Os nosos irmaus do sur son hoxe unha referencia pra os partidos de esquerda doutros países da Unión Europea, especialmente despois da evolución tan negativa de Syriza en Grecia. E con seguridade, alentará aínda máis esta impresión positiva que Bruxelas retire Portugal da lista negra de países con déficit excesivo, na que en troques mantén o Estado español. Mais o aspecto de maior importancia son os dados sobre a evolución das condicións laborais. A taxa de desemprego era de 10,1% no primeiro trimestre, fronte ao 12,7% no ano 2015. O salario medio no ano 2016 foi de 17.521 euros, un 1,39% máis que o ano anterior. Reverteuse a tendencia regresiva do anterior governo de dereita (CDS-PP). Téñase en consideración que na Galiza, a taxa de paro é do 17,4%, e os salarios aumentaron só o 0,2% no ano 2016.
Estes avances no plano da economía e das condicións laborais, non se deben en exclusiva nen fundamentalmente ao Partido Socialista. Esta forza política aplicou duras medidas de axuste no ámbito laboral e social durante a etapa de José Sócrates, co pretexto da crise. A viraxe actual está directamente relacionada coas condicións esixidas polo Partido Comunista Portugués e máis o Bloco de Esquerda, pra garantir a maioría parlamentar pra un Governo socialista. Ningún destes dous partidos entrou no Governo de Antonio Costa, pra non perder a liberdade de crítica en aspectos nos que teñen diverxencias, e manter deste xeito a presión social, dado as desconfianzas cara o PS. Querían asegurar o cumprimento dos pactos, e conquistar outros avances sobre os que non houbo acordo.
As maiores diferencias político-ideolóxicas cos socialistas dánse en relación ao PCP. Diverxencias de fondo, que teñen unha relación directa coa aposta que fan os comunistas por outro modelo de desenvolvemento e sociedade, como sinalaba Jerónimo de Sousa, o seu secretario xeral, no Avante, voceiro do partido: “A libertação do País da submissão ao euro é uma condição necessária – embora não suficiente – para «produzir mais e dever menos, para criar mais riqueza e distribuí-la melhor, para criar emprego e afirmar direitos, para melhorar os serviços públicos e dinamizar o crescimento e o desenvolvimento económicos»”.
Nesta mesma liña, tense expresado a maior central sindical do país a CGTP, estreitamente ligada ao PCP, historicamente, e que convoca pra o 3 de xuño un Día Nacional de Loita pra “revalorizar o traballo e os traballadores!” Entre os obxectivos destacan: “aumento geral dos salários e do salário mínimo nacional; o direito de negociação e contratação colectiva (...); combate à precariedade, na Administração Pública e no sector privado, para que a cada posto de trabalho permanente corresponda um contrato de trabalho efectivo; combater a desregulação dos horários de trabalho (adaptabilidades, bancos de horas e horários concentrados) e generalizar as 35 horas semanais como duração normal do trabalho”; etc.
O que algúns consideran exemplo portugués é consecuencia dalgunhas medidas progresistas que está a tomar Antonio Costas. Porén, trátase dunha situación política dinámica onde a correlación de forzas depende de cada tema e do momento. Polo tanto, os avances e retrocesos están condicionados tanto pola presión do poder económico interno e externo como pola mobilización e outras accións reivindicativas das clases populares. Por está razón Jéronimo de Sousa insiste nos obxectivos estratéxicos, e a CGTP mobiliza en continuas campañas pra conquistar novas melloras laborais e sociais, e garantir os compromisos acordados nos pactos. Esta dinámica de empurrar e colocar no horizonte obxectivos claros, combinar mobilización e debate institucional, é a maior ensinanza que deixa hoxe en día a situación político-social en Portugal.