Onde Frenkel, beireando miserias humanas, narra o seu periplo pola Francia ocupada (de Aviñón a Niza, de aquí a Suiza, logo dun interludio carcerario en Annecy), fuxindo sempre do que supoñían as autoridades colaboracionistas
Autora dun só libro, este que hoxe temos diante nosa, Françoise Frenkel (Lódz) pasou dunha Polonia sempre entre na encrucillada histórica, onde vivira nenez e adolescencia prácidas de xudea acomodada (e amante dos libros, tanto que no medio da súa habitación había un armario-biblioteca con catro paredes de cristal), a Francia e logo á Alemaña que habería caer nas poutas nazis. Aquí levaba, xunto ao seu home, Simon Raichenstein, fundaría a librería francesa, La Maion du Livre. Raichenstein acabaría morrendo en Auschwitz, circunstancia que se nos aforra neste libro, contextualizador e elíptico.
Onde Frenkel, beireando miserias humanas, narra o seu periplo pola Francia ocupada (de Aviñón a Niza, de aquí a Suiza, logo dun interludio carcerario en Annecy), fuxindo sempre do que supoñían as autoridades colaboracionistas. Porque o certo é que a besta parda nazi non máis se deixa ver no Berlín do que Frenkel debe liscar (antes xa o fixera seu home aínda que, xa se dixo, sen éxito: do tixolo ao lume), sendo o seu substituto natural en Francia o rexime aquel de Petain (e Laval).
De maneira que este libro fala de supervivencia, mais sen choromicadas nin autoconmiseracións, mais coa dignidade coa que ergue o vóo esta muller enteira. Quen soamente ao principio da súa testemuña fai a previsible, por máis que o seu libro teña pouco de “déjá vu”, loanza da literatura. Pero o que si fica no aire é a seguridade de que a literatura axuda a Françoise Frenkel, entre tanta privación, para coller bafos cos que seguir resistindo.
E é que os lectores compulsivos (así esta muller, libreira, ademais, regalía dobre) teñen a cousa de que viven dúas veces. A vida propia e aquela que se deixa ver nos libros que caen nas súas mans. Por iso, os que lemos este libro, somos triplemente afortunados. Porque esta vida, moi ben traducida desde o francés por Adolfo García Ortega, é realmente exemplar. Como exemplar semella a idea de recuperar un libro senlleiro, aparecido por vez primeira en Suiza, en 1945, e que volve agora prácticamente con selo ou carimbo de novidade. E gratificante é que nun panorama literario, de inmediateces, haxa libro destas características que peten na porta de novo. Con petador de seda.
