LAS TRANSFERENCIAS, A DEBATE

Sólo Cataluña y Andalucía superan a Galicia en competencias asumidas

Alberto Núñez Feijóo, Emilio Pérez Touriño y Anxo Quintana, en el Parlamento de Galicia en 2008.
photo_camera Alberto Núñez Feijóo, Emilio Pérez Touriño y Anxo Quintana, en el Parlamento de Galicia en 2008.

Anxo Quintana, ex vicepresidente de la Xunta, considera que "reclamar autogoberno non é nacionalista, é pragmático"

Galicia ha conseguido el traspaso de 154 competencias del Gobierno central desde que se instauró la democracia. Sólo Cataluña (189) y Andalucía (155) suman más transferencias del Estado, aunque esta estadística puede resultar engañosa para medir el nivel de autogobierno, ya que País Vasco (107) y Navarra (60) disponen de un régimen autonómico especial cuyo modelo de concierto económico y foral les permite decidir sobre la fiscalidad y las vías de interés general sin tener que pasar antes por Madrid .

Entre 1980 y 1990 se levantaron los andamios del autogobierno gallego, con la consecución de parcelas tan importantes como educación y universidad, sanidad, servicios sociales, comercio, agricultura, carreteras o pesca, entre otras competencias. Con la llegada del Gobierno bipartito a la Xunta en 2005, presidido por el socialista Emilio Pérez y con el nacionalista Anxo Quintana en la vicepresidencia y ocupándose también de las parcelas de bienestar social y relaciones institucionales, se intentó abordar la reforma del Estatuto en 2007 sin llegar a un acuerdo. Galicia fue de las pocas comunidades que no logró darse nuevas normas. Alberto Núñez Feijó se comprometió entonces como líder de la oposición a presentar una nueva propuesta cuando llegase a la Xunta. 

"Hai que valorar na xusta medida que o nacionalismo, aínda sendo minoritario no Parlamento e no Goberno, colocou no debate a mellora do autogoberno e o noso recoñecemento nacional. Todos quedamos retratatos. Penso que iso foi moi importante para Galicia, aínda que despois non saíra adiante", reflexiona Anxo Quintana. "Tamén é unha equivocación que nos momentos actuais o PP e o PSOE retiraran da súa axenda política calquera posibilidade de mellora do autogoberno. É un asunto que o PSOE non trata e o PP incluso fala de soltar algunhas das competencias que xa temos. O nacionalismo tamén deu un paso noutra dirección: como a reforma non pode ser, pois imos reclamar directamente a autodeterminación. Se non queres caldo, dúas tazas". Quintana reconoce que el escenario de tensión política actual es complicado para impulsar el autogobierno, aunque también confía en que algún momento se recupere el debate. 

"Aínda que sexa por enésima vez, hai que dicir que reclamar que Galicia teña máis autogoberno non é unha proclama nacionalista, é unha proclama pragmática. A ver se nos damos conta dunha vez que o problema que temos non é que sexamos diferentes nin que nos marxinen por termos manía, senón que aínda que en Madrid goberne a dereita ou a esquerda, mentres as leis se fagan con carácter xeral para todo o Estado a Galicia vaille ir mal por moi boa intención que se teña. A nosa realidade social, económica e xeográfica non é diferente, é antagónica. Para ter máis benestar é fundamental que teñamos máis competencias para executar".

 Precisamente fue él como responsable de las relaciones institucionales de la Xunta el que negoció los últimos traspasos que Madrid cedió a Galicia. En julio se cumplirán once años. "É totalmente imposible conseguir competencias se non se cre no autogoberno. O digo porque parece que hai un regateo, agora as pido, agora non as pido, agora é leal non pedilas, agora é responsable pedilas. Entre o PP e o PSOE as cousas cambian na medida de se teñen responsabilidades de goberno en Madrid ou non". 


Gestos y convicciones


Para Quintana los gestos y las convicciones en política son muy importantes. "Nós non pedimos unha ou dúas competencias. Detectamos 30 espazos, nos que podía haber unha ou varias competencias, onde o Estatuto de Autonomía de Galicia estaba por executar e por tanto era susceptible de mellorarse. Levamos o informe ao Parlamento e houbo un pronunciamento unánime da Cámara a favor desa proposta. Con ese aval político, que non era unha cuestión partidaria do BNG, nin sequera da Xunta, senón de todo o arco parlamentario, comenzamos a negociar. Nós estivemos pouco tempo e algunhas efectivamente conseguíronse e outras quedaron moi avanzadas na Comisión Bilateral de Cooperación, na que se acadou incluso o compromiso de supervisar a execución das inversións en Galicia". 

Se logró en ese momento la cesión del Parque Nacional das Illas Atlánticas, el hospital de Defensa de Ferrol, la convalidación y homologación de títulos extranjeros no universitarios, la declaración de asociaciones de utilidad pública y la titularidad de los museos que eran estatales, además del castillo de Monterrei. 

A falta de un empujón se quedaron competencias que ahora han vuelto al debate como las de tráfico para el desarrollo de la Policía Autonómica por la "vía gallega" en vez de la vasca o catalana, la inspección de trabajo, ordenación pesquera, salvamento marítimo, autopistas, puertos y aeropuertos de interés general y la red de trenes de proximidad. 

¿Se puede presuponer que el presidente Zapatero tenía más sensibilidad con el autogobierno? Quintana lo tiene claro. "Non é que tivera máis sensibilidade, tiña necesidade dos nosos votos. Madrid non vai promover por se mesmo un proceso para ampliar competemcias. O aval político do Parlamento foi moi importante, pero cando José Luis Rodíguez Zapatero pedía algo diciámoslle que tiña un documento con 30 espazos para comezar a dar cousas. Xa me gustaría a min estar na situación de agora". 

Pero Anxo Quintana ya está apartado de la primera línea política, contempla el interés del presidente Feijóo por equiparase al País Vasco o a Cataluña como "un artificio para atacar ao Goberno" y tampoco aprecia en En Marea gran preocupación por desarrollar el autogobierno.     

Te puede interesar