O barítono que foi alcalde do seu pobo, Celanova

Nestes intres de ralentí ós que está abocado o reloxo municipal, para cuxo movemento pendular ollan con fruición un feixe de candidatos a alcaldías ata que chegue o día 17, véuseme á idea un singular colega seu que foi barítono no Teatro Real, que amosou a súa arte cantoral por escenarios de España, Italia e Portugal, que escribíu poemas, publicou libros e dirixíu xornais e, finalmente, conseguíu o soño de ser alcalde da súa -e miña- vila: Celanova. Velaí a súa historia para entreteñelos a todos en canto esperan. Membro dunha saga familiar coñecida, por diversas causas, no contexto xeográfico-temporal do Ourense dos séculos XIX e XX, se non o máis particular, Castor Méndez Brandón foi un dos máis salientables compoñentes por un feixe de razóns que paso a degrañar. Fillo do comerciante de Calvos de Randín, José Benito Méndez Veloso e de Clotilde Brandón Fernández, natural de Meaus (Couto Mixto) e irmá do derradeiro xuíz electo do devandito Couto, Delfín Modesto Brandón, o neno Castor naceu en Xinzo un día de 1864, contabilizando o sétimo membro dun clan que acabaría constituído por oito irmáns, cada quen coa súa pequena historia por contar. Segundo escribe o seu conveciño de natureza limiá, Nan de Allariz, nun artigo publicado en setembro de 1909 na revista Galicia da Habana, “desde muy joven sintió decidida vocación por el canto y como poseía una voz muy hermosa de barítono, diose a conocer en algunos salones de Madrid y en reuniones familiares, siendo entonces estudiante de Derecho y contando apenas dieciséis años”. Para aquela, xa os seus catro irmáns varóns -Eduardo, Constantino, Emilio e Daniel, lírico coma el- non se perdían polas animadas rúas madrileñas, polo que non lle resultou difícil dar con algunha academia na que pulir as súas dotes para o canto e adquirir os coñecementos técnicos de dominio da voz para a lírica, cousa que atopou inicialmente da man do prestixioso barítono italiano asentado en Madrid, Giorgio Ronconi, e que logo perfeccionaría “con los famosos maestros Goula y Verger”. Cada vez que ía dando pasos na formación musical, Castor afastábase un pouco máis do ambiente legalista da Facultade de Dereito e pouco antes de rematar a carreira decidíu abandonala por completo e explorar unha posible traxectoria profesional nos escenarios musicais da vila e corte. O debut, sen embargo, chegaríalle no prestixioso teatro “San Fernando” de Sevilla, interpertando a ópera “Lucía di Lamermoor”, coa que obtivo -din as crónicas da época- “un éxito franco”. Corren os anos 90 e, non sen deixar de amosar a vis interpretatiba en festas familiares ou da colectividade galega en Madrid, incrementa de forma exponencial a súa presenza en diferentes teatros da capital coma o “Salón Romero”, onde actúa perante “distinguida y numerosa concurrencia, entre la que figuraba la infanta doña Isabel”, coma o “Casino Militar”, dando a coñecer a “la muy interesante arpista Gloria Keller”, ou o “Teatro de la Comedia”, no cal participa con motivo da velada inaugural do Centro Gallego de Madrid, en marzo de 1893, e onde ten o pracer de coincidir, entre outros moitos galegos, co seu admirado conveciño, Manuel Curros Enríquez. Pero o verdadeiro éxito profesional acádao (non sen ter feito percorrer, denantes, a súa limpa voz por Galicia, Bilbao, Barcelona, Valencia, Lisboa e incluso Milán, e ter colaborado con actrices da dimensión de María Guerrero) ó subir ó escenario do Teatro Real, en febreiro de 1905, coa ópera “La Bohemia”, na cal Brandón e os seus colegas “realizan una labor acertadísima, que el público premia todas las noches con ruidosos aplausos”. Cantos máis chanzos ía escalando no complexo e competitivo mundo da lírica, máis se foi reafirmando como divulgador da música galega, aproveitando calquera ocasión, alí onde se atopase, “tanto en veladas especiales en los teatros, como en otras muchas fiestas organizadas por el Centro Gallego o en los salones aristocráticos a donde era invitado para cantar”. Especial eco tivo unha noite na casa da hospitalaria condesa de Pardo Bazán, na que coincidíu co “popularísimo farmacéutico” e afamado gaiteiro, Perfecto Feijóo e onde -di “La Época”- “el distinguido barítono don Castor Méndez Brandón, muy poco conocido en Galicia, cantó también dos canciones populares de su país”. Como especial foi “una conferencia lírico-literaria” impartida en xuño de 1908 no Ateneo de Madrid, na que “antes de cantar cada una de las melodías elegidas, hizo un juicio crítico de las mismas, analizando sus bellezas y explicando su carácter y tendencias”. Fastío polas intrigas da escena e unha alcaldía que non foi quen de desfrutar Clotilde e José Benito, pais da saga familiar dos Méndez Brandón.