Opinión

Nin relixión nin patria nin convicción social

Deixou escrito Flaubert (e non serei eu quen lle quite algo de razón) que "a crítica atópase no nivel máis baixo da literatura: como forma, case que sempre, e como valor moral, dun xeito incontestable. Ven despois dos pés forzados e dos acrósticos, que cando menos esixen certo esforzo de invención". Non sei se Flaubert sería tan cáustico debido ás súas intensas e frecuentes dores de cabeza, acaso ó narciso que todo escritor leva centro (eu tamén, naturalmente) ou por causa desa ansiedade que adoita acompañar ós máis de nós e da que eu tamén podería dicir algo. Pero prefiro seguir cargando o peso destes comentarios en Monsieur Gustave, o fillo do cirurxán do exército exercente en Ruán.

A opinión que lle merecían os críticos non lle impediu afirmar que "de Lamartine non vai quedar máis que medio volume de pezas soltas. Ten espírito de eunuco, fáltanlle collóns, en toda a súa vida non mexou máis que auga bendita", ó millor porque así quería demostrar que a súa anterior afirmación, a transcrita no primeiro parágrafo do día de hoxe, pódese considerar certa en gran medida. Vai ti saber o que realmente pensaba, o que pensou aquel francés de bigote coma o dunha morsa e cabeza dorida de tanto estrullarlle as meninxes. Lamartine medrou en Milly, na contorna de Mâcon, rodeado de circo irmás ("une couvée de colombes") e máis dunha nai chea de piedade a rebentar; logo namorou da muller dun médico, morta grazas ó metódico traballo desenvolvido por un exército de bacilos de Koch, o que o levou a escribir os seus primeiros poemas. Máis tarde padeceu dalgúns máis destes amores. Xa debidamente casado marchou de secretario da embaixada en Nápoles, logo da de Florencia onde pretendeu harmonizar poesía e relixión por xunto.

O que eu recordo del é máis ben pouco. Lin sobre el no libro de francés que en quinto de bacharelato (plan do 53) nos puxo de texto don Carlos Vázquez, aquel profesor que só prescindía da "pajarita" o martes de Entroido, día no que acordaba cambiala por unha garabata, acción que resultaba moi aplaudida polo seu alumnado como é ben doado imaxinar. 

Eiquí chegado vexo que case que terei que lle dar a razón a Flaubert; primeiro, no que dixo dos críticos e, segundo, do que afirmou de Lamartine. Pero aínda hai algo máis no que non sei se poderei darlla, non serei que pensarán vostedes; dígolles en que, sucédeme cando expresa a súa convicción de que "nos tempos que corren, teño a impresión de que un pensador (que é todo artista senón un triplo pensador?) non debe ter nin relixión, nin patria, nin sequera ningún tipo de convicción social". Eu, que penso tan a miúdo que non teño máis patria que a miña cultura, nin máis relixión que o que resta do meu cristianismo e que dispoño das mínimas conviccións sociais posibles, de que raios podería escribir se carecese tamén do soporte que as tres me prestan? Ouh, Flaubert que tanto nos fai pensar e que pouco llo agradecemos!

Te puede interesar