Juan Marsé alporizado

De Juan Marsé abondaría con “Últimas tardes con Teresa” (ou con “Si te dicen que caí” ou “Un día volveré”), para que nos chame a atención un libro seu, que sen ser unhas memorias propiamente ditas, voa moi perto delas. Poisque nel, pulcramente ordenado, prologado, anotado, por Ignacio Echevarría, viaxan as filias e fobias marsianas, desde unha perspectiva tan biográfica como a súa narrativa, non confundir con autoficción, que tanto ten se veñen concentradas no diario dun ano (o 2004) ou nas anotacións, tantas veces epigramas ou aforismos, escritas en libretas nos derradeiros anos dunha vida tan ben comprida que deixou no seu andar unha obra moi enteira, e non só polos libros antes citados. Tan mal levados ao cinema, tratándose dun autor sumamente cinéfilo (e cinófilo, neste volume concorre con certa prodigalidade o can Simón), que Marsé non deixa de queixarse nos seus apuntes de tal circunstancia. Que habería lévalo romper amizades con Fernando Trueba, por mor da adaptación, abondo ruín, que este fixera de “El embrujo de Shanghai”, en canto de quen ía ser inicialmente o director, Víctor Erice. Disto e outras miudezas imos ir sabendo nestas aceiradas frechas que o arqueiro Marsé proxecta sobre as súas bestas negras: o nacionalismo catalán (Mas, Puigdemont, os Pujol levan labazadas a eito, e non son os únicos), certos xornalistas da prensa madrileña (Umbral, Prada, Del Pozo, Campmany, tampouco os únicos), os escritores “ninguneados” que andan a se procesionar día si, día tamén (Juan e Luis Goytisolo, Javier Marías, un supoñer), os premios sospeitosos de compoñendas (así o Planeta, do que Marsé fora xurado ata que optara por dimitir cando o levara Lucía Etxebarría). Así as cousas os editores, en senso lato, do libro optaron por non incluir un índice onomástico. Que cadaquén se procure, dirían. Ora, estas memorias, que non pretenden selo, son moito máis. Voan alén do “chafardeo”, do simple latricar, para dar testemuña, desde unha óptica privilexiada e insobornable, da España moderna. Vista por un francotirador, en terra de ninguén. Moito para, dío el, “catalanufos”, mais tamén para os da prosa “campanuda” ou “sonajero”, segundo Marsé, tamén, da outra banda.