Llegada del AVE

La huella de las obras del AVE empieza a diluirse tras años de tapón anticrisis

LAZA (CERDEDEDO). 24/01/2019. OURENSE. Panorámica del viaducto del AVE de As Teixeiras, en el pueblo de Cerdededo, en el Concello de Laza. FOTO: ÓSCAR PINAL.
photo_camera Panorámica del viaducto de As Teixeiras, en Laza, en enero. (ÓSCAR PINAL)

Los concellos ven con morriña los tiempos de esplendor de operarios, y ahora tienen que recuperarse de lo que queda

La huella del AVE deja sensaciones encontradas en los concellos por donde pasa el trazado. Las obras han permitido vivir en un espejismo durante años, resistiendo en indicadores como la natalidad o la población en plena crisis, pero los réditos futuros son muy dudosos. Algunos tienen esperanza, las obras continúan, aunque sin la virulencia de antaño, y hay expectativas de que las futuras bases, como la de A Mezquita, y, sobre todo, la situación estratégica de A Gudiña, permitan mantener estos polos. Atrás queda la época de cientos de operarios perforando túneles y removiendo tierras. Ahora, se trabaja en la colocación del balasto y las traviesas,se ha reducido drásticamente el número de obreros.

 

A medida que el AVE llega a la ciudad, los concellos van notando que sus efectos se van. "Durante anos, só as obras do AVE axudaron a conter a natalidade. Só a mantiveron", dice Xosé Luis Doval, jefe de Ginecología. 

 

A Gudiña y A Mezquita son los que más lo notarán. "A ocupación chegou a ser plena, non había ningunha casa nin local comercial para alugar. Pola Gudiña non pasou a crise, non tivemos problemas. A hostelería funcionaba, os supermercados, os produtores. Todo era unha cadea e segue sendo", señala José María Lago, alcalde de A Gudiña, que todavía no ha notado un gran bajón, debido a que sigue en el concello un montante de más de 300 trabajadores, que dinamizan la economía: "Van aos cafés, ao supermercado, ao menú... O que sempre houbo foi falta de persoal para os negocios atender a esta xente", añade Lago. Además, señala los beneficios para los que contrataron gracias al alza del AVE: "Contratados na nosa hostalería e con bos salarios para o sector, con 1.000 euros ao mes". -

 

 

El alcalde ya tiene en mente aprovechar su posición, como estación AVE para Valdeorras y El Bierzo y Portugal, con una autovía. 

También ve más cerca su final en A Mezquita, donde está construyendo una base de montaje que seguirá dejando trabajadores, pero pocos. "Vaino notar a restauración. Pero temos uns restaurantes tan bos que teñen capacidade para sobrevivir sen as obras do AVE. Vano notar algo, claro", dice el alcalde, Rafael Pérez.

 

"O gran bum marchou, quedan resquicios. A oficina da estación ocupada e outra nave da cooperativa téxtil. Hai algunha casa alugada, pero o 5% do que había. Vense obreiros esporádicos nos bares, coletazos", señala Manuel Conde, regidor de Vilar de Barrio. "Na hostelería notouse, pero ao final aquí eran tres bares e dous supermercado. Si se notou no aluguer de casas, chegaron a estar todas ocupadas. En Prado inda dan 30 menús diarios...".

"Ao principio, cando se estaba facendo a base de Meamán, si que se notaba, había casas alugadas, había movemento nos bares, moitos traballadores lusos. Desde 2015, nótase moito menos", dice Xaime Iglesias, regidor de Baños de Molgas.  

 

Bum de casas


En Laza, "si que houbo incremento de traballadores, alugaron un montón de vivendas e agora xa marcharon. As dúas empresas que están ata tiñan unha sede na que traballaban, e xa non están. Queda moi pouca xente, case ningunha", apunta el regidor, Jesús Blanco. 

Vicente Gómez, alcalde de Castrelo do Val, valora el "impacto económico" dentro de la comarca, pero sin compensar "o impacto ambiental". Así, cree que "xerou emprego, pero fixo un dano impresionante". 


“É un ciclón que arrasa e deixa a auga noutro sitio"


"O AVE non é a panacea nin a salvación dos concellos do rural", explica el alcalde de A Mezquita, Rafael Pérez, tras años en los que sí se notó en el alquiler de vivienda y en la restauración . "Claro que hai temor, pero a estación serán 21.000 viaxeiros ao ano, e podemos captar de Portugal, cremos que haberá futuro. E na Gudiña hai hostelería, somos porta de entrada xunto á Mezquita. Inda se nota, non hai locais nin casas baleiras", señala José María Lago. 

"As obras son unha noite prolongada de verán", dice el alcalde de Vilar de Barrio, Manuel Conde. Muchos creen que sus concellos no han conseguido recibir más de lo que han perdido. "A nós cortounos o concello dunha punta a outra case, para o que realmente repercutiu, non creou un efecto positivo que contrarrestara os inconvenientes", apunta Xaime Iglesias, de Baños de Molgas. 

Diferente al tren de los 50

"Que a xente non pense que foi un bum económico. As estradas quedaron escaralladas, a de Laza a Cerdedelo tivo algunha reparación, pero queda a de Laza a Ourense, que aínda está sen reparar. Non ten nada que ver cando se fixo o ferrocarril nos anos 50, alí empregábase toda a poboación dos concellos polos que pasaba. Agora era un emprego precario e non se notou moito para a xente do municipio", apunta Jesús Blanco, alcalde de Laza. 

"As estradas escaralláronas, din que as van arranxar, pero bueno...", se resigna Conde. "Eu tería pedido un aval ás empresas, e se non arranxaban os camiños faciámolo co aval", añade. Habla de una carretera muy afectada y de merma en los acuíferos, que causa problemas de agua, "e non nolo recoñecen". Señala que estas obras no sirvieron para propulsar el futuro del rural. "Na estación houbo inversión e quedou abandonada. O AVE foi bo para donos de terras abandonadas, que non pensaran en vender por tanto, para os que alugaron e para a hostalería". 

Ve incomparabale esto con la época de la construcción del ferrocarril. "Daquela, a miña familia de canteiros fartouse a traballar", relata. En resumen, Conde señala que las obras del AVE "non trouxeron para o Concello absolutamente nada, máis có alulguer das oficinas que están agora". Dice que la sensación de la repercusión de las obras es "catro chalecos amarelos que van tomar café". 

También es duro Vicente Gómez, regidor de Castrelo do Val. "Isto non fixou poboación. Temémonos que acaban as obras e os veciños seguen se ter atendidas reclamacións por desperfectos nas casas. Camiños e fontes quedaron afectados, e hai un vertedoiro que verte as augas a Portocamba... Ao noso concello, máis ben prexudicáronos. E as dúas estradas que vertebran o concello... Non temos trazas de que as arranxen, e están nun estado lamentable". Define las obras como un ciclón: "  Lo define como un ciclón: "Pasou arrasando por aquí e vai deixar a auga noutro sitio". 

Te puede interesar