Ooutro día fun xantar á casa duns amigos. Comemos uns chuletóns de boi igualiños, igualiños, que os que servían naquel restaurante mítico que se chamou Chocolate. Calquera diría que estaban feitos á grella pola mesma man que facía aqueles; incluso daba toda a impresión de que estabamos en Vilanova de Arousa.
Non sei que fomos celebrar alí. Pode que o Ulla deixara de ser unha raia húmida, unha fronteira, pero non o fogar no que as larvas das lampreas dormen, durante os seus primeiros cinco anos de vida, os seus soños oceánicos e distantes, enterradas no limo dos seus fondos. O millor, sen decatármonos, celebrabamos o feito de continuar vivos e sabérmonos unidos en fácil amizade. Quen sabe.
Alí estaban un vello capitán, con máis lecturas e coñecementos literarios que moitos catedráticos do ramo, e maila súa muller, a penas chegados os dous, logo de recorrer seis mil duascentas millas sen tocar terra a bordo dunha goleta tripulada por eles. Tres longos meses a bordo, en oceánica soidade, que lles induciron a aproar os trinta e dous rumbos da rosa dos ventos, sen deixar un, supoño. Contempleinos con envexa. Nunca mandei un barco, e xa non o mandarei. Tampouco xa nunca cruzarei o mar maior, o mar de fóra, a vela. Pero moito disfruto falando do mar, dos anos na escola de náutica, das travesías feitas a bordo dun transatlántico cheo de pasaxeiros cando ese transporte esmorecía afogado polo bruar dos jets-set.
Había máis xente, claro: os donos da casa, dos que non vou dar noticia non vaia ser que alguén se lles apunte ós chuletóns. Co meu amigo, un editor que sabe de literatura, pero tamén do mar, a súa muller e maila súa sogra, que non sei eu ónde esta aprendería o arte de asar que practica con mestría digna de encomio. Tamén estaba alí un fisioterapeuta que recompón as osamentas da alma cantando cancións que inducen á melancolía cando non á subversión e os esparcemento, e con el, facéndolle o dúo, un profesor de inxenieiros, amigo da conservación do noso patrimonio cultural, e guitarrista afable que acariña a súa guitarra coa prudencia dun namorado nas súas primeiras aproximacións ó obxecto dos seus amores.
Dende ese día de chuletóns e música, no que se nos foi a tarde nunha conversa amena, con capacidade de evocación da xente amiga que completaba os particulares censos dos tres entes que recordou Unamuno, é dicir, dos vivos, dos mortos e dos mariños, dende ese día, ando a recompoñer na miña mente as cancións de Edith Piaf, ou de Moustaki, que tanto marcaron a miña mocidade de xeito que grazas a elas regresei ó tempo no que todo era rebeldía e esperanza. A voz de Bárbara, a de Brel, a do mesmo Montand, tantas outras, ándanme a rebulir na cabeza sen que eu sexa quen de me desfacer delas. Tampouco quero.
Sen embargo a que non me abandona, a que máis persiste dende entón, sen que eu saiba a razón, é a de Edith Piaf "Non, je ne regrette rien": "Non, non me arrepinto de ren, non lamento nin o ben que me fixeron, nin todo o mal, todo iso dáme igual, non, ren de ren me importa xa...." segue sen que eu recorde a letra enteira, pero si aquela voz que, muller tan pequena, non sei de onde a sacaría con aquela forza e convición, con aquela súa desbordante enerxía.
É bo regresar a aqueles tempos nos que as cancións dicían cousas nas que se envolvían os soños e se deixaba que esvararan os sentimentos, costa arriba unhas veces, costa abaixo outras. Os tempos de "Le Métèque": "Avec ma gueule de métèque, de juif errante, de pâtre grec, et mes cheveux aux catre vents..." nos que se subvertía todo aquilo que se pretendía que fose subvertido aínda que fose grazas a unha canción de amor e de amor á vida. Facéndoo así fóísenos a tarde de xeito que fixo que vida, sequera fose por unhas horas, recuperase un sentido que en ocasións, engañosamente, damos por perdido. E todo grazas, dirán algúns, a uns chuletóns. Tamén a iso, tamén ós chuletóns, pero fundamentalmente á cordial hospitalidade dos nosos anfitrións, presididos que fomos por unha enorme fotografía do enorme Álvaro Cunqueiro que nos axexaba dende o fondo do salón, acaso sorrinte e compracido.
