Xa hai sete anos, meus, que marchastes. Apuradamente. Contra a lóxica. Contra a fráxil e desesperada esperanza de todos. Contra os nosos desexos. Hai sete anos que nunhas aciagas semanas desde decembro de 2010, deixastes un oco grande como vó-los tres nos corazóns dos que vos querían: Marcos, Benito e Pepe. Vó-los tres, todos tres, amigos e esforzados traballadores da afabilidade, da concordia, do compromiso e da cultura. Ti, Marcos, estabas sendo chamado a ser un dos elixidos polos deuses de Breogán para o Olimpo, para o Monte do Pindo, da cultura galega; pero o designio do fado divino é inescrutable e non che deu tempo, a pesar de todo, nin sequera a facer unha parte mínima do que estaría por vir, do que tiñas por diante. Egoístas, tiveron présa os deuses de verte canda eles.
Ti, Benito, pilotando sempre coa máxima eficacia ese proxecto persoal e colectivo que fuches capaz de imaxinar, soñar, erguer e compartir entre consensos, desacougos, liberdade e admiración; digamos Benito, alma e corazón, brazo e cerebro da Casa da Xuventude de Ourense, faro senlleiro, exemplo singular de actividade aberta, participativa e libre no mundo da cultura e mocidade. E Pepe, Pepe Trebolle, Carballeira para os da adorada Sarria natal, afabilísimo xestor namorado da cultura, admirador dos seus axentes, administrador dos bos tempos da obra social e cultural da Caixa Galicia na Rúa do Paseo, cando a autonomía dos centros permitía ter poder de decisión e acción e, como se diría hoxe cunha nova linguaxe tinxida cun punto de pedantería, interactuar xenerosamente coas iniciativas da sociedade civil local. Si, dalgún xeito, todos tres cun movemento engarzado, por veces, como os dentes dun reloxo -o ideólogo, o organizador, o soporte- fostes o eixo responsable dunha boa parte da fervenza de actividade que naqueles tempos tan movidos, axitaba Auria.
E si, este ano, Marcos, achámoste especialmente en falta, porque, como sabes, dedicóuselle o día das Letras Galegas ao amigo Carlos Casares, ripado de entre nós coa violencia ríspeta do látego que axita cun chasquido unha morte imprevista. Lembro as agarimosas palabras que che dedicou Carlos na presentación do teu libro “A cidade da xeracións Nós”, acollido ao selo circunstancial da aula de cultura da Caixa Galicia de Pepe Trebolle, presentado alí, na Aula do Paseo. Ou outras moitas veces de compartirdes estrado e charla, ou café e tertulia, ou mesa e mantel. Lembro, tamén, a fermosa evocación que da súa memoria fixeches no pregón da Feira do Libro de 2007, cando soñaches que te fora buscar a casa a pantasma de Carlos e que percorrerades xuntos nun “Divino Roteiro” os pregues e recunchos físicos e sentimentais da historia literaria da cidade. Había xa cinco anos que Carlos marchara para o alén e ninguén imaxinaba que ese encontro onírico tardaría só tres anos, seis meses e tres días en producirse. Si. Aquel facerche Carlos de cicerone teu no ceo literario de Auria, como Añón no tren do Divino Sainete de Curros, foise achegando de forma cruel, lenta, ineludible e inexorable. E si, de inmediato, antes das corenta e oito horas marchou detrás túa, Pepe Trebolle, sen saber sequera, que emprenderas a viaxe. E axiña, dous meses e un día despois, Benito Losada.
Todos tres, meus amigos -xunto con María, Lourdes, Mari Loli, Eire e Anxo- recibide unha aperta saudosa de lembranza, nesta fin do ano Casares, neste tempo tan frío en Auria.
