Opinión

Ese esculcador de imaxinarios

Teño diante o libro de Anxo Cabada, ese esculcador de imaxinarios, dono sunha ollada penetrante e lúcida que axexou as dos escritores coma se as espise e resulta que as velou ou as ennobreceu  segun a propia ollada lle foi suxerindo no devalar dos días. Naceron así olladas luminosas, olladas torvas e ningunha ollada inxenua malia que de tal xeito se pretendese. Non as houbo, madia leva.. 

Repaso o libro, vexo unha a unha as fotografías coas que Cabada retratou ós escritores galegos que se someteron, que nos sometemos ó seu espectral análise, e comprobo, unha e outra vez que, cando menos pra mín, ven sendo certo o que lles digo. Hai olladas nobres, hainas resignadas, hainas mesmo compracentes e aduladoras. Chegaba Cabada ás nosas casas, montaba o seu tenderete en negro -un pano negro  de fondo- e sentábate enriba dun tallo tamén envolvido en negro; logo, se o recordo ben, púñate un atril diante pra que apoiaras nel os teus cóbados ou acaso as túas mans e suxeríate unha postura, un aceno, mentres ía falando e tirando fotos. ó final quedan as olladas e as disposicións das mans de todos nós. Mans entregadas, mans ávidas, rendidas, ociosas, escondidas; mans coma retorcidos bacelos de vides ignoradas, mans rexas e mans melifluas, tamén brandas mans das que nada bo has esperar.

Repaso o libro, unha e outra vez, e decátome de que xa non coñezo a penas a ninguén, tan só ós máis vellos desta tribo de escribas da que ó parecer aínda formo parte. Así que decido ir facendo un rol, unha lista de embarque, na que a continuación dos nomes fago constar ó que me foi suxerindo a contemplación das olladas dos fotografados; logo, fago o mesmo fago coas suxestións que xorden da contemplación das mans. Completada a lista deixo pasar un par de días e logo repito o mesmo rito de ir anotando as impresións causadas, debe ser que non teño millor cousa que facer ou que a cabra, co vicio, dea cos cornos no cú. Tamén pode ser que eu sexa de ideas fixas e un si son non son teimudo que a min mesmo me preocupa.

Comparo os resultados e coinciden  case que todos; daquela póñome a ler os textos que cada un de nós escribimos pra acompañar as nosas respectivas fotos e así vou pasando a tarde, unha estúpida tarde de verán na que parece que vai tronar e sen embargo non trona, que parece que vai chover e sen embargo non chove, que agradecerías que viñera o vento e ventase e se levara a pegañosa e quente humidade que nos envolve  e pesie a todo isto non ven o vento, e non venta, e só de vez en cando unha brisa fresca desprendida dalgún verso implica un abeiro, un frescor ó que te arrimas, así o de Chus Pato que tivo que "acompasar o corazón ao lento crecemento dos carballos".

Ás veces un verso contén un mundo; máis agora, cando se sabe que os árbores respiran; tamén os carballos, claro. Fano cada oito horas dilatándose como si se esponxaran, de xeito que a savia ascenda por eles, por mor desa respiración, esquecéndose da capilaridade e da lei de Jurin que ata hai nada seica viña sendo ela quen a empuxaba. Sigo.

 Yolanda Castaño da a clave do libro, acaso sen querelo: "se publico o meu retrato/son un libro aberto/ Demasiado a miúdo a xente non le, só/ míralle os santos" Confeso que eu mírolle os santos ó libro de Cabada pero moito máis as santas. Quitándoa a ela, a Xina Vega e algunha outra,  practicamente non coñezo a ningunha muller das retratadas neste libro de Anxo Cabada; a algunha coñézolle os seus versos,  a outras nin iso.

Continúo a follear o libro, detéñome nos textos.Baldo Ramos  di que "a luz descifra as palabras que a ollada interpón/ entre a memoria e a escrita". Pra mín que lle asiste razón abonda. Sigo. Fernán Vello di que nos ollos "hai esa tristura de pozo antigo/ que nunca máis/ dará auga".

Tamén hai no libro xente a medio retratar, xente que non se explica e deixa incompleto este imaxinario que cada quen nos imaxinamos ó noso propio xeito, facéndoo así con independencia das verdades de cada un de nós e mesmo das posverdades colectivas que, non só nestes días húmidos dun verán que non deu chegado e sen embargo xa parece que se vai indo, tanto nos aturullan e confunden. Lástima. Evitaron o escarnio que os demais non eludimos. Pra catro que son non pasa nada. Están aí. Seguen aí. Nos seus libros.

Hai que agradecerlle a Anxo Cabada a súa ollada limpa, tanto que puidera semellar apaixonada. Eu agradézolla. Díxome de min cousas que eu non sabía e algunha que pretendía ignorar. Pero que aí quedan pra recreo dos que deteñan a súa man pousándoa nas páxinas innúmeras deste libro peculiar que retén a miña imaxe entre a de Mercedes Queixas Zas, pra quen a ollada do artista  "apreixa un intre de min que xa non é. Xa só o silenzo fala. Só o eco conta", e máis a de Carmen Blanco que é "gallega, xudia, moura, xitana, ladina, paia, paia poni, grega, galega guineana(...) humana e varía e é mellor de todo o que é". E aí é nada.En resume que haberá que agardar a que chegue o vento. Mentres, vaian folleando o libro do Cabada. Fáganme caso.

Te puede interesar