Aprincipios de setembro de 1918 chegou a Ourense “o soldado de Nápoles” que era a forma en que humoristicamente -ó principio non se viu a gravidade-lle chamaban á epidemia de gripe. O nome veulle de que a doenza era “moi pegadiza” tal como a música da canción “Soldado de Nápoles” da zarzuela “El olvido”, reestreada en Madrid en marzo de 1918. E se miramos “O Tío Marcos da Portela”, único xornal ourensán, de momento, subido á páxina de Galiciana, a biblioteca dixital de Galicia, do día 21 de setembro dese 1918, topamos un texto que di: “O ‘soldado de Nápoles’ afincou n-o cuartel de San Francisco; son moitos os soldados que do brazo do xiringado compañeiro foron ó Hospital onde se ven tolos pra alugar a tanta xente. Endeica agora non revista gravedade a doenza”. Pero a partir do número seguinte, as informacións sobre o tema, aínda que moitas veces con humor retranqueiro, van dando conta da gravidade. Así, desde o 7 de outubro, crean unha nova sección, “Páxinas de loito”, coas “novidades”. “A enfermedade que desde fai algún tempo pacede a môr parte d’España, y Ourense especealmente...” e segue coas baixas: un xornalista, Sr. Calvelo, un fillo de Benito Fernández Alonso, etc.
No do 21 de outubro, unha Carta d’O Tío Marcos, ou sexa unha especie de epístola a un veciño de Zarracós, e despois doutras desgracias, sinala: “Por eiquí tampouco che faltan amoladelas. O gripo -curioso o masculino, outras veces aparece “grippe”- chimpa en xente como se fora folla. Eu non sei que rabia ten iste mal. Acórdame cando fai us anos andivo po-lo gando que non faguía tantas avarías. Se cadra non é a mesma enfermedade, pro, chamar, chámanlle o mesmo. A xente non sabe qu’a faguer, e cantas medecinas tran os boletín, cantas toma...” E despois de dar un par remedios hiperbólicos e humorísticos -mascar tacholas, e un réxime de peche con mantas, fregas, viño, etc.- remata: “Pol-o que din, de cantos figueron tal, so morreron as duas terceiras partes. Boeno, non te canso máis. Enquirbe logo, e non se deixar morrer, que dispoixas sabe Diol-o que custa volver á terra”.
Logo desta retranca máxima, vén a sección “Páxinas de loito”, con dezaeis baixas producidas “pola epidemia reinante”: o dono do Café Royalti, a cuñada do dono do Café Moderno, empregados de Facenda, médicos, o director da Escola Graduada e outra moita xente coñecida; entre ela, unha familia ó completo de Ribadavia, o home, Maximo Rodriguez, promotor do Teatro Rey Soto e do xornal El Ribadaviense, a muller, e os dous fillos. Tamén se dá conta da solidariedade; “O pobo d’Ourense respondeu moi ben á suscriución aberta pr’ós gastos que orixine a asistenza de enfermos probes mentres dure a epidemia que padecemos”. E despois de gabar a actuación do bispo Ulundain -5.000 pesetas e apertura ao seu cargo dun asilo para nenos fillos de hospitalizados e orfos- e do industrial Perille, remata: “Con verdadeiro pracer, e co’a mór d’as sinceiridás, faguemos púbrica a conduta, diña d’o mais quente apruso, ouservada por cantas persoas veñen intervindo n-a campaña de loita escontr’a epidemea reiante. Dendesde o Sr. Gobernador, hasta o últemo dos axentes d’a autoridade, non se dan repouso pra alcanzar un estado de normalidade n-a saúde púbrica. O pobo, pola súa parte, tamén axuda canto pode, o mesmo c’o ausileo pecuniarios d’os ricos, que co’a prestaceón persoal dos probes. Ourense deu, coa sempre n-istes casos, valente mostra d’o seu grande curazón e d’os seus nobres sentimentos”.
Seguirmos o próximo día.
