Opinión

A crítica condescendente

Poderíase dicir, e poder pódese, e mesmo débese, que "A novela de Ghenshi" é unha gran novela, mesmo que está moi adiantada ó seu tempo. E tamén sería certo, tamén o está; logo daremos datos pra aqueles que os descoñezan. 

De "Fortunata e Xacinta", por citar unha calquera do seu autor,  tamén se pode dicir o mesmo; ou sexa, que é unha gran novela... como case que tódalas del. Non mentiriamos en absoluto. Do "Inxenioso fidalgo..." non hai dúbida que tamén se pode dicir o mesmo e, o que é máis, dicilo aínda sen esquecer que pasaron centos de anos nos que, logo do esplendor inicial, logo do seu fulgor inaugural, estivo preterida e mesmo desconsiderada nos ámbitos literarios máis próximos pois, cada xeneración sempre inventa a pólvora, sempre descobre o Mediterráneo, entroniza a uns e descabalga a outros.

Aquela, "A novela de Ghenshi" foi escrita no século X, no Xapón, por Murasaki Shikibu; unha muller extraordinaria que se anticipou, en moitos aspectos, ó principal xeito narrativo do século XIX. Esta, "Fortunata e Xacinta" escribiuna o gran Benito Pérez Galdós no noso século XIX; foi cando se recuperou a de Cervantes, por maior obra e graza dos ingleses, conste. Por isto se podería dicir dela, da de Galdós, que, se a de Shikibu foi unha adiantada, a de Don Benito se "retrasou" moito na concepción da estrutura novelística ó escribila, ó construíla como a escribiu. O máis certo é que as dúas son dúas grandes novelas, dous enormes monumentos literarios en actual vixencia.

Disquisicións coma estas, certas ou non, hai moitas. Á fin e ó cabo non só cada xeneración, senón mesmo cada individuo, ten todo o dereito do mundo a inventar a pólvora e descubrir o Mediterráneo. E iso mesmo sucédelles ós críticos literarios. Máis, aínda máis, ós que  amparándose tan só no elevado número das súas lecturas, dedicados ó afán de comentar libros, confunden a bondade literaria co seu propio gusto, coa súa propia tendencia, levados da incapacidade de admitir que unha novela poida ser boa, independentemente de que non satisfaga as súas expectativas; ou con total dependencia da propia necesidade de ser brillante e descubrir grazas a elo  un novo xeito de afrontar algo tan necesario prós escritores como é unha crítica sólida. 

Estoume a referir, millor dito a intentar explicar, que unha cousa é a critica feita pensando nos escritores e outra moi distinta a dirixida ós lectores, non tanto pra encanalos á lectura como pra,  de paso, facerlle un favor non se sabe ben se ó editor do texto ou ó autor del. Pero aínda existe unha crítica peor: a condescendente; a dos que empezan dicindo que poderían dicir (e aí chegados prodíganse en todo xénero de brillantes ocorrencias e de propio lucimento do moito que saben dos "ambientillos" literarios, pra acabar afirmando que non o farán, que non dirán todo canto xa dixeron, senón que, nun acto de xenerosidade que se deberá agradecer, condescenderan a recoñecerlle ó autor todo canto el mesmo  lle veu negando todo ó longo do seu exercicio literario.

Te puede interesar