Habitual, pero non sistematicamente, dáme por cismar se a fin do mundo -non o fisterra, senón a apocalipse, estea ou non estea descrita por san Xoán e sexa esta a que sexa- non estará máis próxima do que de bo grao aceptariamos. Así o penso cada vez que reparo no feito de que levamos estragando a natureza -quero dicir, o que constitúe e ven sendo a razón de ser e se continuar da nosa existencia, cando menos da posibilidade dela- nos pasados douscentos anos moito máis que non douscentos mil anos anteriores.
Así o expreso porque son da crenza de que o planeta é un organismo vivo, quen de reaccionar ante as agresións, quen de regular a vida que nel se asenta, ata que chegue un momento no que exhausto acorde que xa está ben, que non pode máis e se decida á convulsión final; xa saben que o pensar é libre e que non hai machada que corte a raíz do pensamento. Amén.
Non é por lle dar a razón a Schrodinger, que afirmou que a vida alimenta a entropía, a neguentropia que din outros, e que iso a vai levando ó enfriamento; xa saben, teorías. Pero que pode que sexa certa. Cando menos así o penso eu ás veces, tantas veces, cando menos como noutras tantas me da por pensar todo o contrario; co que volvemos á conclusión do parágrafo anterior: o pensar é libre e que non hai machada que corte a raíz do pensamento. Amén e quen sabe o que nos espera.
Onte seguín facéndolle caso a Nietzsche e volvín reler a Licchtenberg, tal e como recordabamos no artigo do mércores pasado, de xeito que me atopei non sei se cun aforismo que me atraeu, se cunha ocorrencia das súas, acaso tamén unha reflexión, sentenza, anécdota, cita e hipótese, quen sabe. Cal? Pois esta: “O mundo non sei se ha ser moi vello, pois os homes aínda non saben voar”.
Démoslle a razón a Darwin ou concedámoslla a outros e se é certo que procedemos da auga e primeiro de nada fomos peixes; logo saímos a terra, fixémonos monos e, algo máis tarde, acabamos sendo bípedes parlanchíns e discutidores en exceso; díganme, entón, a razón de porque agora non imos poder comezar un proceso de transformación evolutiva de xeito que non anxos, coma os que asesoraban e aínda deben asesorar a todo un ex señor ministro, pero si acabemos sendo seres alados, nada anxelicais por certo; algo que necesariamente suporía un alongamento do tempo que lle resta de vida ó planeta pois as cousas, de ter Darwin razón, non se fan dun día pra outro. Leva algún tempo baixar dos árbores e, algúns aínda seguen subidos a eles cando non ás parras.
Isto da evolución e por conseguinte o Armaghedon, o encontro que seica ha ter lugar no monte do Meghido, alá contra Xerusalem, no que se han enfrontar as forzas do ben e o mal e se ha dar a de Deus é Cristo, xa me entenden, élles cousa de moito entretemento e máis dunha crenza, pero que se simplifica moito se un pensa que a fin do mundo, a fin do mundo sensible, este que nos rodea e que nós sustentamos con palabras, ha ser individualizado e dun en un; ou sexa, que xa o está sendo dende o comezo dos tempos: sucede canda cada un de nós imos morrendo.
Ese é, cando menos de momento, a máis próxima fin do mundo que nos espera e, como Confucio nos deixou ben advertido, pra que se preocupar tanto do mais alá se sabemos tan pouco do máis acá; ou sexa que menos viaxes espaciais e máis baixar ó fondo dos mares pra poder irlles botando unha limpeza que os asee e adecúe ás necesidades que fan posible a vida, entre todas e naturalmente a nosa.
A min estas cousas do universo creado ou increado, do cosmos inmenso e das súas lindes se é que as ten, supéranme tanto que só s eme antollan parvadiñas. Sucédeme con elas o mesmo que me acontece co corpo humano que, canto máis vou sabendo del, cando máis evoluciona a mediciña e máis cousas a ciencia nos amosa dos seus dentros, da súa complexidade ou da súa sinxeleza, canto máis sei del menos o comprendo. Como se puido chegar a dotar unha masa cerebral da capacidade de pensar, de imaxinar ou mesmo e se así o queren de soñar?
A estas alturas da vida penso o mesmo que pensei hai medio século, cando escribín en “Xa vai o Griffon no vento” que o ser humano é un milagre químico que soña. Non levo avanzado nada. Non sei quen, dos tres mil deuses que rexen as tres mil relixións reinantes, foi o que argallou esta capacidade residente en medio quilogramo de graxa, nin a outra que disque os árabes fan residir no fígado (a de se emocionar que nós facemos residir no corazón) e tantas outra que residen nos nosos corpos sen que nós atinemos a nos explicar nada que nos deixe definitivamente convencidos. Entenderán os lectores, estas páxinas e estas horas que me saen ás veces, tan descolocadas do cotiá, tan á marxe incluso de nós mesmos en troques de poñer os pes na terra e seguir facéndonos outras preguntas (máis realistas?) como a de porque subiu tanto a enerxía eléctrica e segue sen pasar nada, algo que tamén resulta inexplicable.
Será, digo eu, porque aquelas non atinxen ó que o finado do meu pai chamaba a puñeteira prosa da vida e estas tan só ó fan ás non menos puñeteiras cousas da morte, algo que sempre contemplamos como se fose alleo e non nos afectase en absoluto. Cousa esta última que, ós da miña idade, xa non nos resulta tan allea coma ós da xeneracións seguintes que non foron, nin son educados no temor a ela, sentíndoa sempre próxima e posible, alleos por completo ó que. prá nosa tranquilidade, reflexionaba Epicuro: cando eu son, ela non é; cando ela é eu xa non son... e quen queira entender que entenda.En última instancia haberá que recorrer a Lichtenberg: “cando viu un mosquito voar cara a luz e loitar contra a morte díxolle: apura o teu cáliz amargo, pobre animal, un profesor estache vendo e compadeceche”. Pois así tamén nós, pobre mosquitos sen alas.
