Voar moi alto

A literatura ecuatoriana ten, aquí, un aquel de froito exótico, de sombra de sombras por coñecer aínda, de nubes arrodeando os periquitos de cordilleiras e volcanes. Por iso ven moi a conto (cun libro de conto, chamado Las voladoras) que apareza entre nós, nun vóo como de cóndor que pasa, Mónica Ojeda. De Guayaquil, de 1988, disposta a revirarlle o pescozo ao cóndor cun libro potentísimo non apto para todos os bandullos. Que aqueles máis delicados han resentirse, se cadra, coa lectura de “Soroche”. Un conto ben provocativo, como en xeral todo este libro, que ten que ver con bruxas no senso nobre do termo. Aquel que entre nós as levara, precisamente,á fogueira. Mónica Ojeda, en cambio, o que fai é alcender fogiueira nos cumios, onde chega toda esta xente, que vén dos manglares aos volcanes. Nunha literatura reivindicativa mais sen que se note de máis esa idea chea de carraxe que fai que os contos veñan protagonizados por un monllo de mulleres, desde os manglares aos volcanes. Nunha carreira delongada, onde a fantasía ten un aquel dos contos populares, tan soamente que as migallas que paparan os paxaros aquí, agora, son pedras. Ora, se ben os relatos de Mónica Ojeda teñen un aquel de actualidade o seu é pura tradición, a que segundo Eugenio D´Ors senón é tal é plaxio. E eu vexo que onde Mónica Ojeda podería ter bebido de E.T.A. Hoffmann ou dos Irmáns Grimm acaba sendo maneiras de morrer logo do sexo (¿ou é ao revés?) porque aquí, nestas historias, non falta de nada. Mesmo, xa se insinuara, escatoloxía a eito para que ninguén pense que aquí ninguén é unha mexamorno, e nunca mellor dito. Ou sexa, canto se ten dito das bruxas (as meigas son outra cousa) no libro de Ojeda deixa as anécdotas para acadar categorías. E tan ricamente nesta entrega, romántica, no que ten de arrebato, neonaturalista, no que non omite natureza elevadísima, de altura, porque o cóndor pasa en versión non edulcorada. E a natureza como una nai que non deixase o seu papel, logo de ter parido a conciencia canto dela se agarda. Para darnos, acto contino, unha lectura radical dos seus adentros. Auspiciada pola escrita brillante dunha autora que non hai moito tería ardido nas fogueiras inquisitoriais. Por bruxa, máis que bruxa.