O máis interesante do traballo de Gaspar Noé (Arxentina, 1963) é a experiencia estética que nos proporciona. Aí está Climax, que vén de gañar no Festival de Sitges o premio ao Mellor Filme precisamente por esta razón. En efecto, Climax impacta. É fácil experimentar certo rexeitamento ante algunhas escenas. Igualmente pode incomodar a violencia explícita deses corpos levados ao límite. É máis, a partir dun determinado momento, a situación dos personaxes non devén unicamente insostíbel para eles. Nós tamén quereremos saír dese espazo no que sucede todo, porque Noé consegue arrastrarnos ata tal punto que xa nos parecerá que estamos alí, contemplándoo todo en primeira liña.
Tendo conta disto, creo que, como dixo Anaïs Emery, Climax é “una película que no puede dejar indiferente a nadie”, que atrapa. Fácil de dicir, pero difícil de facer. Onde radica pois o extraordinario desta fita; que ten que tanto nos seduce e sorprende, malia termos visto, poño por caso, Trainspotting (de Danny Boyle, no 1996) ou a xa esquecida, “Yo, Cristina F” (de Uli Edele, no 1981)? En principio, habería que resaltar o tratamento do tempo. O traballo de Noé non responde á narrativa cinematográfica convencional. Daquela, se agardamos unha historia cunha cronoloxía organizada, como a de “Yo, Cristina F”, que relata un descenso aos infernos, ou a estrábica temporalidade de “Trainspotting”, para amosar o desatino, imos mal. A Noé o que lle interesou foi ofrecer a vivencia dos efectos do consumo de LSD ao longo dunha noite, máis ou menos sete horas, que é o que pode durar a “viaxe”. O tratamento do tempo, por tanto, non é horizontal senón vertical, na medida en que permite a percepción da duración. Consecuentemente, a sensación de psicodelia do público aumenta. Estamos ante un conxunto desaforado, apaixoado polo baile -os planos das dúas coreografías son brutais e isto forma parte dun dos logros máis destacábeis da peli-, que danza nun edificio abandonado nas montañas, e, ao mesmo tempo, bebe sangría. Beber para celebrar e mover o esquelete nada ten de sorprendente. É certo. No entanto, neste caso, esa bebida contén algo raro que causará moitos problemas. Alguén botou LSD no seu interior e isto terá consecuencias graves. Os efectos desta droga provocan o caos no local. Así, da locuacidade inicial, dada a excitación que o contexto propicia, pasamos a un desenfreo absoluto que devén unha viaxe alucinante cara a ningures.
Os personaxes perden o control do corpo e das emocións ata o punto de se poñer en perigo. Obviamente, a experiencia devén claustrofóbica e desagradábel. Iso si, non a esqueceremos. Estamos ante un filme singular que reflicte a xenialidade do seu director, cuxa vontade de ofrecer algo distinto lévanos a esa idea tan interesante, proposta polo crítico Didi Huberman, de non analizar tanto o que miramos senón como vivimos o propio feito de mirar.
