Seguir en Madrid

Tense abusado tanto dos “vivires” e “morreres” en Madrid que o corazón e a pluma, a mesma cousa, pídenme hoxe o mesmo que a Andrés Trapiello neste óptimo libro, seguir en Madrid. Que é o que veño facendo desde os últimos corenta e seis anos. O que me permite unha certa perspectiva para ollar “Madrid”, así, sen máis, desde dentro. E dicir que se trata dun percorrido sentimental, mais tamén obxectivo, desta cidade que nada era cando a escollera como capital Felipe II (rexeitando enclaves de meirande entidade, mariña desde logo, como Barcelona ou Lisboa) e terminou sendo unha especie de monstro, iso si, manexable. Por Andrés Trapiello, sen dúbida, quen termando das súas rendas fai por levarnos través dos seus currunchos, históricos, artísticos, literarios, museísticos, rexio-republicanos, bélicos, ¡humanos!, ata desembocar nun panorama doadamente recoñecible por todos. Os que aquí vivimos ou aqueles, que desde fóra, coñecen ou intúen o que esta forza centrípeta supón. Hai, lástima fora, quen opta pola centrifugacidade; tamén en Madrid, cousa de pareceres. O que non ten discusión, entendo, é que Trapiello fixo un esforzo ben xeneroso por recompilar saberes á hora de nos contar canto Madrid ten vivido, amado e soterrado (aquí están tamén os suicidas ilustres, Larra, os anónimos, do viaducto, ou os mortos que acabarían máis tarde nos seus lugares de orixe; Azorín, óptimo o relato da súa exhumación presenciada polo autor deste “vademécumen” (mellor cando saia en edición de peto). E conta Trapiello nel como fora a súa primeira chegada a Madrid, logo de fuxir do fogar paterno, á procura dun amor. Abondaría con eses avatares, amores cunha curmá que irían parar no río, figuradamente que o Manzanares dá para pouco, “aprendiz de río”, xa se sabe, de acordo con Quevedo, outro que tal bailaba (malia ser coxo). Un libro espléndido dun dos nosos mellores escritores en español, aínda que non sexa habitual velo nas listas de éxitos. Así e todo ten un núcleo duro de seguidores, entre dos que me conto: “Salón de los pasos perdidos”, máis de vinte títulos deste a xeito de dietario, como peza central na obra de Andrés Trapiello, madrileño ilustre (aínda que nado en Manzaneda de Torio, León).