O libro pertence á colección El Gran Viaje editado no 60 aniversario da Escuela de Organización Industrial
Dende que España comezaba a recibir os primeiros turistas estranxeiros, a poñer en marcha un tecido empresarial hoteleiro e de ocio, ata a irrupción do e-turismo ou turismo intelixente, pasaron 60 anos. Os mesmos que cumpre en 2016 a Escuela de Organización Industrial, centro dependente do Ministerio de Industria, Energía y Turismo. Son precisamente estes sectores os que vertebran o traballo da escola e os elixidos para articular unha colección de libros titulada "El Gran Viaje", cun volume dedicado á industria, outro á enerxía e un ao turismo. O autor deste último é o profesor do Departamento de Fundamentos da Análise Económica e Historia e Institucións Económicas, Rafael Vallejo, que recibiu este encargo dende a EOI tras publicar varios traballos sobre o turismo durante o franquismo.
Neste libro analiza a evolución do sector turístico dende a década de 1950 ata a actualidade, 60 anos de fondos cambios tanto nas actividades económicas como nas dinámicas sociais do turismo, seis décadas de luces e de sombras, que fixeron do turismo “parte esencial do modelo produtivo”. Lembra Vallejo que en 1950 España aspiraba a industrializarse, pero “converteuse, case de súpeto, nun país turístico, isto é receptor de turismo estranxeiro, e cunha poboación que, coa mellora da renda familiar dispoñible, foi aumentando as prácticas de ocio, incorporándose ao ‘veraneo’ e ao turismo”.
Esa foi a época do despegue do sector, coa creación de aloxamentos e servizos turísticos, a aparición dos tour-operadores e o recoñecemento por parte da administración das achegas significativas que o turismo fai á economía española. Iníciase entón, como remarca Vallejo “o cambio sociolóxico asociado ao turismo do sol e praia, no que a polémica sobre o uso do bikini é a día de hoxe unha das moitas anécdotas”. Nesta época teñen a súa orixe grandes grupos empresariais actuais do sector turístico, como Meliá ou Barceló.
Os cambios provocados polo turismo non se limitaron á economía, senón que o sector actuou como factor modelador, por exemplo, da paisaxe. O profesor Vallejo recoñece que nalgúns casos “actuou de forma destrutiva; noutros creando unha xeografía humana nova, "turistificada” cos desenvolvementos residenciais turísticos e os requirimentos asociados que tiveron un “elevado impacto ambiental”. Dende o punto de vista socioeconómico, o desenvolvemento do sector turístico tamén modificou a dinámica de moitos pobos e mesmo de varias comunidades autónomas, “que hoxe dependen en gran medida dos ingresos das actividades turísticas”. Naceron referentes empresariais que na actualidade teñen implantación internacional.
