Un equipo multidisciplinar dirixido polo catedrático de Medicina Forense da Universidade de Granada, José Antonio Lorente, acometerá a análise xenética dos restos óseos de Cristóbal Colón facendo uso das últimas tecnoloxías para tratar de coñecer a súa verdadeira procedencia, no marco dun ambicioso proxecto no que participarán cinco laboratorios de identificación xenética de Europa e América e que podería estar culminado para o 12 de outubro.
Deste xeito retómase a fase final dun proxecto de investigación que permaneceu "parado" os últimos 16 anos á espera de avances tecnolóxicos que permitisen afrontar con "certas garantías" este proceso, segundo detallou este mércores en rolda de prensa en Granada o doutor Lorente.
Cristóbal Colón faleceu o 20 de maio de 1506 en Valladolid, deixando como interrogante a súa verdadeira orixe. A idea máis estendida é que foi un xenovés (Italia) fillo dunha familia de texedores, pero hai numerosas teorías que cuestionaron o seu lugar de nacemento. Algunhas delas localizan a súa procedencia en España, pero moitas outras apuntan a lugares como Portugal, Croacia.
A fase final deste proxecto será posible despois de que fai case vinte anos o doutor Lorente dirixise o equipo multidisciplinar que logrou exhumar o sepulcro do almirante, situado na Catedral de Sevilla, e extraer parte dos restos para o seu posterior estudo.
Así 515 anos despois da súa morte, os restos óseos atribuídos ao descubrir de América, ao seu fillo Hernando e ao seu irmán Diego sairán da cámara de seguridade da Universidade de Granada para ser analizados na propia universidade e trasladados a outros laboratorios de identificación xenética de Europa e América. Dous deles, un situado en Florencia e outro en Estados Unidos, traballarán de forma "illada" e independente".
Outros dous laboratorios, un de Roma e outro de México, irán apoiando este labor, mentres que o equipo tamén estará en contacto con outro centro especializado en identificación xenética. O obxectivo é obter "a maior cantidade de información posible", de modo que cando termine o proceso os distintos centros poidan pór en común os datos obtidos e sacar conclusións.
Lorente recoñece que existen "limitacións", sendo o peor escenario que ningún dos laboratorios poidan obter o ADN necesario para afrontar este estudo, que ten un orzamento duns 30.000 euros. "Non imos forzar as circunstancias que nos poidan levar a unha conclusión errónea e que nun tempo alguén poida dicir que o que se fixo está mal feito", agregou Lorente para incidir no rigor co que se afronta esta fase.
Os seus impulsores afirman que se trata da investigación científica "máis ambiciosa" sobre a orixe Colón, que recompila o traballo desenvolvido polas diferentes teses xurdidas até o momento. Valencia, Portugal, Cataluña, Galicia, Navarra ou Mallorca serán algunhas das posibilidades que serán analizadas comparativamente polo equipo do doutor Lorente.
¿Era Colón galego?
Dende fai anos se sostivo que Colón era galego, en concreto da localidade de Porto Santo (Poio), na ría de Pontevedra. Esta tese baséase na tradición que atribúe a unha casa desa localidade o seu lugar de nacemento, e nun cruceiro de pedra coa inscrición “ R Juan de Colón 1490”, apelido este “de Colón” que, ao parecer, só utilizou unha vez para asinar.
Cristóbal Colón chamábase en realidade Cristóbal Pedro Fernández Eanes, máis coñecido na súa época por Pedro Madruga, simulou a súa morte e ingenió unha nova identidade pactada, tras un acordo secreto cos Reis Católicos, para poder iniciar a viaxe máis importante da historia. Un personaxe cunha dobre vida, que hoxe ten na súa casa natal un museo practicamente descoñecido para os españois.
Teorías
O ilustre historiador Celso García de Régaa (Pontevedra 1844-1914) baseándose, entre outras razóns, nos termos galegos que utiliza ao escribir e nos numerosos topónimos de orixe galega cos que bautizou os accidentes xeográficos que ía descubrindo nas Indias, tales como Punta Lanzada, San Salvador ou alusións ás confrarías pontevedresas daquel entón. Sen dúbida estes son datos moi relevantes, aínda que existen outros máis anecdóticos que se cadra reforzan a súa relación con Galicia.
O escritor Rodrigo Costoya é o autor de "Portosanto", unha novela histórica que defende a teoría da orixe galega de Colón: "Hai que atar cabos para darse conta de que Colón necesariamente tiña que ser galego, porque era o idioma que falaba e utilizaba ou polos topónimos que puxo nos lugares que descubriu. Non é ata finais do século XIX cando se revela a tese de que tiña que ser galego, como un primeiro paso; nos anos setenta outro historiador, aínda vivo, Alfonso Philippot, postulou que Colón é en realidade Pedro Madruga, demostrado con indicios demoledores, e aí é onde atopamos o final dese camiño", afirma o escritor.
A firma de Colón era un enigma ata que o historiador Alfonso Philippot logrou descifrala e é unha peza crave, xa que inclúe as iniciais da súa árbore xenealóxica. E falando de xenealoxía, en 1796, o Duque de Veragua -o actual chámase Cristóbal Colón de Carvajal-, único descendente directo recoñecido de Cristóbal Colón, vendeu unha leira na aldea de Portosanto e consérvase a acta notarial desa compravenda; resulta curioso que a escasos metros desa leira a tradición oral da zona afirme que `nesa casa naceu o descubridor das Américas`.
O que está claro é que ningún historiador pode negar polo menos que sexa galego porque é irrefutable. Entre todas as demais teorías non reúnen nin unha quinta parte dos indicios que ten a galega.
