Blanco Amor fartouse de repetir, parafraseando a Rilke, que a patria dunha persoa era a súa infancia. A miña patria é a avenida da Habana; a parte de arriba, para sermos exactos. Daquela, á altura dos sesenta, as viñas só resistían nalgúns espazos interiores, pero había varios soares sen edificar, como o da Casa de Chocolate onde acumulaban os restos do carbón da calefacción dos edificios veciños e onde, ás veces, topabamos fósiles de fentos entre o carbón. Alí faciamos arcos e frechas, lanzas con canas, fogueiras e chegamos a ferver cágados que apañabamos nas beiras da vías do tren. (Póñense vermellos, como o marisco, pero non fagan a proba.) Alí estiven a punto de matarme ao caer dunha escaleira de Fenosa. Enfronte, taller de motos, fábrica de caramelos, beirarrúas como pistas por onde nos tirabamos nos carros de bolas de forma máis suave que por Capitán Cortés, rúa máis pina e complicada. Desde El Carmen rifábannos porque metíamos ruído de máis e tiñan razón. As rúas confluentes, Cabanillas e Valle Inclán, non existían. O vello Camiño Caneiro despois do forno do Chaparro e os transportes Cadavid, estaba entalado entre o muro do Asilo e o de coios que daba ao patio dos Maristas, ata acabar nun desnivel nos Catro Camiños, na confluencia con Bedoya. Claro que cara ao norte, cara á vía, estaba a fábrica de gaseosas, enfronte da sen par Villa Argentina.
Un día, o Concello modernizou Habana e trouxo un portugués, pequenote e de boina, o Sousa, que traballou de sol a sol colocando e cementando adoquíns sobre o que fora unha ferida calzada de asfalto. Deixou de haber luces colgadas no medio da rúa cun prato, e apareceron as farolas. Debían ser os finais dos sesenta. En fin, daquela xa non eran xa os tempos de cando chegara a miña familia ao barrio, décadas antes, cando se contaba na aldea que compraran unha casa “cerca de Ourense”, porque a cidade, realmente, empezaba ao sur do Parque de San Lázaro. En fin, no verán, nada impedía ver as luces tremelucentes da casa de Cudeiro desde os balcóns da casa da Habana 110.
Xorden entre a néboa estas lembranzas esfiañadas ao ver a noticia do coche espetado na Habana. Nós xogabamos á pelota no medio da rúa e parabamos cando viña un coche. E agora está convertida nunha estrada de alta velocidade. De cando vivín no edificio do Beker gardo bos recordos, e entre eles non está, claro, o de espertar co golpe de coches espetados na esquina da Olivia, que non foi unha vez nin dúas.
Arestora, polo día, a intensificación do tráfico, nesta especie de circunvalación interior que é Pena Trevinca-Emilia Pardo Bazán-Habana ten picos nas horas de entradas e saídas dos traballos. Pola tarde-noite, baixan pilotos de coches con aleróns, lunas tintadas, e despois das bolboretas do estómago do badén do comezo, na confluencia con Buenos Aires, xa están dispostos a acelerar a fondo a favor da lei da gravidade, nunca mellor dito, que xa os empuxa costa abaixo, tamén pola vida. E dado que o órgano máis sensible destes condutores é a carteira, imponse para frealos que lles custe. Non multas, sempre diferidas, senón avarías. Catro ou cinco bandas elevadas, como as das Eiroás, ou o Parque da Carballeira, chegarían para frealos. Incomodidade por seguridade. Un trato que vai camiño de ser habitual.
