Crisis del coronavirus

El sector cultural, en terreno de nadie

BeFunky-collage (1)
photo_camera Dacosta, Gago, Nóvoa, Recondo, Álvarez y Soldevilla
Los teatros y las salas de conciertos cerraron sus puertas poco antes del inicio del estado de alarma. El calendario corre, y el número de eventos sin celebrar, suma: "Pedimos que non nos cancelen, que nos adíen".

Toda actividad cultural se congeló en los días previos al 14 de marzo, antes de que el Gobierno decretase el estado de alarma ante la crisis sanitaria del coronavirus. El calendario corre, y casi un mes después el número de conciertos, funciones de teatro, recitales, festivales o muestras afectadas es incontable. En muchos casos, cancelados. En otros, aplazados. El sector cultural se moviliza estos días a través de redes sociales para reclamar la colaboración de las instituciones cuando el confinamiento finalice. "Pídese simplemente a consideración de adiar todo aquilo que non se puido facer neste tempo. Cando todo isto pase, os festivais poden axudar á economía. No caso do sector hosteleiro, que vai ser un dos máis perxudicados, as mostras traen xente á cidade, son comidas, noites en hoteis....", explica Fernando Dacosta, director de la Mostra Internacional de Teatro Universitario (MITEU), aplazada para julio. 

FERNANDO DACOSTA: "Só pedimos a colaboración das institucións, que reprogramen os espectáculos"

Bajo el lema "Non nos canceles", los agentes culturales gallegos reivindican apoyo para superar el bache que el coronavirus está suponiendo en el sector, en el inicio de la época con más actividad del año. A nivel estatal, una treintena de asociaciones de profesionales de las artes escénicas y la música ha elaborado un documento con 52 medidas de choque para presentar al Gobierno, con el objetivo de paliar los efectos del COVID-19. El sector recuerda que, del mismo modo que fue el primero en verse afectado, será el último en recuperar la normalidad. "Todo o mundo está preocupado, en xeral, pero no noso caso, a propia natureza da nosa actividade fai que sexa máis débil para soportar unha situación coma esta", explica Fina Calleja, actriz e integrante de Sarabela Teatro.

La parálisis actual podría no solo afectar a los espectáculos planeados para estas semanas, sino también a los del próximo semestre. "Os prazos están sendo agora e os interlocutores non están, por iso tamén pedimos que as administracións faciliten dalgún modo despois os trámites burocrácticos, que a contratación sexa máis flexible, polo menos para amortiguar o impacto de agora", añade Calleja. "Nós perdimos xa funcións, e o problema é que o terceiro trimestre xa está cheo de cousas, xa están feitas as programacións", apunta Sabela Gago, también de Sarabela Teatro. Desde casa, Gago aprovecha estos días para llamar a los diversos concellos, pero nadie responde. Una situación similar vive su compañero Dacosta, que todavía espera la respuesta de la Concejalía de Cultura de la ciudad sobre el futuro de la Miteu.

SABELA GAGO: "Dende a casa non podes facer moito, non é sinxelo o teletraballo 

El vacío actual supone la pérdida de ingresos, que será difícil recuperar cuando la actividad se retome. "Tes inversións feitas que polo momento non podes recuperar, e non se nos está dando acceso a remuneracións, coma noutros sectores. Moitos de nós non só somos actores, senón parte das compañías, polo que estamos pagando pero non cobrando... ", reclama la actriz Lucía Álvarez, que ha visto como se han cancelado, entre otras funciones, las de su gira americana. "O primeiro é solventar esta crise sanitaria, pero pedimos que non se esquezan de nós", apunta. 

La precariedad

Las voces de la cultura recuerdan la precariedad del sector, en el que todavía eran visibles las cicatrices de la crisis de 2008. "Xa de normal, temos que apoiarnos entre os amigos, colaborando en todo o que é posible, axudándonos", apunta la poeta Rochi Nóvoa. "A cultura xa non andaba moi ben en Ourense, non é que sobren os bolos, a verdade", explica el músico Daniel Soldevilla. Nóvoa presentaba el pasado sábado 14 de marzo su nueva creación, "MaXic" –poesía acompañada de música–, pero se vio obligada a cancelar la cita. "Fastidia porque hai moito traballo detrás de cada proxecto, e neste caso é algo que se leva cocendo moito tempo e bueno, cambia todo. Ademais, os libros chegáronme tarde, os cedés, tiñamos bolos cos músicos xa programados... Haberá que retomar despois, claro. Son tempos difíciles en xeral, e no caso particular da poesía tes que buscar outra cousa da que vivir para para poderte manter, senon, é imposible", explica Nóvoa. 

ROCHI NÓVOA: "Ía presentar o novo proxecto o 14 de marzo, non puido ser. fastidia, hai moito traballo detrás"

La actriz Alba Recondo, integrante de la Joven Compañía Nacional de Teatro Clásico, también sufrió la cancelación del estreno de la obra "Sueño de una noche de verano". "Tengo todos los apuntes y el texto, los repasas, los lees... Pero realmente, ese trabajo previo de investigación, de informarse sobre el personaje, todo eso ya estaba hecho, ahora tendríamos que pasar a la fase de exhibición, en el espacio teatral, con público", apunta. 

ALBA RECONDO: "En teatro ha sido una masacre, y es un sector ya de por sí con mucha precariedad"

En su caso, el contrato con la compañía se termina a finales de mayo, y mientras tanto sigue percibiendo parte de su salario: "No me quejo, soy una privilegiada viendo la situación. Tengo compañeros a los que al día siguiente de empezar el estado de alarma les pusieron la hoja de despido encima de la mesa. Está siendo una auténtica masacre, y en un sector ya de por sí precario, donde la gente espera mucho tiempo y trabaja muy duro para encontrar oportunidades laborales". 

El papel de la cultura

En estos días de confinamiento, la cultura, en todas sus formas, se convierte en la mejor herramienta para evadirse, disfrutar y entretenerse. "Nesta situación vese a súa importancia, é o único que nos abre unha ventá ao mundo, sen cultura non aguantaríamos esta situación. Todos estamos vendo máis series, máis películas, lendo libros, escoitando música...", reivindica Lucía Álvarez. "É o único que nos pode salvar, e todos os que nos dedicamos a isto seguimos activos na medida na que podemos, subindo vídeos, cancións... Estamos aportando o mellor que temos, coma o resto da sociedade, é importante que se valore", apunta. 

LUCÍA ÁLVAREZ: "Nesta situación vese a importancia da cultura, é o único que nos abre unha ventá ao mundo"

La cultura también puede ayudar a la reflexión, cuando la situación actual cambie, tal y como defiende Fernando Dacosta: "É aquilo que pode facernos reflexionar para non vernos outra vez confinados, o importante é a emerxencia agora, pero igual vén de maltratar o planeta, da nosa formas de estar nel... A cultura permítenos abrir a cabeza e conectar co mundo, con outras formas de entendelo". "Eu agardo que cando isto remate o público responda, porque ao fin somos moitas as persoas  que temos inquietudes pola cultura, por compartila", añade Daniel Soldevilla.

DANIEL SOLDEVILLA: "Tes a esperanza de que as cousas pasen rápido. non te plantexas deixalo, é o que sabes facer"

 

Te puede interesar