Opinión

Aquel mundo, hoxe extinto

Omércores pasado tratamos eiquí dos charlatáns de feira, tamén dos falabaratos da política; xa saben: hai que comer de todo; ou tal nos dixeron de pequenos. Tamén nos dixeron que hai épocas nas que tales encantadores de serpentes proliferan. 

A xente da miña idade recordará, sen dúbida, aquela muller que vendía pomadas milagrosas que curaban toda clase de males e doenzas. Empezaba reclamando a berros a atención da concorrencia; máis tarde, cando xa tiña parroquia, continuaba cunha cobra enroscada arredor do seu pescozo e cun lagarto pousado panza arriba na conca da súa man; mentres ela lle recorría o bandullo coa xema do seu dedo furabolos pra mantelo non sei se adormecido ou sosegado. 

Facíao así, como lles digo, sen deixar de falar. Non calaba nin por un momento, con tal de ir distraendo a atención do público e seducíndoo. Conseguíao de tal modo que eran poucos os que se negaban á adquisición daquela pócima ou mesunxe feito sabe Deus con que manteigas, se de cobra ou de lagarto, ou sabe o demo de con que estaría feito. Cousa moi de dubidar pois no país non debería haber, nin hai aman, tantos lagartos como frasquiños ela podía vender nunha mañá, mañá tras mañá, ano tras ano. Quero dicir que vendía moitos, aínda que non valeran pra nada. Pero mal non debían facer porque nunca se produciu reclamación ningunha.

Nos días de feira, situábase na entrada ó campo dos Remedios, ou nos mercados que a veces, non sei con que frecuencia, se establecían á entrada da rúa do Vilar, que algúns chamaban do Violar, cercanos xa a rúa que baixa deica as Burgas, dende aquela praza que hai segundo baixas da Maior e que entón estaba moi nutrida de negocios de compra e venda de roupas usadas, desas que agora seica lles din vintaxe. 

Remy das Serpes. Así se chamaba aquela vendedora, se a miña memoria non me engana. Cobraba o frasquiño a tres pesetas, a cinco se levabas dous e, a maiores, aínda che regalaba outro co que eran tres, oigan, tres por un só peso. “Oiga, oiga!”, berraba Remy, que ó parecer era catalana ou levantina, vergüenza me da que non me conozan! Logo seguía berrando: “Felipe! Saca la culebra!”, momento no que Felipe sacaba a bicha, duns dous metros de largo, ou así, pra que Remy a enrolase arredor do seu pescozo, coma se fose unha bufanda, e seguise anunciando o seu produto.

Aquel mundo extinguiuse. Xa ningún cego anda a cantar, mentres tangue un violín ou unha zanfoña. Ninguén se acorda xa do crime de Ponferrada. Nin de calquera outro e tenebroso suceso daqueles que, narrados polos cegos, concitaban a atención de centos de persoas ó longo de cada mañá de feira. Unha multitude, se ben se pensa. Mentres iso era así, Pio Baroja vendía cincocentos exemplares das súas novelas ó ano. Non máis. Xa non se ven cegos tanguendo a zanfoña. Nin Remy, nin trileros como o Titá, nin vendedores de bolígrafos como o Mario, famosos en toda a Galicia daqueles días. Agora vemos os programas imprudentemente chamados do corazón, cardíacos, en vez de vaxinais ou da bragueta no que maiormente consisten. Tratase doutra feira e de distinto gando. 

Pero daquela, se era por maio, aparecían os vendedores de auga de limón. Anunciábana con voces roucas, cando non xa definitivamente rotas, a forza de berrar tanto a súa cantata: Auga de limón, fresca y dulce! entoaban carraspeando. Levábana ó lombo nuns depósitos de latón recobertos con codias de sobreira, que mantiñan fresca a tal auga de limón. Eran parecidos ós das leiteiras, eses depósitos, pero remataban nunha especie de funil invertido polo que fluía o liquido anunciado. Facía así pra ir parar a uns vasos que transportados nunha caixa de latón, das antano portadoras de sardiñas; unha lata redonda e grande, con asa tamén de latón feita por un ferreiro mañoso, na que collían ben media ducia de vasos, bañados na auga da que eran rescatados, tras a pertinente petición, e logo sacudidos pra os liberar non se sabe se de pingas de auga ou se das babas dos consumidores precedentes. Un can, é dicir, dez céntimos era o prezo daquel liquido que eu bebín tantas veces, sen reparo ningún, e, xa ven, ata eiquí temos chegado. Ben certo é que o que non mata engorda.

Ourense tamén lles era así, daquela. Na sesión infantil das tres e media da tarde dos domingos viamos as películas que chamabamos de Jaimito, as do Gordo e mailo Fraco e xa algunhas de vaqueiros con aquelas interminables gallopadas dos bos detrás dos malos, dos indios tras os vaqueiros, ou viceversa, que nada teñen que ver con estas de agora dun coche correndo tras doutro durante minutos interminables porque, seica, son películas de acción. Aínda non chegaran as películas de Disney e o que liamos eran os contos de Perrault e dos irmaos Grimm, fixense, sen que nos quedara trauma ningún; quen o diría. Agora, así o conta James Finn Garner no seu libro "Contos de fadas politicamente correctos", Carapuchiña Bermella vai visitar á súa avoa levándolle froita fresca e un botellín de auga mineral, pero non porque o considere un labor propio de mulleres, que evidentemente non o é, senón porque con elo evidencia un acto de xenerosidade que contribúe a afianzar o sentimento de comunidade. Non se sabe aínda que lles deparará o futuro ós nenos así de conducidos. Nós, pese a todo, aínda lles saímos bastante normaliños. Ou é unha regresión máis?

Te puede interesar