The Witch. Ese é o título orixinal da ópera prima de Robert Eggers (Born, 1983). Esta fita, que levou o Premio á Mellor Dirección, no Festival de Sundance, no 2015, está xa nas salas comerciais. A verdade é que se agradecen estas “filtracións” de cinema independente de cando en vez. Como lograría coarse Eggers neste tipo de salas, máis inclinadas polas grandes producións? Seguramente polo xénero ao que foi asociado, o terror, que soe atraer bastante público.
No entanto, The witch é fundamentalmente un conto estético. De horror, si, mais non dun horror facilmente vendíbel. Máis próximo visualmente, ademais de pola insania que nel se respira, á marabillosa “Fita branca”, de Michael Haneke, que ás típicas películas de bruxas, esta historia consegue incomodar. Primeiro coa desaparición de Samuel, o bebé. De certo, inexplicábel racionalmente, pois el estaba alí, coa súa irmá, Thomasin -excelente Anya Taylor-Joy-, mais, de socato, xa non se lle ve. Ao fondo, polo medio dese bosque, presuntamente habitado por unha bruxa, vese unha muller cun manto vermello a correr... Leva un neno nos brazos? A partir de aí comezan as suspicacias no seo desa familia puritana, cuxo tema principal de todas as conversas é o pecado. E nosa angustia continúa en aumento.
“Non deixes que se me achegue a serpe cando muda de apariencia”. Iso di Kathy, a nai, con desesperación alucinada, tras a desaparición do seu meniño, tirada nese “tálamo” no que dorme co seu esposo, cuberto por un pano, que incide, máis unha vez, na idea de que algo terríbel se oculta na casa. Thomasin escóitaa e sentimos con ela a presión. Pouco a pouco percibimos que a culpa caerá sobre ela. Acusada e acosada, esta rapaza malvive nese espazo de luz mortecina, ao que cómpre engadir a presencia constante dos cánticos estraños dos xemelgos, unha nena e un neno duns cinco ou seis anos, que parecen comunicarse cunha cabra á que denominan “negro Phillip”. Ambientado na Nova Inglaterra de principios do século XVII, este relato, insisto, conmove e molesta.
Non se agarde del grandes aspaventos, porque non haberá nada diso, malia ter escenas violentas contra o final, que, curiosamente, nos permitirán experimentar certo alivio. Como non sentilo? Despois de tanto acoso comprendemos que para Thomasin sexa unha liberación o desenlace brutal. A verdade é que esta peli de Robert Eggers merece un aplauso, malia as críticas negativas recibidas por un sector do público, probabelmente derivadas das expectativas que xeraron os afagos, anteriores ao pase da peli. Ás veces suceden estas cousas. Imaxino que parte dese público se sentiu decepcionado por agardar algo diferente. Talvez máis explícito, pero Eggers preferiu xogar coa nosa percepción e apostar pola creación dunha atmosfera espesa, provocada con suxerencias confusas, que non sempre resolve. Aí queda esa estraña desaparición do bebé, se cadra froito dunha presencia máxica, como tamén a reaparición de Caleb, o irmán mediano, que tamén se perde no bosque e volve a casa pola noite, completamente espido, nun estado lamentábel. Posuído talvez? Vítima dun abuso por parte da bruxa? Velaquí algunhas das preguntas que fican no aire, alén deses cativos terríbeis -os irritantes xemelgos-, que, segundo se entende, fixeron un pacto co diaño.
Quedémonos entón con esa idea de que “todo anxo é terríbel”, como escribiu Rilke, e ao tempo liberador. Talvez así valoremos unha das chaves do drama, a asifixia acadada mediante un ritmo lento e atafegante que latexa ao longo da peli, até a explosión fatal.
