Se algún lugar pode ser tomado como paradigma do minifundismo social que herdamos dos castrexos (xa se sabe que os nosos bisavós construían as casas redondas para non lindar coas dos demais), este é, sen lugar a dúbidas, o casal dos Peares, esa parroquia dividida por tres ríos e que forma parte de catro municipios, tres partidos xudiciais e dúas provincias, ademais do ter tamén o alto honor de que nalgunha casa da aldea ten chantada as raiceiras da súa torgueira o señor presidente da Xunta.
Había anos que non poñía o pé nos Peares. Se cadra, ben podería dicir lustros porque, se a memoria non me falla, pasa dos tres xa. Foi unha vez que volviamos de Monforte. Sairamos tarde do planalto dos Lemos coa idea de xantar en Ourense, pero as curvas retrasáronnos un chisco e cando comezabamos a achegarnos ó encontro triunfal das augas do Miño, o Sil e o Búbal, decidimos saír da estrada xeral e cruzar a ponte pola que noutrora meu pai, meus tíos e o meu avó Ramón pasaran tantas veces da cabalo con manadas de vacas e becerros, camiño do matadoiro de Monforte, e alí procurar algunha taberna onde pedir algún menú caseiro que nos puideran dar.
E así foi, chegamos a un bar que tiña pendurado un cartel na porta con menú do día e un prezo que non lembro cal, e adentrámonos no local. A señora que nos atendeu informounos de que a aquela hora -o reloxo cruzara xa a medianía das tres da tarde- o máis que nos podía ofrecer eran unha costeletas, cousa á que accedemos sen chistar. A muller abriu a porta, cruzou a estrada e meteuse nun pequeno local que había na outra beira, sobre o río, cortou coa macheta o oso dorsal das costeletas e aínda que a memoria nestes casos é algo traizoeira, penso lembrar que había tempo que non comiamos unha carne tan ben feita e unhas patacas engroladas que deberían ser prato principal de calquera estrela fugaz desas que fan brillar algúns restaurantes por si soas.
Hai uns días, o vagar volveume levar por aquelas terras partidas -pero neste caso a min só- e a casualidade quixo que o coche me volvera parar naquel mesmo bar, pouco transitado a aquela hora da tardiña solar, xusto fronte á pequena carnicería que mantiña na outra beira o mesmo espazo e a mesma porta aberta, pero sen ninguén a traballar.
Entrei no bar, din as boas tardes e arrimeime á barra, o pé da cal se conservaba a mesma pizarra co anuncio do menú do día, pero agora en euros.
Entón, do outro lado, unha voz feminina espetoume, sen máis limiar, un "¡que queres!" que soou coma un estraloque no bar. Eu pedinlle unha cervexa e mentres ma servía quixen pensar que aquel "disparo verbal" era unha forma propia de amosar familiaridade co cliente, xa fose o cliente un veciño da Acea do Bubal -ó outro lado do río- ou un turista de Shangai.
