A marcha das relixiosas franciscanas da miña vila a unha interesante analoxía realizada pola compañeira Laura Fernández ó redactar a información publicada hai uns días neste mesmo xornal, sobre a Desamortización de Mendizábal e a marcha dos frades bieitos de Celanova, en comparación co avellentamento da poboación e a inminente partida das monxas celanovesas, lévame a min a facer unha reflexión sobre o significado dunha vella e moi popular expresión, como é a de "morrer de vellos".
Inicialmente e por lóxica vital, se fose posible que tan pronto sairamos do ventre das nosas nais cun mínimo aquel de entendemento e nos puxeran por diante un papel coa pregunta de se asinariamos morrer de vellos, non creo que houbera o máis mínimo tolo -por moito tolo que estivese- que non asinase tal compromiso co fin de estirar ó máximo ese don tan máxico como sensible, cal é o don propio da vida.
Logo é certo -eu teño a miúdo debates cuns meus tíos que xa superaron a liña dos noventa e continúan intactos no matrimonio- que ó chegarmos a vellos, o futuro transfórmase en pasado, as conversas sobre os vivos mudan en conversas sobre os mortos e as fazañas cotiáns convértense en debates sobre este ou aquel achaque, esta ou aquela doenza, etc., etc.
Si, é certo que non é unha verbena perenne a vida cando un chega a vello, pero contra iso dixo sempre o parviño da aldea algo así como "xa..., pero aínda lle é moito peor non chegar a selo".
En fin, que despois de 121 anos, que xa se cumpriron o pasado día 1 deste mesmo mes de xaneiro, o pobo de Celanova despedirá ás catro relixiosas franciscanas que mantiveron durante as últimas décadas a memoria dunha comunidade educativa que non só lle fixo moito ben á educación feminina das terras de Celanova e da Baixa Limia, senón tamén axudou a aliviar as distancias que a emigración abriu, con frecuencia de forma ben tráxica, por certo, entre distintas xeracións de pais e fillas, para as que -con tódolos condicionantes históricos que se lle queiran poñer- as "madres", máis ca "madres" eufemísticas convertéronse nas nais, nas tías e nas avoas de todas elas.
No ano 1897, que foi cando o deputado Senén Canido, xunto con algúns prohomes da propia vila, xestionaron a chegada das "religiosas terciarias franciscanas" a Celanova, o campo das Triguerizas inauguraba un concurso anual de gando vacún, porcino e de aves de curral, o proxecto de embaldosado da rúa San Roque comezaba a alumear, a estrada de Puente Poldras a Filgueira trazábase por onde debería ter sido construída, pero nunca se chegou a realizar, as obras da estrada de Ourense a Portugal abriran a actual rúa do paseo, os mercados semanais -en ocasión dous- celebrábanse en domingo e mercábanse en Lérida 60 plataneiros. É dicir, a miña vila (que podería ser outra vila calquera de Galicia) mantiña as portas do futuro abertas de par en par. Agora, sen embargo, imos comprobando paseniñamente como o único que se abren de cando en vez son só as portas do cemiterio colectivo que nos engule coma ovelliñas cara o burato negro da vida. E coma ovelliñas deixámonos levar.
