Non dou arrancado coa escrita. O cambio de hora desbaratoume os sentidos, non porque mos entolecera; non porque os ritmos circadiáns se me alteraran substancialmente; iso pásame máis canda o horario é o de verán, neses momentos nos que un simple estudio cronobiolóxico nos indica unha descompensación máis acusada. O meu problema deriva dun feito ben simple. Ó andar fedellando no reloxo, a fin de realizar o preceptivo cambio de hora, dada a miña semi inutilidade ó respecto, deixeino feito de xeito que agora ando cun día de adianto sobre o calendario previsto. É como se correra unha contra-reloxo contra min mesmo. Cando miro a data do día, se o fago o día tres do mes que andamos, por exemplo, resulta que o meu reloxo me indica que estou xa no catro e así non hai quen se acople á realidade. O peor do caso e que tampouco non me importa moito. Total pra que?
O pasado día 3 pra min xa era o día 4 e desconcertoume non saber o resultado das eleccións celebradas no territorio do Imperio ó que, a todas luces, tamén a todas sombras, disque pertencemos. E si, si que pertencemos, pero sen voz, nin voto, nin pai, nin nai, nin canciño que nos ladre. Esas luces e esas escuridades que determinan os ciclos circadiáns non rezan con nós, cos españois no seu conxunto e moito menos con nós, os galegos, na nosa particularidade. Cando eu lles digo que o cambio horario, consorciado coa miña torpeza manual, me está facendo a puñeta sei moi ben de que lles falo. Así que me desentendín dos resultados e púxenme a ler. A estas alturas xa non lles teño remedio e non vou perder o tempo en buscarllo.
Lera un artigo de Lois Caeiro eloxioso pra con Ignacio Peyró, un corentón incipiente que el creu de maior idade, ata que se enteirou de obra de cantos anos é a corpórea estrutura que acolle a vella entidade intelectual deste vello prematuro, autor que é de "Ya sentarás la cabeza" a penas recén editada por Libros del Asteroide.
Non recordo agora con exactitude a referencia que Lois Caeiro establecía respecto da obra deste "novo" valor da literatura patria coa do letón Isaiah Berlin, que eu tanto admiro e que me serviu de cebo pra me facer de contado coa do novo fenómeno das letras españolas. Agora levo lidas medio cento de páxinas de "Ya sentarás la cabeza" e recoñezo que debería deixar asentar algo máis a miña antes de seguir opinando ó respecto. Pero calquera lector que frecuente os meus escritos non ignorará a miña tendencia, algo extremada, é verdade, a enredar meténdome neses berenxenais que algúns relacionan impropios do noso clima galaico e que a min tan ben se me dan cando decido plantalas na horta, alá xa próxima a primavera.
Cando a información que me leva á adquisición dun libro procede de fonte solvente (e a de Caeiro éo) procuro saltarme os limiares pospoñéndoos pró final. Esta vez ignorei o costume no mesmo instante no que empecei a ler e de paso a relacionar a escrita coa doutros autores xa coñecidos, fundamentalmente con Trapiello, tan evidente que mesmo manca.
Os lectores máis vellos acordaranse do chamado "realismo sucio", do dirty realism que, dito así, en inglés se acomoda máis á realidade pois en España a cousa non foi moito máis alá, que eu recorde, de Mañas e de Loriga; ou sexa daqueles dous artificios. Daquela quen quixera saber dos autores ianquis acollidos a tal etiqueta, en vez de empezar por Carver ou por Bukowski, terialles ido ben millor de beber directamente da fonte limpa, léase de Hemingway e, antes deste, de Faulkner. Pois o mesmo.
Co que levo lido deste libro do que lles comecei a falar sucédeme algo así: prefiro seguir lendo e relendo a Trapiello, quede claro, e, se atendo antes ó que se di na contra capa, antes leo o "Caderno gris" de Pla; dígoo porque de momento non lle atopo eu moita relación nin con Umbral, nin con Gómez de la Serna; ó millor é que non lin moito a este e o que lle lin a Umbral (bastante) non lle vexo eu relación algunha. Berlin non me da aparecido, de momento.
O que si lle vexo ó libro é que está moi ben escrito e que ten razón José Carlos Llop cando alude a que "su inteligente sabiduría disimula esa juventud con un punto de dandy ilustrado". Comentario este ben certo; tan certo que me remite a Mauricio Wiesenthal, que é da miña quinta e non disimula a súa sabedoría nin cos anos nin con nada, senón que a desliza nunha prosa envexable que so moi poucos son quen de elaborar nos tempos que andamos.
Así e todo rematarei coa lectura deste libro que, de momento, non augura grandes cousas, de momento, polo que pido comprensión pra esta miña precipitación de hoxe. Quizais se deba a que o pensamento liberal que me prometín, o de Adam Smith, o de Isaiah Berlín, non apareceu aínda e se o fixo foi envolvido de tal xeito que eu non fun quen de percibilo acaso porque sempre temín moito esa identificación, as veces interesada, do liberalismo coa dereita cando a min tal pensamento se me antolla máis tendente ó institucional que ó partidario.
O que si me parece que fai o libro é anticipar un cambio. Está deixando atrás aqueles tempos nos que ou eras fillo dun traballador manual ou estabas perdido entre a tribo literaria; agás que disimulases, do modo que che fose posible, a túa procedencia dunha familia que pasara pola universidade. Pero é mal asunto que esta tendencia que se anuncia veña darlle a volta á tortilla literaria. Unha tortilla sempre é unha tortilla por moitas voltas que lle deas. Neste sentido déixenme que exprese o meu gusto: a min gústame con cebola. Conste. E xugosiña.
