Encantoume o debuxo da ponte de David Rubín. Efectivamente, unha ponte ten sentido pola xente que a cruza. Unha ponte sen peóns, sen animais, sen vehículos que a atravesen, é calquera cousa -un monumento, un adorno, unha construción- pero non unha ponte. Por iso, porque a esencia do ser pontil é ser cruzada, pregunteime o outro día cantas veces cruzaría eu a Ponte Nova. A pé, non en coche ou autobús, pois só así, a pé, se ten vivencia de sobrevoar, avantar mellor, sobre un río. E empecei pola conta fácil. Sete anos de instituto, daquela, masculino, ou sexa do INEMMO (Instituto Nacional de Enseñanza Media Masculino Ourense) por actual nome oficial IES Blanco Amor, e por nome popular toponímico “Instituto da Ponte”... poñámoslle, digo, que o crucei 150 días de clases ao ano, multiplicado por camiñata de ida e volta, dous, serían 300 por eses sete anos e daría 2.100. Pero non. Había clases polas tardes varios días e eses días eran catro viaxes. Digamos, pois, a ollo, que unhas 2.500 veces como estudante do INEMMO. E poñámoslle outras cincocentas por motivos diversos e por aí, unhas tres mil. Practicamente coma todos os da miña xeración que iamos ao “masculino”. E ocorreuseme esta parvada de botar contas porque nun dos debuxos de David Rubín, uns rapaces chimpaban ao río “molinillos” como os que se puñan na punta dos bolis cando corriamos, pero máis bonitos. E tamén debuxara paxariños voando. Loxicamente, lembreime daquelas fauna que víamos e dos xogos de papel que faciamos ao cruzar. E como homenaxe persoal ao centenario da ponte, voullo contar...
Lembrei, para empezar, ratas coma coellos que vivían na barronca que había despois da “torre de Ourense”, nos solares que hoxe ocupan as casas todas da aliñación da Romántica. Alí, no fondo, entre lixo biodegradable e restos de carbón da calefacción de casas privilexiadas, facíanse ver aquelas ratas enormes. Un dos entretementos era chimparlle pedras e escorrentalas das moreas de porcallada. Inda lembro un día -creo que os das Obras Públicas xa cortaran os plátanos- que lle atinamos -atinei- cun croio arrebolado desde arriba a unha rata grande coma un mundo e soltou uns chíos de dor dos que inda me lembro. Debeu ser a única vez que, por un instante, me compadecín dunha rata.
Máis sádico era o xogo que faciamos cos paxaros. Foi poucas veces, porque os paxaros, en realidade parecían moito máis parvos cás ratas. O enredo era cousa simple: botar un papel ao río cun burato no medio, preto dos piares onde aniñaban os paxariños -pardaos ou andoriñas, non lembro- e lanzábanse eles a tourear cos papeis, non se se intentando cazar ou defenderse, introducían o peteiro polo burato, tras del a cabeza e despois o corpo, quedábanlle entaladas as alas e caín a plomo na auga irisada e cheirenta a gasóleo e aceite que caía, directamente, dos almacéns da Renfe. Algúns paxariños, se non quedaban moi afectados polo golpe nos primeiros momentos, só con batuxaren coas alas sobre o papel mollado, liberábanse e podía salvarse. Outros... En fin, Darwin sempre estará aí.
E asociada ao cruzamento da ponte tamén está a lembranza de ver sacar a unha familia morta por inhalación de carbónico que vivía nunha infravivenda ao pé da fábrica de madeira que había xusto ao cabo dela na parte de, falemos con propiedade, Canedo. Cando foi? Se cadra en 1974 ou así. Fráxil memoria a dos humanos. Polo menos a de algúns.
