Opinión

A selva nosa

Os proxectos “Comenius”, agora Erasmus +, son unhas accións promovidas pola Unión Europea que andan revolvendo e mesturando os mozos de todo o continente a través de traballo impulsado polos profesores dos institutos e que fan que se esvaezan os prexuízos nacionais ao poñérenlle cara os alumnos as xentes doutros lados. Si. Os franceses, os alemáns, os italianos, xa case non existen en xeral para eles senón que teñen nomes coñecidos e queridos. Sempre choran nas despedidas, sexa aquí, alá ou acolá. 

Unha das cousas boas destes intercambios é que permiten coñecer de primeirísima man os ollos cos que os outros nos ven. Así, contábame meu irmán, que no seu instituto -non urbano- lle fixeran a consabida pregunta a uns franceses que estiveran por alí uns días: ¿Que é o que máis vos chamou a atención, o que máis vos gustou de aquí? A resposta sorprendeunos. “A selva”. Como que a selva?, inquiriron eles. Si aquí non hai selva. Si. A selva. Aquí, ao lado das casas hai selva: arbores grandes e pequenas, plantas con pinchos, todo descontrolado, regatos, e case non se dá entrado, e óense paxaros, e hai xabarís como os de Obelix, e non hai casas nin cultivos. E de noite é como nas películas, ruídos e oscuro... Flipante.

Si. A selva. Antes a disposición do hábitat era: monte alá arriba, terras de cereal ou viñas, lameiros ou prados con gando, árbores froiteiras, hortas de tomates, pementos, allos, leitugas, unha cerdeira, unha figueira e unha parra onda a casa, ao lado do pozo, etc. E así cando un ía en coche vía esas homérica composición adornando a paisaxe. Agora é máis simple, moito máis. Monte e casas. E se tal unha parrilla para o churrasco ao lado da casa. Selva e casas. E patacas do Gadis. E as peras de Lérida. Vivamos como galegos. E auga de botella ou da traída. O mundo é outro. A selva chegou para quedarse. Por iso nunca ardeu tanto e nunca houbo tanta árbore. Porque o terreo que deixan libre as vacas que pacían, o pan que non se bota, a xente que marcha, eses nenos que non hai, toda a terra abandonada, é ocupada pola biomasa vexetal descontrolada de arbustos e árbores. Antes, “estar a monte”, era insulto. Significaba que era un pouco culto e refinado. Culto, lembremos, é participio de cultivar: cultivado ou culto. Así terra ou persoa inculta é aquela en quen non entrou a cultura, o cultivo. Hoxe, perdóenme, a maior parte de Galicia está a monte. E o monte arde. Porque a selva non é útil e querida como o lameiro onde pacían as vacas nin as terras de onde se sacaba o pan. O monte, é monte, e avanza silandeiro e ameazador, como o xabaril. E xa nin leña cómpre, porque hai carbón para os churrascos no centro comercial e pellets de serraduras prensadas para a cheminea. E hai que pagar para rozar o monte. E custa cartos. Moitos cartos. Porque a ninguén lle interesa apañar piñas para o lume, nin guizos ou pitelos para facer un lume pobre, nin arrincar torgos de cepas vellas para a lareira, nin decotar carballos para a leña. Non, agora os cartos non entran do vendido na feira ou mercado, senón da pensión do vello ou dos cartiños que fai o neto para si, da brigada antiincendios. Si. A grande industria de apagar o lume. E quen pense que se pode limpar o monte todo de Galicia a man, é que non coñecen o que ten ao pé da casa. Arde? Unha pena, si. Pero sobre todo que non se manque ninguén.

Te puede interesar