Unha temporada estiven a punto de facerme mala xente; polo menos, peor do que son. Cóntolles. Vivía eu aqueles meses de 1993 en Buenos Aires, no Hotel La Perla, en pleno barrio do Once, esquina Jujuy – Rivadavia (si, con dous V, de Bernardino Rivadavia, prócer da independencia argentina con antepasados onde poden imaxinar). Xusto ao lado da praza de Miserere. O hotel era dun galego rico, Álvaro Campos, que exercía a súa xenerosidade coa Universidade de Belgrano, onde eu daba clases. As aulas estaban a uns cincuenta minutos en bus; metro non había, e coche, nin tiña, nin me atrevería.
O primeiro día, contento e ilusionado, escapei da soidade do cuarto e dirixinme á parada do bus. Era a de saída pois Miserere é un auténtico nó de comunicacións, de metro, tren e buses. Púxenme á cola e cando me tocou, subín e paguei. Senteime pola metade e dispúxenme a mirar pola ventaniña para recoñecer avenidas e inventar historias para rostros fugaces e anónimos. Cando estaba medio cheo o colectivo, o condutor arrancou. Dúas paradas máis alá, xa se enchera ata os topes. Entre os que ascenderon, unha velliña de ollos grises, atoutiñante. Como por un resorte púxenme en pé e cedinlle o sitio. Agradeceumo cun simple aceno da cabeza e sentouse. Si señor. Eu era un tipo educado que lle cedía o lugar a aquela anciá que podería ser calquera parenta do Carballiño non fichada ou unha supervivinte de Auschwitz. Cheguei satisfeito, aínda que teño que recoñecelo, un pouco canso de ir facendo equilibros case unha hora, brazo en alto, agarrado a unha barra horizontal.
Ao día seguinte, xa sabía a parada e o número, subín, paguei, senteime e dispúxenme a reler uns papeis das clases. Ás dúas paradas, subiu outra vella. Decidín esperar a ver se algún outro mozo –eu érao daquela- lle cedía o lugar, porque eu quería, como lles dixen, repasar. Os pasaxeiros de toda idade, condición e sexo, fixaron as súas olladas na xente que andaba pola rúa, nas florerias, nos coreanos cada vez máis numerosos, nos vellos xudeus do barrio, etc. Como ninguén se ergueu, fíxeno eu. No fondo, eu era un tipo educado no Curros Enríquez e no Instituto da Ponte... En fin, a ourensanidade –aínda non se inventara a palabra ourensanía- ata alí chegaba. A señora sentouse rápida e se me mirou, eu non a vin. Repasar, non puiden, pero dino por ben feito, aínda que non puiden descansar, porque debía manter a atención en non caer coas súbitas freadas e imprecacións do colectivero. Ao chegar, doíanme as pernas. Toda a mañá correndo dun sitio para outro, xantar de présa e agora... en fin.
O terceiro día subín o bus, paguei, senteime, abrín o xornal e púxenme a facer que lía. Na terceira parada, axexei por ríba das páxinas: alí estaban de novo, non unha, senón dúas vellas. Volvín cravar os ollos na noticia dun acordo de paz en Oslo e nas opinións dos líderes das súas comunidades na cidade. E sorrín malicioso. Carallo de vellas. Se querían ir sentadas, non lles viría mal o paseíño, que collesen o bus na primeira parada, onde o collera eu; ou que esperasen un bus menos cheo. Non ía chegar eu derreado a traballar todos os días por culpa daquelas curuxas ociosas que nin as gracias daban.
Cando volvín a Ourense, pensei que fora cousa da grande cidade que me trastornara. E claro, volvín ceder o sitio, cun sorriso.
