“¡Qué difícil es cuando todo
baja no bajar también!”
(Antonio Machado)
Acabamos de despedir no cemiterio das Caldas ao Dr. D. Eustaquio Puga. Sabendo da dificultade que temos para definir a un home singular, e Eustaquio o era, penso que a súa singularidade radicaba no seu carácter de home rebelde. Compartía con Paulo Freire a idea de que nós nos afirmamos non na resignación, senon na rebeldia diante das inxusticias. Sabía, con Camus, que o rebelde e un home que di non: pero que negar non é renunciar; a rebeldía, se é sinceira, debe ter como compañeira a idea de que un, dalgún xeito, ten razón. Eustaquio Puga posuiu ao longo da súa vida ese saber estar dos rebeldes que entenden que a acción e o compromiso coa vida é preferible á indiferencia apática .
Era un home amante dos libros. Aquela trastenda da Librería Tanco era o seu santuario. Alí acudía en busca desa sabiduría dos libros. Con Antón Tovar e con López Cid buscaban esa verdade que se oculta, sendo fiel a filosofia machadiana: “Tu verdad no, la verdad y ven conmigo a buscarla”. A súa rebeldóa levouno a practicar unha medicina de corte humanista, cumplindo coa máxima de Protágoras: “O home é a medida de todas as cousas”. No consultorio, ao ruar por Ourense, na casa, cos amigos, foi quen de despregar una mistura única de paciencia, forza e sentido do humor, ate o facer un deses homes irrepetibeis. Socialista e galeguista, soupo levar inscritas na pel esas verbas que definen a súa ética existencial: liberdade, igualdade, fraternidade.
Nun momento histórico, no que España era un cemiterio de liberdades e paraíso de ilusións, xunto con outros moitos (C. Guitian, Salvador Rey, Carlos Martinez) tenta dar cumplimento a tais ideas a través do PSG, partido de corto percorrido, pero de profundas convincións republicanas. E mentras o mundo foi persistindo nos seus desatinos, Eustaquio, fose na familia, doentes, compañeiros e cidadáns, entregou competencia, conversación, cariño e sabiduría, porque sabiase home rebelde que tiña toda a razón do mundo en o facer asi. Ese home non sería posible sen a súa compañeira Conchita Muñoz e ambolos dous trasmitiron ese espíritu rebelde os seus fillos Tacho, Conchita e Sindi. Descansa en paz, compañeiro e amigo.
