Fabiola García: “Ourense terá o mellor centro para persoas con discapacidade"

Fabiola García (Ribeira, 1985) dirixe a Consellería de Política Social que viviu os meses máis duros de xestión da crise das residencias, onde faleceron a metade dos mortos por coronavirus. Coa "maquinaria a mil" para elaborar protocolos, di que "non pensei aínda na campaña" do 12-X e subliña a "resistencia" de Galicia á pandemia. Como foron estes meses dirixindo unha consellería con tantas frontes abertas? Moi duros, de moitísimo traballo. Pero tamén para todas as persoas que estiveron confinadas. Quero felicitar aos traballadores das residencias de Galicia, públicas e privadas, e ao persoal sanitario. Fixeron un traballo impecable. Finalmente si abrirán os centros de día, só para terapia e con cita. Como vai ser o protocolo? Queremos ser prudentes e marcamos o horizonte do 1 de setembro porque queremos formar ao persoal de tódolos centros de Galicia, garantirlles o material e darlles tódolos protocolos que necesiten. Entende a preocupación das familias que piden a volta dos centros? Perfectamente. Mentres non abran, imos garantir axudas: ofrecer ás familias un bono de 500 euros ao mes para que poidan ser coidados na casa e imos sacar axudas para ofrecer terapias na propia casa. E permitimos que se abran eses centros para atender as persoas. Traballan co horizonte do 1 do setembro, pero poden abrir antes se hai unha mellora sanitaria? Hai que ir paso a paso. Primeiro é a formación e hai que adaptar protocolos efectivos a cada centro. Unha vez completado valorarase a apertura, por suposto. Como vai ser a volta das escolas infantís, na mesma liña? Fixamos o horizonte do 1 do setembro, o luns comeza a formación dos profesionais das escolas infantís, elaboraremos materiais que teñen que seguir as familias e garantirase o suministro de material. Cales son as medidas concretas de cara a setembro? En Educación falan da redución de ratios. Nas escolas infantís ten cabida? Cando falamos de nenos pequenos todas as medidas de seguridade son practicamente impracticables. Non poden usar unha máscara e a distancia social é algo impracticable. Preocupa o peche de escolas en Ourense cos datos de natalidade que merman cada ano? Mentres as escolas infantís permanezan pechadas lanzamos unha orde de axudas para financiar os custes das escolas privadas. Non queremos que por motivos económicos peche ningunha escola infantil privada. Pero o peche definitivo das escolas públicas por falta de alumnado preocupa? No rural, por exemplo. Se algo nos preocupa é o tema demográfico, por iso fomos os primeiros en lanzar a Lei do Impulso Demográfico e a gratuidade dos segundos fillos nas escolas infantís. A provincia é tamén a gran beneficiaria da posta en marcha das casas-niño. A liña será seguir facendo casas-niño? Estase facendo unha forte aposta pola provincia e pretendemos con estas últimas ordes poder abrir novas casas. Pretendemos que o 100% dos concellos dispoñan dun recurso de conciliación. Os campamentos de verán están aí. Como van ser? Comezarán o 15 de xullo, mantéñense todos. Tomando tódalas medidas e con importantes reducións dos aforos. A crise das residencias. Meses duros para o seu departamento... Foron meses moi duros porque as residencias foron as máis afectadas, porque hai xente maior nelas que se contaxiou. E séguenos preocupando. Pero en Galicia fomos moi prudentes e tomamos medidas moi importantes coa anticipación suficiente coas residencias. Fomos pioneiros en intervir as residencias onde a sanidade estaba comprometida. Con todo, a metade de mortes en Ourense e a nivel galego por coronavirus foron en centros de maiores. É posible que o motivo sexa só porque son maiores? Non se puido actuar antes? Consideramos que si que actuamos con anticipación, foron moitas noites sen durmir. Resistimos mellor que a media das comunidades autónomas. Hai que poñer as cousas en perspectiva. Dous meses despois de que as comunidades lle facilitásemos os datos ao ministerio, as comunidades aínda non dispoñemos deses datos e as comparativas nos indican que Galicia foi a cuarta comunidade na que menos penetrou o virus nas residencias. Non se deron aquí os debates estremecedores que se deron noutros lugares, e Galicia non deu a vida de ningunha persoa maior por perdida en ningún momento. Ou sexa que a comparativa con Galicia non é xusta. Enviamos datos moi detallados e concretos e non dispoñemos de datos a nivel nacional. Todos os familiares, residentes e galegos, merecen saber o que pasou no resto de comunidades autónomas. A resistencia de Galicia non é produto da casualidade porque o 99% das residencias funcionaron de xeito admirable. Non se puideron evitar tódolos contaxios e falecementos, pero a seguridade total non existe. Vaise reforzar o control nas residencias? Como ve o futuro? O 100% das residencias estiveron baixo a tutela da autoridade sanitaria, ese é o camiño que debemos seguir. Un control estrito e constante. Falan de repensar os modelos de residencias, pero como? En que ideas traballa? Demostramos nestes meses que tivemos boa colaboración sociosanitaria e entendemos que nos vindeiros meses hai que repensar os modelos, pero ten que partir de aquí. Entre a colaboración dos servizos sociais e sanitarios e esa tutela da autoridade sanitaria. Preocúpalle que as familias perdan a confianza nos centros de maiores trala pandemia? Galicia resistiu moi ben esta pandemia. Os traballadores resistiron o acceso do virus ás residencias. De cara a un rebrote, en que protocolo traballan? Dende hai semanas hai un protocolo no que traballamos. As residencias saben moi ben que teñen que facer en cada momento. Agora comezaron as visitas a residencias pero hai que ir pouco a pouco. Vanse crear máis prazas en residencias públicas? É moi posible e moi viable. Estamos construíndo nos vindeiros meses sete grandes residencias públicas financiadas pola Fundación Amancio Ortega. Unha será en Ourense, na estación de autobuses. Adxudicarase nas vindeiras semanas e non será só unha referencia en Galicia nin en España, senón en Europa. Será para 120 persoas. Como avanzan os prazos? Cando abrirá? Unha vez que se remate a demolición da estación de autobuses e se teña a licencia de construción. Xa coñecemos que os trámites administrativos ás veces non son moi rápidos. Contamos con tela o antes posible. Antes de 2021? O prazo de execución é aproximadamente de 18 meses. Ou sexa que imposible. É bastante complicado. Unha das apostas para Ourense foi o centro interxeracional de A Farixa. Que vai pasar con estas instalacións na que o modelo é mesturar nenos e maiores? Temos que ir pouco a pouco. É un centro de referencia a nivel nacional e pioneiro. Por tódalas medidas de seguridade, temos que ser moi prudentes mesturando nenos e maiores. Pode que a apertura sexa máis tarde que ese horizonte do 1 de setembro? Hai que ir mirando, comezarase polo centro de día. Inicialmente, mantendo a distancia entre nenos e maiores. A pesar da pandemia, esta liña de proxectos interxeracionais é a que vai primar para Ourense? Si. Todos os expertos nos indican que ás persoas maiores vénlles moi ben estar con nenos pequenos. Que pasa coa dispersion demográfica en Ourense? Será aínda máis complicada a atención a maiores trala crise. Galicia é rural. En Ourense, estanse a crear moitas casas-niño e do maior para que poidan durmir na sua casa e pasar oito horas nun centro, con maiores e persoas ao seu cargo. É o camiño que temos que seguir. Fálase moito dese “laboratorio demográfico" de Ourense. Hai máis proxectos nesta liña? Estanse facendo moitas cousas dende a Xunta. Temos esa residencia en marcha e onte recibimos a licenza para comezar a construción nas próximas semanas do Centro de Atención á Discapacidade (CAPD). En Ourense, estamos creando máis casas-niño que en ningunha outra provincia e esa é a liña a seguir. Crear máis recursos de conciliación para os nenos, recursos para as persoas maiores e dar novos recursos as persoas discapadide. Cando estará listo o CAPD? Onte (polo xoves, día 11) aínda tivemos a licenza de obra. Nas próximas semanas comeza a obra, era un proxecto moi demandado e no que se fixeron moitos cambios para atender as peticións das familias. Queremos crear o mellor centro de atención as persoas con discapacidade de Galicia. Como foi a relación do seu departamento co Goberno central? A verdade é que non foi sinxelo, temos un flamante presidente que soubemos pouco del cando ocorreu esta crise e non apoiou as residencias de maiores. Sobre o ingreso mínimo vital tampouco se tiveron en conta as demandas de Galicia. Fálase en moitos sectores do rural como unha oportunidade. Tamén o ve así na súa área? Galicia pode ser líder en servizos sociais.