Cando se popularizou a electrónica, alá nos inicios dos setenta, fíxose claro que os reloxos que mellor funcionaban eran os máis baratos; xaponeses primeiro, logo chineses. Ou sexa, os de baterías; e usemos esta palabra por deferencia cos portugueses, pois para eles “pila” e palabra vergalleira e soez. Os de baterías, digo, parentes dos “marcapasos”, son máis exactos que os de corda ou esoutros que cargan co movemento da man, como a maioría dos Rólex. En fin que nunca me seduciron os reloxos bos. E paréceme incluso que regalar un pola xubilación, xusto no momento en que se pode tirar con el de forma definitiva no fondo dunha gaveta, é unha faltada. Ou sexa, este obxecto de capa caída –agora os rapaces xa nin os queren, pois miran a hora no móbil- está vinculado co tempo que vai pasando, co que se nos vai restando da vida, polo que é algo como que pouco atractivo. Aínda así, de toda a quincallada que levo posto no pulso desde a primeira comuñón, conservo memoria de dous Rolex. E dun deles, a verdade, desconfío.
Compreino en 1987 en Ciudad del Este, chamada naquela altura Puerto Stroessner en honra do ditador que estaba no machiño paraguaio e cuxa imaxe afeaba toda aquela pobre cidade de contrabandistas. A verdade é que cando o vin, alí baixo a intensa luz do trópico, atraeume o seu faiscar como se fose unha pega. O mostrador do home –unha manta encima dunha mesiña pregable na rúa- era máis ben modesto e permitía que as raiolas do sol petasen directamente sobre as estrías do aro exterior do cristal e proxectasen reflexos en todas direccións. Desde logo moito máis que os mecheiros de plástico, os colares de contas, as barallas de cartas, os transistores, os carretes de fotos e outros produtos que acompañaban ao Rolex. Xuroume que era auténtico. Negociamos o prezo e deixoumo por catro dólares. Tiven a impresión de que non me dixera toda a verdade. Despois de entregados os cartos, xuroume que a maquinaria era Seiko. Sen dúbida, pensei, un produto da tradicional amizade suízo-xaponesa. Leveino, con risa, sobre un ano ou así. Funcionaba de marabilla. As agullas saltaban de segundo a segundo sen erro. O malo é que lle foi caíndo o aro estriado primeiro, logo a rodiña de pólo en hora, e ata acabou caendo o cristal e rompéndolle a correa metálica, na que o ouro se volvera raramente verde. Se cadra era falso.
O segundo Rolex foi un regalo que non puiden rexeitar. Hai tres ou catro anos. Era eu daquela director do instituto. E a verdade é que me resistín. Xa dixen que nunca me interesaran os reloxos. Pero nada, acabei cedendo. Se outros aceptaban nas mesmas condicións, non ía quedar eu de repunante e dando leccións de non sei que. Non se pode andar levando sempre a contraria. Ademais dérame un consello, de pequeno, unha amiga da miña avoa cando me ofreceu unha propina por terlle levado un paquete. Ao dicirlle eu, educado, coa boca pequena, que non quería os cartos, gardou de inmediato as cinco pesetas e díxome: “Non levas o peso pero si un consello: cando che ofrezan algo, cólleo. Se cho ofrecen de boa fe, quedan contentos, e se é de mala, fastídialos”. Este Rolex era, por suposto, da mellor fe do mundo.
Da miña querida tía Nemi, que hai dous anos nos abriu a todos os que a coñecemos un oco no corazón que tratamos de encher co seu recordo marabilloso.
