Opinión

Un emparedado moderno

Na idade medieval e moderna chamábanlles “emparedados” -sobre todo “emparedadas”- a aquelas persoas que renunciaban á vida da sociedade por unha razón ou outra e decidían vivir xuntas dentro dunha casa sen saír. Loxicamente, naquel tempo tiña un matiz relixioso e moitos eran os casos de mulleres que fuxían así dun medio familiar agresivo, e se refuxiaban con amigas, á defensiva, nunha vida contemplativa e retirada do mundo. A Igrexa, normalmente, bendicía estes retiros e eran unha especie de monxas sen especial regra de conxunto, pero outras veces había desavenzas entre xerarquía e “emparedadas”. En Pontevedra había incluso unha “rúa das Emparedadas”, e en Ourense tamén hai algunhas referencias difusas a elas, segundo recolle Ferro Couselo, pero eu non coñezo ningún estudo específico. En fin, logo demos en chamar “emparedados” ou “emparedadas” ás persoas asasinadas cuxo cadáver está no interior das casas, sobre todo meténdoos nas paredes, e iso forma parte xa máis das novelas de terror que das realidades, porque, por sorte, vivimos nun dos países máis seguros do mundo, e nunha das zonas máis seguras dese país.

En fin, que o circo mediado destas días aí atrás co neno que caeu a un pozo no sur de España fíxome lembrar unha vella historia dun “emparedado” moderno que hai en Ourense. Seguramente un dos poucos e que, por cousas da vida, nunca tivo momento de gloria mediática e creo que nin sequera saíu nas crónicas de sucesos. Voulles contar o que lembro do que me contara meu pai e que a bo seguro algún dos lectores deste xornal saberá ben mellor. No caso de que alguén o lembre, non estaría de máis, como historia, recuperala. Só por saber. Ás veces, a historia oral é o único fío que nos queda ao pasado, e se non o ennovelamos, nunca o daremos tecido e pérdese para sempre.

Pois o conto, a historia, élles como segue. Un día alá nos primeiros anos dos cincuenta, se cadra en 1953, estaban de obras facendo un embalse que non sei se sería o de Chandrexa de Queixa. Se cadra me engano na data e no embalse, ou se cadra non. Traballaban moitos homes, disto estou certo. Non había, cousas do tempo, moitas medidas de seguridade nin tensión ou posibilidades de reclamalas. E, como poden supor, na obra, para botar o formigón dentro do megaencofrado do muro da construción da presa, había uns depósitos enormes onde xuntaban -caxougaban poderíase dicir- o cemento, a auga, as pedras a area e o que cumprise, antes de deixalo caer de golpe, para que non quedasen bolsas de aire, que creo que algo así é como sei fai. Pois ben, aquel día maldito, seica escorregou un home, un dos obreiros ao cargo da operación, dentro do silo no momento en que este se abría para deixar caer o formigón. Caeu o home no centro e foi zugado e revolto entre, digamos, centos de toneladas de formigón que lle caeron por riba, por baixo e polas beiras. Como o seu do formigón é fraguar e disque era xa imposible rescatar o corpo do home sen botar abaixo a presa, pois alí quedou. Seica houbo unha apreciable indemnización á familia, a cambio dun silencio que, por outra parte, era fácil de impor naquel momento. O morto, morto estaba e o mundo non se podía parar; e cunha indemnización ao xeito, se non resucitaba o defunto, desexo imposible, polo menos podía servir para que a familia aliviase algunha cousa. En calquera caso, saberían para sempre onde estaba enterrado e ben enterrado. E alí ha seguir.

Te puede interesar