Aire. 'Mestura que, constituída por osíxeno, nitróxeno e outros gases amais de vapor de auga, forma a atmosfera da Terra. Vento. Aire atmosférico en movemento' (RAG). A auga, a terra, o aire e mais o lume, para o filósofo Empédocles, e máis tarde para Aristóteles que denominou elementos, foron os principios básicos que constituían o mundo, teoría que séculos despois quedou desbotada cos avances da ciencia. O mundo sería, pois, unha determinada mestura deses catro elementos en maior ou menor grao. Sen embargo, querida Marta, malia de non vir ao caso esmiuzar polo miúdo tal teoría, con todo e iso, che digo que o ar para os filósofos tiña esta simboloxía de hálito creador, de sopro xerador da palabra: o mesmo concepto amosa no Xénese coa creación do home, ademais da luz, lixeireza e mais liberdade como son os voos ceibes das aves.
A fraseoloxía co 'aire' abunda no galego, mais para non andar co aire nas pólas, pídoche, querida Marta, un respiro de atención, que non quero falar para o aire como cando explicaba metafísica no Instituto a rebuldeiros adolescentes: nun airiño de Deus remato o conto e xa quedas libre de planear ao teu aire como unha presumida bubela que se deixa levar en caída libre no val do Sil dende o alto do miradoiro de Triguás. Mentres estou a artellar este conto, dous pasiños para adiante e un a ceacú cara atrás, entretéñome en cadrar o crebacabezas na componenda das palabras, mentres cazo as erratas acochadas no escrito: que, mesmo, lle corto o aire ao computador! como antes cortaba o aire coa fouce do mal aire que me dá: aire de barlovento na cara de mariñeiro maniático que se fai un mangado de debuxos colocando cada cousa no seu sitio, e perdoa polo aire redundante que espallo co abanico do conto, que só fai un anaco que retornei esgotado como boi canso das rúas de Madrid, trala marea verde contra a tesoira dos recortes: ventando co nariz de vello perdigueiro que xa non estou para aguantar as brincadeiras doutra lei Lomce, crer para Wert, que xa me pide o corpo andar ao meu aire, ceibe das ataduras a barazo doutro papaventos que, como di o outro, empreñas do aire unha ilusión e pares do vento un fracaso: e que cousa atopaches, aire de arriba? Así que agora vou camiñar coa mente lixeira como unhas castañolas co aire de primavera que abanica as folliñas dos castiñeiros nos soutos da ribeira do Sil escoitando o lene sentir da natureza; co aire fresco que alivia as calores de verán na pasarela que serpea ao carón do Mao; co respiro de aires antergos de tumbas abertas en canal na aira da necrópole de San Vitor; de compaña cos aires renovadores do concello de Parada de Sil que poñen en valor o rico patrimonio que é de noso: aires de brisa renovada na proa do catamarán que asuca o Sil, airiños de música no concerto do mosteiro de Santa Cristina, aires de gratitude de vendima na fábrica da Luz, aires de achego de veciños que aventan coa criba de media lúa castañas pilongas en Purdeus, lecer de meu que rebusca estampas esvaecidas daquela vida que foi e que xa non é: folliñas serodias que levou o tempo.
Que se afogue Eolo que aviva o lume devorando carballos e piñeiros! Suave airiño que lle lava as bágoas a desconsolada nai por un mal aire que lle deu a un fillo; mal berce de aire nado no océano que trae preñadas as nubes de ruinosa sarabia! Abanico menciñeiro que avente a crise que nos quitou o aire; que leve o demo o mal aire que ventan os adegueiros de cara ao futuro; sopro na corrente de aire que lles abanee o escano de políticos que rouban cos aires viciados de 'non me consta'. Sopro de alento a persoas desvalidas que viven do aire; fol de aire ventoso que limpe as culpas a un pobre necesitado que rouba a un rico ladro; solta de gas ao aire polo escape de atrás que nos alivie dos recortes o día da festa das urnas, mandando aos políticos, aos que tornan a auga para o seu muíño, a tomaren o aire de Villadiego. Vento oportuno que esfarele a polución, escape do lixo da sociedade de consumo, que repartan o pan aos que veñen con fame a petaren na porta da terra de promisión: que se derruben as tupidas cribas, que desafinen as concertinas nas fronteiras de alto aramado! Que lle baixen as orellas ao vento de Tarifa que sopra en popa a toda vela nas táboas do surf dos mozos ricos, pero que vira en contra envorcando as dornas de mozos pobres que escapan do sur, en guerra!
Parada de Sil, airiños da Ribeira Sacra.
