Los profesionales del vino apelan a defenderlo ligándolo al territorio

El Centro Cultural Marcos Valcárcel acogió anoche el Foro La Región "El vino como embajador de Ourense", que reunió a bodegueros de las cuatro denominaciones y al director de la Estación de Viticultura y Enología de Galicia, Juan Manuel Casares.

El vicepresidente de la Diputación, Rosendo Fernández, señaló  que "o viño é un magnífico embaixador do territorio e as nosas adegas realizaron grandes avances nos últimos anos para aumentar as exportacions". Recordó Fernández que "Ourense é das poucas provincias de España que ten catro denominaciones, con catro territorios perfectamente diferenciados e iso é unha oportunidade máis que un problema". Esto, en palabras del vicepresidente de la Diputación, permite disfrutar de "catro caldos ben diferenciados e tamén os seus respectivos territorios".

Rosendo Fernández recalcó que "o viño en Ourense fálanos das viñas e das cepas, un reservorio biogenético único", todo ello perteneciente a "un sector vivo, como recolle o Observatorio Económico Ourensán, con 244 sociedades de elaboracion do viño". Apuntó que desde la Diputación, en colaboración con la Xunta, se está trabajando en poner en marcha un "portal que faga máis visibles estas catro denominaciones".

El sumiller Luis Paadín, autor de la "Guía de vinos, destilados y bodegas de Galicia", que actuó como moderador, abrió la mesa redonda  señalando que el territorio "representa un clima, unas castes, unha forma especial de facer o viño. Se falamos de Champagne, o facemos dun territorio e dun viño concreto que todo o mundo recoñece". En este sentido, Paadín señaló que "eiquí falta algo por facer, ese carácter de  patrimonio que fai posible que na zona de Champagne, Borgoña ou A Rioxa teñan como seu ese patrimonio".
Consideró Paadín que "os nosos viños son espectaculares e ninguén de fora pode decirnos qué facer cos nosos viños", dando paso al primer bodeguero en intervenir, José Luis Mateo, de la Denominación de Origen Monterrei, que defendió que "como mínimo temos as mesmas condicions que rexións como Borgoña ou A Rioxa" y aprovechó la presencia de representantes de la administración para  recordar que "botamos moi en falta formación específica no terreno enolóxico, porque moitos dos nosos productores están ligados á agricultura tradicional". Y centrándose en Monterrei, apuntó que "necesitamos profundizar na nosa identidade vitivinícola".

Por su parte, César Cachín, bodeguero de la Ribeira Sacra, destacó la importancia "dun turismo que provén do extranxeiro, que cheva os nosos viños á súa casa, os da a probar ós amigos e iso fai que empecemos a darnos a coñecer noutros mercados".

Y añadió que "fai uns 10 anos, aínda que tiña todo o viño vendido, empezamos a exportar e hoxe teño pouco viño pero espallado por todo o mundo, a maior parte a Estados Unidos. E grazas a isto, o ano pasado fun invitado a Gala da Hispanidade e alí, nun local moi grande, máis dun milleiro de persoas, xente do mundo da culturada política e do  mundo empresarial, levantó a copa e brindou con viño de  Ourense e se me puxeron os pelos de punta só de velo, por iso digo que non hai mellor embaixador de Ourense que o viño".

Desde Valdeorras, José Barros explicó que el mayor problema de la denominación es "que non hai uva godello e eso está a provocar a entrada de adegas de fora que buscan plantacións desta uva", frente a lo que los viviticultores autóctonos están intentando "mercar tamén máis terreos para aumentar esas 1.300 hectáreas que temos".

Una lucha por defeder y poner en valor lo autóctono unido al producto vino que defendieron todos los intervinientes como esencial para el futuro del sector. 

LOS BODEGUEROS

José Luis Mateo (DO Monterrei): “A viticultura fixa poboación”

José Luis Mateo, bodeguero de la Denominación de Origen Monterrei, subrayó que "o sector vitivinícola ten un peso económico moi importante, pero tamén social, algo que non debemos olvidar". 
Y en este sentido explicó que "é un elemento para fixar poboación no rural e, dende este punto de vista, a elaboración de viño é unha pata moi importante do turismo da provincia, pero  ten que ter un enfoque sociocultural. O viño non é posible entenderlo de forma illada, é o que os diferencia de outras zonas e é o que temos que potenciar na provincia". Añadió que "cando falamos de ser embaixadores o facemos dunha forma de entender a vida e a historia. Cando saímos por ahí adiante a dar a coñecer os nosos viños, temos que falar tamén desto". Subrayó que "é necesario profundizar nesa identidade que heredamos dos nosos pais e os nosos abós, nós recollemos esa herencia e temos a obriga de transmitila ós que veñen despois". Y añadió que "temos que trasladar esta información cun respeto moi alto porque é o que daranos esa credibilidade fora".

Brais Iglesias (DO Ribeiro): “Debemos unir esforzos”

Brais Iglesias, del Ribeiro, recordó que "fomos os que levamos o viño a América", pero eso es historia y apeló a que se "xuntasen as catro denominacións de orixe en unha sóa para poder producir tanto como o fai a Denominación Rías Baixas". Una union que para este viticultor del Ribeiro no desvirtuaría a ninguna de las cuatro denominaciones. Por otra parte, señaló que esa unión es también importante "trasladalo as misións no extranxeiro para dar a coñecer os nosos viños". 

Iglesias pidió valorar mejor los caldos elaborados en el Ribeiro, creando vinos con un valor añadido que debe trasladarse al precio final. Ligó esta idea con el hecho de que "quen está comprando un viño eiquí en Galicia está fomentando o rural", algo que consideró especialmente necesario, dado el hecho de que "a media da poboación neste intre é de 50 anos na provincia". Incidió finalmente en la necesidad de unir esfuerzos para conseguir "poñernos finalmente ó nivel dos nosos veciños de A Rioxa ou doutros lugares".

César Cachín (DO Ribeira Sacra): “Temos que saber vender o noso”

César Cachín, de la Ribeira Sacra, señaló que "eu son dos que pensa que xunto ca riqueza termal é o do viño o mellor embaixador da provincia" y no dudó en afirmar que "temos os mellores blancos do mundo", añadiendo que "imos camino de elo nos tintos".Recordó a Posada o José Antonio Iglesias "que xa fai 30 anos decían que Ourense tiña un potencial en vinos moi bó pero o que lle faltaba era aproveitalo. Falaban dos viños turbios e doutros aspectos que se tiñan que arranxar". Dio un tirón de orejas al sector de la hostelería  y su apuesta por "promocionar viños de denominacións foráneas, nas vitrinas, nas barras... que non están mal pero nós temos que promocionar e vender o noso". Centrándose en la Ribeira Sacra, recordó que "temos moitísimo minifundio e unhas produccións moi cativas, ademáis con costes de produccion moi altos, o que nos leva a crear viños de gama alta, con precios elevados", algo que no consideró un hándicap; de hecho destacó que "temos uns viños moi persoais capaces de chegar a calquera lugar do mundo".

José Barros (DO Valdeorras): “Valdeorras non é O Ribeiro”

José Barros inició su intervención  señalando su discrepancia con la idea presentada por el bodeguero de la zona del Ribeiro de "unir as catro denominacións, considero que cada unha das catro ten as súas características e en nada se parecen os viños do Ribeiro aos de Valdeorras, no Larouco os solos son arenosos e na nosa zona son de pizarra". Y subrayó que ese tipo de  suelos valdeorreses son "unha das nosas características e das que máis gustan ós que visitan as nosas bodegas". 
Reconoció que la denominación de Valdeorras, que entronca con los tiempos de los romanos, "é pequeña, tanto en extensión como en bodegas" pero subrayó que la evolución del vino en esta zona "foi estupenda" y el esfuerzo de los agricultores por apostar por las variedades preferentes "tradúcese en melloras nas ventas e na nosa entrada no mercado".
Y destacó que "para os tintos, os nosos terreos e climatoloxía favorecen uns viños con máis capacidades de envejecimiento que outras denominacións" y explicó que un 80% de sus ventas se corresponden a "viños de barrica", que no son caldos baratos, a pesar de lo cual el crecimiento en ventas ha sido exponencial.

EL EXPERTO

Manuel Casares: "O sector debe apostar pola rexeneración dos viticultores"

Somos a segunda estación enolóxica máis xoven de España, pero é a máis completa", destacó el director de la Estación de Viticultura e Enoloxía de Galicia, que recordó que "somos gardiáns da colección de variedades autóctonas máis importante de Galicia". Añadió que "temos un programa de selección clonal e poderemos dar garantía de hasta 11 variedades" a los viticultores y recordó que participamos "no gran banco de datos a nivel europeo". En cuanto al aspecto de la formación, Casares recordó que hicieron 48 actividades con más de 1.200 alumnos. También 109 acciones de transferencia (libros, ensayos, capítulos de libros, ectétera).

El director de la Estación Enolóxica, ubicada en Leiro, quiso subrayar que "eu penso que Ourense ten que vender viño, pero o viño ten que vender Ourense. O viño é un producto agroalimentario, pero debe ir acompañado de territorio, costumes, paisaxes e persoas, que co seu carácter imprimen a sua personalidad a esos caldos", que según quiso aclarar es lo que da valor añadido a esa  producción vinícola.

Por otra parte, apuntó cuatro grandes retos: "Renovación xeracional, apostar por la I+D+i e tamén pola exportación, buscando novos nichos de mercado, e integrar o sector vitivinícola con outros aspectos como un eixe fundamental do progreso da nosa provincia".