O naufraxio do “Sierra Bermeja”

Vivindo como vivimos, tempos de naufraxios tan repugnantemente contraditorios coma a nosa propia organización social, con perda de vidas -insultantemente retransmitidas- de ricos moi ricos, fronte a outras -obviadas e transparentes- de milleiros de pobres, moi pobres, no Mediterráneo, penso acaído traer a colación o tráxico caso de Adolfo Rodríguez Montes, un ourensán que quixo ser home de mar e cuxa memoria leva 64 anos asolagada a 30 millas do cabo Machichaco. A actualidade ten querido conxugar varias informacións relacionadas coas diferentes fórmulas que atesoura o mar para demostrarnos que hai “cousas” que a humanidade non poderá dominar nunca. Ó regreso da expedición que o “Ártabro” desenvolveu en Terranova para darlle luz ás causas do afundimento do “Pitanxo” e mirar de detectar os restos dos doce tripulantes desaparecidos na traxedia, sumáronse nos últimos días o afundimento do barco-pateira nas augas de Grecia, con máis de 700 persoas -a miúdo parece que se nos esquece- abordo, xunto, finalmente, coa “implosión” -os ricos ata poden elixir fórmulas “exclusivas” para morrer- do famoso batiscafo que non deu resistido a presión cando se dispuñan ollar a través dunhas cámaras -que xa lles vale!- o estado do aínda máis afamado Titanic. Este é o contexto no que semella oportuno devolver á actualidade a curta vida deste ourensán que respondía ó nome de Adolfo Rodríguez Montes e que, contra toda lóxica aparente para xentes de terra dentro como somos os ourensáns, quixo tripular a súa vida profesional polas augas do mundo. Nacido no seo dunha familia numerosa formada polo industrial Adolfo Rodríguez e Manuela Montes, ademais de catro fillos e outras tantas fillas, con casa no centro da cidade, a poucos pasos do Parque de San Lázaro, a vida do Adolfo (1926) neno transcorre entre as aulas de educación primaria e as do instituto, ata que a mediados dos anos corenta a Coruña recuperou a actividade docente da Escola Náutica, ofrecéndolle a oportunidade de formarse como capitán da mariña mercante. Prácticas de embarque, procuras de traballo -loxicamente, lonxe da cidade das Burgas-, ata que o calendario comeza a contar o transcendental e definitivo 1958. En agosto casa en Ourense coa valenciana María Fernanda Soler Espada e en setembro faino o seu irmán, “el joven funcionario de los Saltos del Sil”, Alfonso, con María González Lage, na “parroquial de Santa Eufemia del Centro”. Mentres isto acontecía e todo apuntaba cara un futuro esplendoroso e aberto, a navieira madrileña “Marítima del Norte” adquiría varios buques xemelgos que serían destinados ó transporte de “frutas y otras mercancías” polos mares do Norte. O primeiro da serie foi “un pequeño carguero abierto, con 54,60 metros de eslora, 840 toneladas de carga muerta y un coste de 23 millones de pesetas”, bautizado como “Sierra Bermeja”. Pouco tempo tivo o xove capitán de mariña para gozar do mel dos primeiros meses de matrimonio, xa que logo, o 22 de novembro, unha tripulación formada por 15 técnicos e operarios fundamentalmente vascos e galegos e na que Adolfo, co cargo de primeiro oficial, exercería como segundo mando abordo, partiron de Bilbao con “610 toneladas de mineral de hierro” para Gijón. De aí, para Sevilla e Ceuta, con destino a diversos portos do norte de Europa, cargando de novo en Hamburgo e Amberes “un cargamento de celulosa y cinc con destino a Bilbao, Pasajes, Agadir y Casablanca”, segundo relata Manuel Rodríguez Aguilar na revista “Noticias marítimas” de xuño do 2011. Pero o mar, impertérrito e sempre á espera, deixou que anoitecera o 23 de decembro. Estaban a 30 millas do cabo Machichaco e querían pasar a Noiteboa en Bilbao. Tres foron rescatados ó día seguinte. Os outros doce -entre eles, Adolfo- aínda continúan alí como testemuñas silandeiras de que hai “cousas” que a humanidade non será quen de dominar nunca. Un golpe de mar, un escoramento a babor, un bote, un remo e unha navalla salvadora O 26 de decembro de 1958, a portada deste xornal facíase eco dunha información titulada, “Naufraga un mercante español en el Cantábrico”, indicando que, “se han salvado el capitán y otros dos miembros de una tripulación de 14 hombres” (en realidade eran 15) e destacando, finalmente, que “entre los desaparecidos figura el primer oficial, Adolfo R. Montes, de Orense”. Logo de ofrecer algúns pormenores da traxedia, loxicamente o xornal avanza algúns datos relacionados co carácter ourensán de Adolfo, informando que “el señor Rodríguez Montes, muy conocido y estimado en Orense, es capitán de Marina Mercante y contrajo matrimonio con una joven valenciana en el pasado mes de agosto”. Loxicamente, máis explícita é a información ofrecida o día 25 por “La Gaceta del Norte”, que logra entrevistar no hospital ó contramestre coruñés Manuel Maneiro, quen asegura que o accidente tivo lugar sobre as dez da noite, cando un golpe de mar e un corremento da carga fixo que “el barco, de pronto, comenzó a escorar de babor y a inclinarse cada vez más, sembrando la confusión abordo”. Segundo o seu relato, mentres a maioría se lanzaron á auga, el tivo o sangue frío de introducirse na única barca que quedou operativa e, agardando a que a mesma tocase superficie “usando una navaja que llevaba corté las cuerdas y enseguida nos metimos los tres dentro de la embarcación”. “A muchos de ellos -continúa o coruñés- los vi por allí, nadando y agarrándose a todo cuanto podían, pero a pesar de nuestros esfuerzos nos fue imposible acudir a su llamada de socorro”. Dezasete horas estiveron os tres na barcaza, ata que “el atalayero de Lequeitio avistó un bote a la deriva con tres hombres abordo”. A partir de aí foi establecido un amplo operativo de busca do resto da tripulación, pero os resultados foron improdutivos e o día 28, este mesmo xornal publican unha esquela na que anuncia a celebración dun funeral por Adolfo Rodríguez Muíños (capitán de la Marina Mercante y primer oficial del barco “Sierra Bermeja”), que “desapareció en el naufragio de la citada nave ocurrido el pasado día 23”, e na que se relacionan “su desconsolada esposa”, a súa nai e os seus sete irmáns, entre os que destacan a Manuel como salesiano.