O arquitecto Andrade, sobranceiro artista

Está a decorrer na rúa ourensá do Paseo a exposición dedicada a Domingo Antonio López de Andrade, arquitecto relevante do Barroco. A súa escolla pola Real Academia Gallega de Bellas Artes (Ragba) para dedicarlle, mediado 2019, o "Día das Artes 2020" o pasado 1 de abril é a orixe dela. Esta institución había iniciado a xeira en 2015 co mestre Mateo, ao que lle seguiron Castelao, Maruja Mallo, Alejandro de la Sota e, o pasado ano, Luís Seoane. Nace así «Xenio, gloria e ofício», a mostra dedicada a este grandísimo artista polo Colexio oficial de Arquitectos de Galicia, en colaboración coa Xunta. Son os seus comisarios José Ramón Soraluce, catedrático de arquitectura na Coruña, e o Dr. Ramón Yzquierdo, da Universidade compostelán. Está en tránsito na cidade dende Tui logo de comezar en Compostela, itinerancia que rematará en Lugo, logo de concluír aquí o 7, día do Rosario: son todas estas as vellas cidades episcopais nas que traballou como arquitecto e escultor. Dende que se atopa o seu rastro documental en relación coa remodelación da catedral de Santiago en 1662, o mestre natural de Cee (A Coruña), onde nacera vinte e tres anos antes, vaise converter nunha relevante personalidade dende a súa sólida formación intelectual, dando incluso aos tórculos un tratado teórico, «Excelencias, Antigüedad y Nobleza de la Arquitectura», en 1695. Irradiou o seu maxisterio polo Antigo Reino de Galicia, comezando con obras en madeira, caso do retablo maior da súa parroquial natal. En Lugo a sancristía da Catedral e a sala capitular, e o retablo para as Dominicas de Santa María a Nova; e en Tui a igrexa do convento de Santa Clara. Entre nos, interveu na capela do Santo Cristo da catedral, e fixo o seu baldaquino en madeira, rematado por Castro y Canseco. Os retablos nas capelas do Rosario da parroquial de Vilagarcía de Arousa e Santo Domingo da Coruña, o da Pastoriza en Arteixo, e o cruceiro e cabeceira da igrexa mosteiro de Sobrado, completan o seu abano exterior. Todo este predicamento foino desenrolando dende a catedral de Santiago de Compostela, e o seu posto de aparellador maior en 1672, traxectoria que tivo seu cume como mestre maior catro anos despois. Dende entón, e ata a súa morte en 1712 irradia o seu prestixio a toda Galicia como ten analizado o Dr. Taín Guzmán, o seu principal especialista. A súa obra mestra foi a Torre do Reloxo, que “antes terminaba en una gigantesca lámpara de aceite, de manera que cuando los peregrinos llegaban al Monte do Gozo en los años santos, veían una gran bola de fuego sobre la urbe". A capela do Pilar, concluída por Casas; a remodelación da fachada do Pórtico Real e o remate da Porta Santa, ámbolos na praza da Quintana, onde destaca a casa da Parra. As obras en Antealtares, Clarisas, colexio da Compañía e Bonaval, coa fachada da igrexa, claustro e a sobranceira escaleira de tripla rampla falan dun home moi pío dende novo que, logo de casar e ter unha chea de fillos, morreu como presbítero e cobrando paga como arquitecto da catedral.