Xosé Cid: "Para min, a dúbida é moi boa, dache pé a continuar"

As mans de Xosé Cid comezaron dando forma á madeira. Logo pasaron á pedra, e nos anos 80 aprendeu a fundir metais case de forma autodidacta. As súas obras son veciñas do Patrimonio da Humanidade, e durante máis de 60 anos, viu evolucionar o mundo da arte até o pasado 11 de abril, cando o Centro Cultural Marcos Valcárcel estreou “Silencio e Materia”, onde unha selección das súas obras poderá visitarse ata o 2 de xuño. Lembra como foi a súa primeira exposición? Foi no ano 1969, no Museo Arqueolóxico. Parecíame que non cabía pola porta. Naquel momento estaba seguro de todo. Agora estou cheo de dúbidas. É a experiencia da vida. A ignorancia é necesaria cando eres novo, porque te impulsa cara adiante. Despois daste conta de que a vida non é así, que a vida é facerse preguntas que ás veces non teñen resposta. Cando ve as súas esculturas na rúa pasados uns anos, que sente? Ás esculturas hai que darlles o seu tempo. Hai obras que ao principio non quedas contento con elas, ata que as vexo integradas, que entón me satisfacen moito. O que pasa é que nunca me quedo satisfeito cunha escultura. Cando a teño rematada, sinto uns momentos intensos de alegría. Despois, a escultura xa pertence ao pasado, e deixa de interesarme. Algunha vez ocorreulle que unha obra terminada era moi diferente á proxectada? Case sempre. Primeiro faise unha maqueta ou un bosquexo, pero iso é o principio dun camiño. Conforme vas camiñando, atopas cousas que nesa maqueta non as percibías, porque estamos a falar doutros volumes. E canto pode levarlle esculpir unha obra? É moi difícil de determinar. Sabes o comezo, como empezar a traballar, pero non o que vas descubrindo segundo vas traballando. Iso é fascinante. Non adoito traballar con regras fixas, deixo voar a imaxinación. Dentro das correntes artísticas, por que se decidiu pola abstracción? Non cheguei de golpe. Comecei a traballar con 14 anos, e nunca me gustou quedarme coas mesmas ideas. Sempre me gustou investigar, como dicía Castelao, “a paso de boi”: pequeno pero seguro. Fun traballando sobre o meu traballo, e fun quitándolle adornos ata chegar ao que son. Chegar á nada é tamén un signo de perfección. Eu quero seguir traballando, quero seguir aprendendo. E que é o último que aprendeu na súa traxectoria vital? Aprendin que a dúbida segue aí, que teño que seguir. Para min, a dúbida é moi boa, porque dáche pé a continuar. Se eu me sentise completamente seguro do que estou a facer me estancaría, non evolucionaría. Sobre a exposición “Silencio e Materia” que pode contarnos? É unha exposición que empeza cunha escultura en pedra que fixen no 69-70, cando empezou o meu interese polo granito. Nunca quixen desprenderme dela, e estará exposta alí por primeira vez. Hai pezas dos 70, os 80, os 90 pero non é unha exposición cronolóxica. Entendo as cousas como dicía Ben-Cho- Sey: “As cousas hai que facelas cando hai que facelas”. Non quero que se entenda como unha homenaxe. Sente ás veces o peso da idade? Os anos pesan, a ilusión por facer cousas segue aí. Fisicamente non é o mesmo. Cando traballo a pedra, ou na fundición, xa non é o mesmo. Debo ir a outro ritmo, non debemos esquecer que ás veces teño diante un bloque de 50.000 quilos. É máis sinxelo tallar pedra ou fundir metal? É cuestión de técnica. Para o metal, debes coñecer as técnicas de fundición, onde calquera erro que teñas pode ocasionarche moitos problemas. A pedra presenta outros problemas, require sacar o que lle sobra, e non é fácil velo cando tes ese bloque de 50.000 quilos. Hai que ter moita constancia. Son días e días. Algunha vez deu unha obra por imposible? Moitas veces, e quedan aparcadas por aí ata que, nun momento dado, vela; e volves traballar. Se unha obra non me convence, apártoa. Unha das que está na exposición era un tronco grande, que houbo varias veces que quixen cortalo en anacos cunha motoserra, e empregar a madeira para outras cousas. E un día, sen saber como, vin a obra e empecei a traballar nela. Agora é unha escultura das que non quero desprenderme, pero levoume preto de dous anos atopala.