A aula do Megalitismo de Muíños

Dende a Semana Santa de 2019 o concello de Muíños conta cun novo centro expositivo, a Aula do Megalitismo. Pódena visitar nun edificio do complexo turístico do Corgo, á beira do encoro das Conchas, fermosas terras que forman parte da Reserva da Biosfera Transfronteiriza Gerês-Xurés. Tivemos a ocasión de creala dentro do Proxecto Gerès-Xurés Dinámico, cofinanciado polo Fondo Europeo de Desarrollo Regional (FEDER) dentro do Programa Interreg VA España-Portugal (POCTEP 2014-2020). A función da aula é dar a coñecer os megálitos, principalmente dolmens, da Baixa Limia e das zonas limítrofes de Portugal. Coa súa creación tivemos a oportunidade de relatarlle ao público os resultados das investigacións na comarca ourensá, que levamos a cabo a finais da década de 1980 e inicios da de 1990. Naquel entón prospectamos e escavamos monumentos megalíticos e outros xacementos arqueolóxicos das primeiras etapas da Idade dos Metais, todos dun período comprendido, aproximadamente, entre o 4300 e o 2000 AC. Na Aula do Megalitismo puxemos o empeño en explicar o significado que se agacha ao redor dos dolmens, esas arquitecturas funerarias e monumentais da prehistoria, que se distribúen con profusión polo territorio que rega o río Limia. Tampouco desbotamos a oportunidade para devolver á sociedade, nas formas de divulgación didáctica e de recurso cultural e turístico, todo o apoio e financiamento que recibimos para desenvolver os nosos traballos, iso si, sen esquecer a produción científica, que basicamente discorreu por canles académicas. Dada a función de divulgación arqueolóxica deste centro que administra o Concello de Muíños, relatamos nel os aspectos económicos, sociais e simbólicos que rodean os modos de vida dos primeiros arquitectos que coñecemos da prehistoria. Das xentes que ergueron monumentos que chegan a superar os 6.000 anos de antigüidade. Que foron quen de construír tumbas case eternas, se non fose polas destrucións que sufriron no decurso dos séculos. Moitas perduran, chegando ata nós. A aula da a coñecer o seu pasado remoto aos limiaos de hoxe; tamén aos visitantes foráneos. Cremos que a información que contén responde ás cuestións que son de interese para o público, aos interrogantes sobre as sociedades prehistóricas que ergueron as colosais arquitecturas. Respostas sobre o papel que desempeñou o megalitismo na prehistoria e a integración dos megálitos da Baixa Limia no megalitismo europeo; sobre as xentes que os edificaron; as causas da súa construción; o período cronolóxico no que aconteceu; as formas e tipoloxías dos megálitos; as técnicas construtivas; as causas do aspecto actual dos monumentos; o que atopamos dentro delas; finalmente, como se distribúen polo territorio. Adaptamos a información para todos os visitantes, os que posúen un alto nivel académico e para un público máis xeral. Os textos e debuxos que empregamos buscaron un fin eminentemente didáctico, con predominancia dos gráficos xunto cun audiovisual. Tamén existe material destinado ao público infantil, como quebracabezas e outros pasatempos, baseados nos contidos esenciais da aula. Os deseños foron elaborados pola empresa ourensá VisualQ e contamos co apoio da técnico de cultura Begoña Cádiz Rilo. Aínda que incluímos todos os monumentos que se coñecen na comarca, centrámonos en dous grupos especialmente numerosos: o do val do Salas e o da serra de Leboreiro. Para eles deseñaramos previamente cadansúa ruta específica. Non dubiden en visitar a Aula do Megalitismo. A Baixa Limia é terra anfitrións. Mentres non teñan a oportunidade de facelo, poden acceder á unha publicación sobre este centro no número 49-50 da revista Abrente, accesible na versión dixital dende a páxina web da Real Academia Galega de Belas Artes.