Hai xa algún tempo que escribín noutro xornal algo que puido supoñer unha pequena, ou grande, desconsideración pra cun amigo; ás veces, un actúa de maneira inconsciente, indeliberada e gratuíta da que se arrepinte cando é consciente, ou fan que o sexa outros amigos, pero xa é tarde pra emendar o erro, o despiste ou como queiran vostedes chamarlle. O único que resta é presentar desculpas e agardar a que chas acepten.
Outras veces non. Outras veces o que se equivoca é o lector que non sabe de festas e ironías, dono dun carácter arredado do noso e escaso do noso sentido do humor. Pasoume hai anos cun profesor dunha universidade navarra da que omitirei o nome do mesmo xeito que evitarei dicir o do docente.
O tal e innominado dirixiume unha carta algo cerimoniosa solicitándome datos e enderezos dunha ilustre lingüista xaponesa chamada Umi Sam a quen eu citaba con frecuencia nos meus artigos. Facíao sempre que tiña que expresar unha idea propia, pretendendo evitar -por tan simple coma inxenuo proceder- que as criticas recaeran en min, coma sempre o facían en cada ocasión na que me refería á nosa lingua e ós problemas que a veñen acompañando dende os tempos que o Padre Zorita cualificou coma os de castración e doma do Reino de Galicia.
Éralles un recurso ben doado: coma sinala Umi Sam, tal e como afirma Umi Sam... e así seguido. O "Sam" é en xaponés o equivalente ó noso tratamento de respecto, unha especie de "don" que acompaña ó nome. Umi, en xaponés, significa Mar e tratábase dunha pequena "homenaxe" á nai da miña filla máis pequena.
A carta do profesor navarro era xenerosa en cualificacións positivas pra coas posturas defendidas por Umi Sam, e quería bibliografía e dados encol de lingüista tan lúcida e preclara, en que universidade exercía a súa docencia, que libros publicara... e así. Contesteille facendo xogos de humor ó tempo de confesarlle a verdade. Debino facer moi mal porque non contestou nunca, seguro que se sentiu humillado, ben que o sentín. A miña intención non fora nunca esa.
Salveime moito máis doadamente, en realidade non fixo falla que me salvase de nada, nin de ninguén, noutro tempo no que me deu por facerlles falar a un par de cans que tiña eu daquela: un mastín leonés grande coma un becerro e máis un cocker spaniel pequeno e revoltoso, algo rosmón e medio pendencieiro. O cocker acollera moi ben ó mastín cando chegara a esta casa sendo un cachorriño, de xeito que o mastín adquiriu comportamentos propios dun cocker ó tempo que o cocker por veces se comportaba coma un mastín. Un lio moi entretido.
Cando acordei facelos falar protagonizando os meus artigos decidín que o mastín o fixese utilizando máximas, aforismos e pensamentos de Schopenhauer, que eu escribía entre comiñas por se acaso, e que o cocker se volvese, se ben o recordo, algo volteriano largando de seguido opinións a conta de todo canto me viñese en gaña. Non pasou nada.
Daquela non todo mundo frecuentaba a lectura do vello rosmón xermano e, nin moito menos, a do brillante francés tan deostado dende o mundo eclesiástico aínda hoxe. Schopenhauer non, ou non tanto, aínda que non sei que dirán as feministas actuais de quen afirmaba que a muller é un ser de pelo longo e ideas curtas, por non citar a súa teoría da complementariedade entre os dous xéneros e non precisamente os gramaticais.
Aínda me entretiven uns mesiños en tan infantil xogo sen que percibise reacción algunha, nin a favor nin en contra, acaso porque os meus cans carecesen, por exemplo, da gracian e do salero do que desfrutou en vida o Gato Samuel mentres se paseou ufanamente polas páxinas periodísticas de Carlos Casares, mestre que este foi de articulistas.
Houbo un rapaz de Cruceiro do Roo, na ría de Noia, a tan fermosa, devoto lector de Schopenhauer, coñecedor a fondo da súa obra -moito máis ca min, onde vai a cousa!- que me escribiu louvándome o gusto e mailo criterio que me levaran a recorrer a Schopenhauer e non a Nietzsche, por exemplo, prometéndome unha visita a miña casa pra falar longo e tendido do pensador alemán tan cascarrabias.
Non sei que terá sido daquel lector do Cruceiro de Roo. O mesmo xa é avó. Dígoo porque eu xa podo ser bisavó calquera ano destes e o tempo pasa pra todos. Sei que un día, tal e como prometera, apareceu pola casa. Pero non pasou do portalón da entrada. Non creo que se desilusionara ó ver ós cans, mesmo dubido que chegara velos pois, os que sempre teño, andan adoito pola parte de atrás da casa e só pola noite disfrutan do seu espazo enteiro. Así que o que o debín decepcionar debín ser eu, aínda non sei porque. Quizás descobreu que os meus coñecementos de Schopenhauer eran os xustiños cos que adornaba as mentes dos meus cans e non foi quen de superalo. Decepcións así xa levo repartido algunhas. Cousas da vida, que diría Castelao.
