Opinión

Estatísticas e experiencias empíricas

Que triste está a aldea, que triste e que sola! A terra sen frutos, a feira sen xente, sen brazos o campo, sen nenos a escola, sen sol o horizonte, sen flor a semente.
A pedra e as nubes a sempre arrasando, agoiran un ano de fame sombría; sen pan os labregos, nin herba pro gando, que vai ser deles na crúa invernía?

Manadas famentas de lobos montesos baixaron das chouzas na noite calada e, postos en ringla, cos ollos acesos acenan dos probes, prá porta pechada...
Mociños honrados de sangue bravía, se ó mal dos petrucios non fordes alleos, librádeos da morte, facei montería nos lobos da terra, nos lobos dos ceos!

O que acabo de reproducir debería ir escrito en letra cursiva ou entre comiñas, xa que logo, non forma parte da miña producción intelectual -quen me dera!-, senón da factoría lírica de Curros Enríquez, poeta de cabeceira de calquera celanovés que se prece e pensador visionario ou adiantado do seu tempo, circunstancia que lle carreou non poucos problemas ó longo da súa vida.

Veume a idea este poema (que -debo dicir de paso- se titula "os mozos" e forma parte de "Aires da miña terra", polo que foi escrito antes de 1880) despois de ter lido a información publicada por este xornal o mesmo día de Noiteboa e na que, baixo o titular "A Baixa Limia superará la edad media de 60 años en un lustro", ofrece un panorama estatístico certamente desolador, porque fixa con números unha realidade que de forma empírica constatamos a cotío aqueles que moramos nalgunha aldeas e incluso nalgunha desas comarcas.

Estes días, a casa na que naceu miña nai e que non está nin sequera a dous centos metros de onde eu vivo hoxe -que é a que logo construíron os meus avós-, comida dende hai décadas polas hedras e polas silveiras e sen tellado dende hai anos, non deu resistido ó último temporal e pouco a pouco vai perdendo a súa fachada, feita en parte de ladrillo refractario e o resto en pedra de cachotería.

Velaí unha simple evidencia empírica, que me converte -que nos converten- en arqueólogos de oficio, pois, día a día, vou -imos- testemuñando en vivo e en directo, como foi que desapareceron paseniño as vellas construccións circulares dos outeiros e, con elas, toda unha cultura que agora exhumamos para poder coñecela.

Serán as nosas aldeas -aquelas que comezaron a construíren e a darlles nomes os nosos ancestros cando baixaron dos castros- as seguintes en se converteren en territorio arqueolóxico?

Por desgracia, logo de ter renegado durante moito tempo desta visión apocalíptica, agora non me queda outra ca recoñecer que si. E, o que é peor, sen agardar 140 anos, coma os que teñen pasado dende que Curros xa agoiraba tan escuros designios para a nosa terra.

Te puede interesar