Sutileza Medel

Poucos poetas que teñan acadado o posto senlleiro desta poeta cordobesa, chamada Elena Medel, que tanto dera que falar, primeiro polo seu libro inicial, “Mi primer bikini”, precisamente, logo por canto viñera despois, libros, recitáis, congresos e, tamén, como albiscadora de novidades poéticas, a bordo de La Bella Varsovia. Agora tócalle o turno á Elena Medel novelista, nese curioso fenómeno que adoita levar do libro poético á novela (dase tamén o caso contrario, do narrador que tiña agachada na gaveta ese volume de versos co que ataca cando xa ten un nome). Medel, de entrada, mostra ambición narradora, e editora (a súa novela aparece en editora que raramente erra, e pouca veces é discutida). E falo de ambición porque esta narración auroral da cordobesa, sendo realista, disimula a súa técnica, choveu moito desde o sociaalrealismo hoxe ben periclitado e, para algún (non é o meu caso) embora. E é que Medel distancia, narrativamente falando, se ben acouta o seu libro en capítulos marcados por datas e lugares, entre Córdoba e Madrid, para subliñar ese tempo dilatado que vai de 1969 a 2018. Isto é, do ano do home na lúa, aínda que non se cite semellante efemérede, ao momento álxido, auroral igualmente, ao grande, das manifestacións feministas. Por suposto a morte do dictador tamén está nesta novela, mais dun xeito tan sutil que fica entrañado no relato, mais soamente o xusto. E é que estamos diante dunha novela na que abonda a “finezza”, a vontade de estilo, que se dicía. E é que Medel, sendo poeta, non deixa de posuir un senso épico -lírico para plantexar unha batalla de mulleres contra dun tempo hostil. Dúas mulleres a subliñar as feridas do tempo aquel de Priestley, mais dun tempo que pelexa contra del mesmo, a rabuñar nesas feridas en canto de lamber nelas. Mulleres traballadoras, sen diñeiro (“o diñeiro ten que ver, sen dúbida ningunha, coa vida”, Philip Larkin, outro poeta, dinos na cita que abre o libro), a procurar os dubidosos beneficios de vivir “a pelo”. E co cádaver dun aforcado aos lombos. Novela realista, e máis que social, política. Ao xeito de Ken Loach ou de Laverdy. Que aquí teñen pretexto para unha boa película. Porque en Medel, lástima fora, hai tamén plasticidade.