Opinión

Vintecentos vinte

As formas de contar varían de lingua a lingua. E de moda a moda. Agora, por exemplo, imos chamarlle a este ano máis “vinte vinte” que “dous mil vinte”, e non sei se será por seguirmos, sen querer, unha moda anglosaxona. En fin, parécenos, como nos nomes dos días da semana, que as formas de contar son moi semellantes en todas as linguas próximas. Que se ó luns os casteláns lle chaman lunes, os italianos lunedí, os franceses lundi, os cataláns dilluns, e incluso os ingleses monday, todos fan referencia á lúa. Pero hai excepcións. Temos, como ben sabemos, o portugués segunda feira, como se dicía tamén nalgúns sitios do sur de Galicia -desa parte de Ourense e Pontevedra sur que era do convento bracarense-. De igual xeito as formas de contar son semellantes. Nós dicimos “corenta” onde outros din “cuarenta”, “quaranta”, “quarenta”, “quarante”, aínda que tamén hai excepcións, como o romanés, raro para min, “patrucezi”.

Pero nisto de contar a cousa varía bastante a medida que subimos as cantidades. Noventa parécese en todas as linguas da familia, menos en francés estándar, que din esa cousa que nos parece tan complicada de quatre-vingt-dix, ou sexa, catro vintes máis dez. A pouco máis, non temos que botar man da calculadora. E seica é por unha influencia do xeito de contar xermánico, dos francos, que non de orixe latina.

O certo é que este ano, como saben, estamos falando xa do vinte vinte, sen termos falado no pasado do vinte dezanove. E por iso se me fai raro raro. Ven? Temos certa tendencia a querer repetir as palabras. Curioso, curioso o do vinte vinte. Ao que ía, que unha vez estándolles eu de profesor en Mesego, no Caballiño, topeime cun alumno que lembro que era dunha aldeíña da montaña de Beariz ou de Avión que falaba un galego enxebre e auténtico como xa non se oe. Dicíame, por exemplo: “Podo escribir en rubio?”, usando unha das alternativas menos usuais para o vermello, encarnado, roxo ou colorado. Pero o tal, tamén tiña unha forma de contar propia, cunha redución a centos. Preguntaba eu: “En que ano descubriu Colón América?” E diciame el todo cheo de razón: “No catorcecentos noventa e dous”. E eu escribía 1212 e el lía “docecentos doce”. Preguntaba eu coa máxima sutileza, como para non espantar un paxariño, polo seu curioso xeito de contar -ós demais alumnos tamén lles sorprendía pero eran menos sutís ca min- e el dicía que a súa avoa, na súa casa, na súa aldea, sempre contaran todos así. Dicía que, claro, tamén entendía o de mil douscentos doce, pero non se usaba por onde el era. A verdade é que nunca oín falar deste xeito de contar, en libro ningún. Ten, desde logo, un estraño aire xermánico. En fin, como esta anécdota aconteceu en 1984, vai para trinta e seis anos, é pouco probable que a súa avoa diga que entramos no vintecentos vinte. Tamén é pouco probable que el manteña a vella forma. En fin, entrar xa entramos nese ano do eco visual... Outra cousa é como saiamos del. Sorte.

Te puede interesar