Mercedes Veites: "Os artesáns da Limia nunca tivemos un punto de encontro, agora sí"

Mercedes Veites estudou Deseño de Moda en Pontevedra e Patronaxe en Vigo. Fundou hai tres anos a súa propia marca (Lumecú), baseada en deseños inspirados no traxe tradicional galego, tanto na súa versión máis moderna e adaptada á rúa, como na máis tradicional e coñecida. Agora lidera un ilusionante proxecto que integra a dez artesáns da Limia e que ten a súa base de operacións no Museo da Limia de Vilar de Santos. Alí pode visitarse o traballo desta agrupación todos os sábados e domingos dende hai un mes. Como está a funcionar a súa firma, Lumecú? A verdade é que malia os anos tan complicados que estamos a vivir co tema do covid estamos bastante contentos. Que a levou a decantarse pola experimentación co traxe tradicional galego? Foron varios motivos. Cando falamos de traxe tradicional, sempre nos esquecemos do popular como, por exemplo, o do Entroido. É unha das tradicións que máis me chamaba a atención da nosa cultura e, logo de virme a vivir a Vilar de Santos e sentirme máis preto desta festa, ese gusto pola tradición incrementouse. No Oleiro, últimamente, vístese o traxe tradicional, entre comiñas, folclórico. Para ese evento o que veño facendo son saias de galega. Un día unha das rapazas que a levaba dixo que lle gustaba tanto que a poñería na rúa. De aí xurdiu un pouco a diversificación do noso traballo. Como xurdiu Limiar, a Asociación de Artesáns da Limia? Xurdiu ao ver que, compañeiros que nos xuntabamos nas feiras e que pertencíamos á Limia, precisábamos darlle un pouco máis de visibilidade ao noso traballo. Tamén ter un punto de encontro no que poder falar, crear sinerxias, ensinar o que facemos e, incluso, ir máis aló de promover obradoiros. Pensábamos que xuntos iamos a ter máis cabida que separados. Somos persoas novas, imos dende os 30 anos ata os 50. Temos moitas iniciativas. É admirable a capacidade que ten a xente da comarca para crear disfraces, facer manualidades para os eventos ou crear, por exemplo, as pantallas. Quizáis sexa unha cualidade que precisaba de maior difusión… Si, igual as condicións do entorno xa implicaban o sermos creativos. A artesanía sempre existiu e foi apreciada por todos os que coñecemos este mundo: dende os que fan olería, ata os que fan cestería ou os que traballan a Pantalla ou o traxe. Que pasa? que nunca tivo un lugar, como agora temos, para ser visible e para debatir. Un punto de encontro. Tamén temos tenda para o público e os que nos visitan tamén poden coñecer o Museo da Limia. Tampouco hai unha feira de artesanía, sería importante? Niso estamos. Queremos ensinar o que facemos, ao tempo que lle damos visibilidade á artesanía da Limia e aos nosos oficios: a costura, a cestería, a olería ou a filigrana. Tamén aos que fan as pantallas de Xinzo e Son de Pau, que traballan os instrumentos en madeira. Potenciar a marca persoal está favorecendo o auxe do artesá? Si. Tamén reinventarse a un mesmo e innovar no que xa facíamos. É o que a xente está pedindo. Cal é o futuro do arte galego? Está basado nas raíces do que sentimos e vivimos no pasado, pero sempre innovando. Na innovación está o futuro da artesanía.n