Opinión

O máis feliz dos homes

Como prefiro pasar por pedante, antes que por pesado, aínda a risco de que ó final me teñan polas dúas cousas, en troques de lles falar hoxe do coronavirus e da nai que o botou ó mundo, hoxe voulles comezar a cotiá leria referíndome a Pierre-Louis Moreau de Maupertuis; logo, xa veremos de que acabo falando.

Maupertuis foi filósofo e, non contento con elo, tamén foi astrónomo e matemático. Debeu ser un tipo interesante. No 1745 xa se manifestara a favor da xeneración espontánea, argumentando de xeito que a moitos non se lles antollará convincente, pero, a moitos outros, si que llo parecerá. No mundo ten que haber de todo. e que non falte, cando menos nas proporcións debidas.

Nese mesmo ano, ou sexa, douscentos aniños antes de que me botasen a min ó mundo, todo un detalle que agradezo, Maupertuis afirmou -fíxoo en Venus Physique- que o pai e maila nai teñen unha influencia semellante na herdanza que lles transmiten ós fillos. Se os meus condiscípulos do Instituto do Posío fan memoria, recordarán o repudio que tales afirmacións nos causarían hai sesenta anos comparándoo co escaso efecto que provocarán hoxe, nestes días, cando se suspenden as procesións, as misas con moita asistencia e mesmo con pouca, e eiquí non pasa nada: os curas misan diante do seu móbil e a xente asiste a ela dende o sofá co coarto de estar, no millor dos casos, e cando á xente dalle por se por a follear o "Marca" ou cotillear no Hola, pero non bota man do "Kempis" nin despois dun par de gin-tonics. O tempora, o mores.

Maupertuis foi amigo de Voltaire, todo hai que dicilo. Cando eramos rapaces unha das peores cousas que podiamos ser era volterianos, o que explica algunhas cousas; pero ó millor hoxe e cando menos pra algúns, tamén segue a ser pecaminosa a lectura dos seus textos. As xentes máis novas ignoran -ou cando lla explicas non a creen- a existencia do Index, do Índice, no que a Igrexa Católica fixaba a relación de libros e autores cuxa lectura era constitutiva de pecado mortal. Pero existir existiu e o primeiro que mirabas nun libro, logo de comprobar o nome do autor e de ter coñecemento do título era o nihil obstat co que o bispo de quenda tiña a ben protexelo de calquer ira incendiaria, que as había.

Eu, que son medio malvado, cando vexo a cara de estupefación que algúns poñen ó saber do Indice, adoito engadir que a mesmísima lectura da Biblia estaba condicionada, mesmo prás persoas maiores, a que fose feita baixo a autorización e posterior supervisión dun sacerdote actuante en funcións de director espiritual de lectores tan curiosos como atrevidos, non fora ser que tiraran conclusións indebidas de tan perigosa lectura.

Pois entre unhas cousas e outras, entre Voltaire e Maupertuis que de habelo han estar aínda no Purgatorio, o que me ven á cabeza é a carta que Voltaire lle escribiu a Maupertuis, datada o 21 de xullo do 1740, na que lle di que "un home ten sempre razón cando admite que se equivocou diante dunha muller". Ignoro o que lle respondería Maupertuis, pero creo saber o que afirmación tan volteriana significaría posta en boca dun conxénere actual. 

Ignoro tal resposta, pero o WhatsApp tráeme, un tras doutro, os comentarios que a forzada convivencia destes días vai xenerando entre os atribulados esposos "sometidos" á forzada convivencia marital á que tamén están elas obrigadas; son chistes e reflexións algo rebuldeiras, nalgúns casos, que revelan, que seguen revelando, que a convivencia entre esposos ven sendo unha equilibrada e harmoniosa cuestión de intelixencia e bondade, de mutuo respecto, de perenne busca xa que no da felicidade (ou da paixón) si do benestar e da complicidade. E aí chegado, previa unha cómplice chiscadela de ollo e un sorriso, admito que podo coincidir algo con Voltaire aínda ignorando o que estaría necesitado de escoitar Maupertuis aflixido quizás de interferencias maritais, que lle imos facer!

Voltaire foi un iconoclasta malia que hoxe a moitos se lles antolle un anxeliño; según el, "as mulleres parécense ós cataventos en que so se fixan cando se enferruxan". Léano, se queren, en "Le Sottisier". Confeso que o traio a colación tan só por enredar un pouco e dar que falar algo que non teña moito que ver co coronavirus e, á fin e ó cabo, a "donna é mobile qual piuma al vento, muta d'acento e di pensiero", según Verdi nos advirte en Rigoletto e non serei eu quen llo discuta.

Con todo, Voltaire estivo contento coa súa vida. Non sei se tamén cos seus amores, que mantivo varios e ó millor outro día falamos deles. O caso é que, tornando ó seu rego vital, escribiu "veleiquí me tes agora con dous castelos, dúas fermosas casas, setenta mil libras de renda e algunhas trapalladiñas máis en efectos reais que nin sequera me molesto en contar (...) En ocasións confundo a miña felicidade cun soño. Custaríame moito ser quen de vos dicir que é o que fixen pra chegar a me converter no máis feliz dos homes. Atéñome simplemente a este feito sen razoar encol del". O máis feliz dos homes! E iso que se puxo o mundo por monteira...e o fixo sendo francés, o que xa é facer. Ouh, la grandeur!! Nada que ver a afirmación de Voltaire coa feita por Abderramán III, califa de Córdoba durante medio século: "Cincoenta anos dende que son califa. Disfrutei riquezas honores, praceres. Neste longo tempo de felicidade aparente foron numerosos os días nos que fun feliz: catorce". Confeso que tiven eu anos nos que non sumei tantos ou, por non exaxerar, de ben poucos máis foi dos días dos que puiden disfrutar. Pero que días foron eses días! E de que cousas nos fai esbardallar a imposta ociosidade do corona virus este do demo! Acaso sexa o moito que os anos e as diferentes vidas das que se compón a vida o que nos permite falar así dende esta última volta do camiño. Unha semaniña enteira, esa si que é muiñada; así que imaxinense dúas.

Te puede interesar