Opinión

Eses berróns tertuliáns habituais

Non deixa de sorprenderme a velocidade de dicción dos xornalistas da televisión. Os da radio falan máis a modo, repousadamente, dando tempo a que lles entendamos o que din. Os da tele non. Estes amósanse posuídos por un afán terrible, o de querer dicir moitas cousas en moi pouco tempo; o de querer dicilo todo, sen deixar nada, de xeito que ó remate non din nada que poida prender nas mentes dos seus espectadores e ser nelas conservado. A cousa chega á extenuación (por ambas partes, pola da o presentador e máis pola do espectador) cando se trata dunha entrevista. Escuso advertir o caos cando se trata dunha entrevista.

Cando se trata dunha entrevista e pra empezar, o presentador adoita facer tantas preguntas seguidas, en vez de facelas dunha en unha, que o entrevistado conclúe por non entender ningunha e remata por falar de aquilo outro que se lle veña ás mentes ou lle conveña expresar pra se amosar brillante ou lle veña ben pra resultar simpático.

O culme do disparate é cando o presentador, unha vez que o entrevistado comezou a lle responder, o interrompe de contado, sen deixar dicir o que pensaba, ó lle formular outra tanda de cuestións que demostran o ben informado que está o xornalista; ou o ben que o informan polo pinganillo os intelixentes e documentados señores que están do outro lado da pantalla.

Pero aínda hai outra situación aínda máis estresante. Sucede cando ó entrevistado póñenlle de contrapunto un "tertuliano habitual" da cadea televisiva en acción. Os "tertuliáns habituais", eses que conforman algo a modo daquel "equipo médico habitual", están afeitos a berrar máis que os seus contrarios, baseándose acaso no principio de que canto máis berres máis razón vas ter e vaste facer ouvir máis, que non escoitar; pero así é se queren non o discutimos (non vaia ser que a praga se estendera facendo escola) pero si o comprobamos na ocasión que queiran.

Fixo onte unha semana entrevistaron a un exministro de falar sereno e repousado, con independencia do seu argumentario, que eu non comparto, que con tal proceder permitíache entender o que dicía con independencia de que, logo de pensalo, porque che daba tempo a facelo, lle deras a razón ou lla quitaras que, nalgúns caos, dábaslla. Pero foi imposible chegar a conclusións. O presentador o interrompía, unha co-presentadora non o remediaba, máis ben ó contrario, e, pra ir á corte e matalas todas, unha afoutada "tertuliana habitual", de voz berrona e máis ben atropelada, colaborou, todo canto puido e quixo, a que este escribidor de vostedes se fartara e acabara por cambiar de canle de televisión buscando algo moito máis tranquilo e sosegado. Así que, cando cortei, quedei sen saber o que entendían por nación, uns e outros, e tamén o que entendían e entenden por nacionalidade. Unha mágoa. 

Hai anos, xa algúns por non dicir que hai moitos anos, linlle a un historiador, ou así, tal como Ricardo de la Cierva -ó que tantas cousas lle lera que non me gustaran nada- que mentres os Estados Unidos de América do Norte conforman unha nación de estados, o Reino de España é, polo contrario, un Estado de Nacións.

Busquei entón as posibles definicións do término nación e atopei algunhas que sí me fixeron entender o que o ex ministro de cultura do goberno central, nun executivo de dereitas que posiblemente lle quedase á esquerda, pretendía aclarar coa súa afirmación se é que a recordo, reproduzo e entendo con exactitude. Pero que a min non me disgustara en absoluto.

Unha nación está formada por un conxunto de persoas que viven nun lugar xeográfico diferenciado dos do seu contorno, pois ten unhas fronteiras naturais que así o indican, que posúen unha lingua e uns hábitos psicolóxicos que igualmente os distinguen daqueles outros pobos que os rodean, que conta cun dereito que non é o mesmo que outros -no noso caso o noso dereito foral galego, pra que quede claro- e dispoñan dun xeito propio de ocupar o mundo e interpretar a realidade contando cunha economía que atenda ás súas necesidade de acordo cuns hábitos que igualmente os diferencian, algo que xa non entendín ben de todo isto último que cito.

Eu que, cando menos e de momento, nunca fun nin son separatista, arredista, independentista ou como algúns prefiran cualificar ós que si o son, entendo que Galicia é, certamente, unha nación á que lle pode ser aplicada esta ou calquera outra definición que por aí ande campando. É unha nación, culturalmente entendida, malia que non politicamente non ben expresada, e tal cualificación non pode nin debe ser evitada, por obvia, se non queremos causar un estrago... do que xa algunha noticia a imos tendo.

Isto non facía falla ningunha que mo explicara ningún dos presentes, nese programa d'A Sexta de hai unha semana, pois hai anos e máis anos que así o penso, o escribo e o profeso. Pero sí que me quedei con gañas, con enormes e silentes gañas, de saber o que calquera deles pensan por nación aínda que sospeite que si, nalgún caso, o poida dar por suposto.

O que non dou conseguido, dende hai tamén ben anos, é que alguén me explique, mesmo calquera deses do programa ó que me vello referindo, ben explicado, en que consiste unha "nacionalidade" e como se define, como se expresa tal concepto. Entendo moi ben, por exemplo, en que consiste ser unha persoa frívola e mesmo o que é cometer unha frivolidade. Entendo ou creo entender moi ben o que é unha nación, pero non dou sabido o que é unha nacionalidade. Será unha frivolidade que se permiten algúns, mesmo a Constitución -redactada por homes á fin e ó cabo- con tal de non lle chamar ás cousas polos seus nomes?

Non é xa que logo necesario que, nos máis dos programas da tele, o pregunten todo, o respondan todo ou se impida que non se responda a nada; pero non estaría nada mal que neles e de pronto empezaran a falar a modo, a lle chamar as cousas polos seus verdadeiros nomes ou a deixar que a xente, cando se lles pregunta algo, poidan responder sen interrupcións e de modo que os demais poidamos entendelo. Claro que ó millor isto é pedir moito.

Te puede interesar