Vai xa pra dúas ou tres semanas que Marcelino Agís, catedrático de filosofía na USC, me meteu nunha liada da que puiden saír moi mal parado; menos mal que a compartín con Xosé L. Barreiro, ese luxo político que este país tirou pola borda do navío da historia. Non me dirán que non me quedou unha frase ben bonita e algo lapidaria, tan bonita como certa e tamén algo cursi, pero real e verdadeira, lamentablemente.
A liada consistiu en convidarnos a falar, co gallo dos oitocentos cincuenta anos da presenza da Orde da Mercede en Galicia, da relación desta coa cultura de nós. Menos mal que Barreiro Rivas é home de conciencia e pundonor acrisolados, e falou, nin longo nin tendido, senón o tempo debido e xusto, e ben documentado, da relación habida entre o labor dos frades mercedarios e aquelas expresión, aquelas manifestacións culturais que nos son máis propias. ó facelo así, exoneroume a min de maiores aventuras retóricas, nas que exhibise a miña supina ignorancia, permitíndome falar nun tono máis coloquial e anecdótico, máis persoal e saír do paso, non diría eu que airosamente, sen maiores complicacións nin reproches.
Mentres tanto, o ilustre catedrático, que foi alumno meu no colexio que nos embargou a entidade bancaria á que me referín eiquí hai una semana, estaba en Madrid falando da filosofía mentres presentaba un libro da súa autoría precisamente titulado "La historia de la Filosofia como nunca te la habían contado". Cría filósofos e non te sacarán os ollos, pero poderán facerche subir as cores. Fóra bromas o encontro foi grato, eu aprendín cousas do dito por Barreiro, tamén dalgunha intervención dos alí presentes, e espero que cando menos lles arrincara eu algún sorriso ó resto dos presentes.
Barreiro e máis eu saímos de alí armados ambolosdous con sendos exemplares do libro do Profesor Agís e dende entón, mentres estou en espera de poder empezar a lelo, non deixo de recordar aqueles outros que xa non sei ónde os teño, ou sí. Dous deles de Luciano di Crescenzo, os titulados Historia da Filosofía Griega, I e II, e outro o de Jostein Gaarder titulado "El mundo de Sofía".
Mentres lin con paixón crecente e inimaxinable os do napolitano, confeso que non fun quen de rillar o do noruegués, de xeito que, cada vez que afrontaba a súa lectura, esta remitíame a do italiano. Di Crescenzo é de obra de noventa anos e non sei se vive ou non en Nápoles. Cando estas liñas vexan a luz eu estarei (espero) de regreso de alí e, unha vez mías, preguntarei se alguén sabe onde vive e me pode levar onda el pra lle expresar a admiración que a súa obra me merece.
O caso ó que eu quería chegar, se é que pretendía chegar a algures, pois non poucas veces o meu é un falar por falar, era a que nestes días a palabra filosofía estanos a envolver de novo co gallo da súa recuperación como materia de estudio no bacharelato, logo de que aquel impresentable ministro Wert dera conta dela como tal e se quedara tan campante e sorrinte como sempre.
Deixou dito Schnitzler, Arthur Schnitlzer, o neurólogo e escritor vienés, a migo de Freud e coma el xudeo, que en derradeira instancia a filosofía só é quen de expresar tautoloxías. no mellor dos casos, pois cando vai máis alá deriva en literatura e, no peor de les en dogma.
Acaso sexa por iso polo que gusto tanto da obra de Luciano de Crescenzo, que como grao académico disfruta do de inxenieiro, pero non de calquera dos que se poderían sospeitar dada a tendencia, a temática de gran parte da súa obra. Confeso que eu sigo a desconfiar da excesiva, digo da excesiva, presenza de profesionais do ensino literario nos sistemas literarios e goce tanto coa irrupción dos que non son e constrúen obras encomiables, cal é o caso.
Sigue dicindo Schnitzler que toda especulación, léase que probablemente toda filosofía, non consiste noutra cousa máis que en pensar en espirais ascendentes pois, grazas a elas, a esas espirais ascendentes nos elevamos pero non avanzamos. A min éme abondo coa tal elevación e non estaría de más que nos preguntásemos ónde raios quereríamos avanzar.
Todo isto que lles digo é tamén, ou pretende selo, unha elevación en espiral que, de levarnos a algún sitio, sería á celebración do regreso da filosofía ás aulas do bacharelato e, iso espero, á práctica do razoamento en perfecta harmonía e cabal, equilibrio coa do sentimento. Pénsoo así por si son certas as reflexións que o mesmo Schnitzler tamén fai a este respecto cando afirma que os nosos corazóns están feitos, están pensados pra que con eles poidamos amar e odiar, regocixarnos e sufrir ó tempo que nos exultar e chorar e que, por tal razón, cando o corazón pretende usurpar o papel que lle cumpre á mente e intenta comprender faino pecando contra a súa propia entidade, enfrontándose á súa propia natureza de modo que se, ó cabo, chega a crer que comprender o que consegue é se mentir a si mesmo e, xusto aí, comeza a súa perdición. Se o entendo ben haberá que sentir por un lado e comprender por outro deixando que mente e sentimentos atendan cada un deles a cada un dos seus negociados. Veremos que nos di o libro do Marcelino Agís.
