En nada, nadiña, zas, e xa estamos no outono. O tempo vaise ou somos nós os que o facemos? Pouco é o que importa a resposta, así que déixenme comezar facendo un alardiño: In old days books were written by men of letters and read by the public. Nowadays books are written by the public and read it nobody, o que ven sendo o mesmo ca o anterior pero dito doutro xeito. Non me dirán que dun xeito moito máis fino. A frase élles de Oscar Wilde e, se a entendo ben, ven afirmando que nos vellos tempos os escritores escribían os libros e a xente os lía mentres que hoxendía a xente escríbeos e nin deus os le. Wilde naceu cando eiquí acababamos de xulgar ó Sacauntos, máis coñecido coma o Home Lobo de Allariz, onde como se sabe non hai lobos, senón que todos os de alí somos raposos. Morreu pouco despois de que os ianquis se afixeran con Cuba e Méndez Núñez, almirante que disque se tería entendido ben co escritor irlandés, dixera aquilo de que vale máis honra sen barcos que barcos sen honra. Fíxoo en resposta a unha orde algo atravesada, o que está moi ben, pra deseguido bombardear Valparaíso. Moi ben, si, malia que non o afirmase en Cuba, senón en Chile, antes daquela outra aventura do Callao, outra desfeita non exactamente como a que afrontou o almirante Cervera, saíndo de porto de Santiago de Cuba, seguindo unhas ordes que, a sabendas, o ían conducir ó desastre. Xa ó arengar ás tripulacións expresou o seu desexo de que Deus acollera ás súas almas.
Non se me preocupen moito se confundo datas, frases e escenarios, mesmo protagonistas. Sonlles cousas da idade e xa verán como, de estar eu equivocado, hanme corrixir de contado os meus coroneis de quenda no chat que mantemos os que fixemos o bacharelato (plan do 53) no Instituto do Posío. Hai que recoñecer que Cervera foi moito máis heroe do que Don Casto (Méndez Núñez) porque saír a peito descoberto sabendo que non habería xeito de facelo porque a armada ianqui estaba onde e como estaba, formada por moitos máis efectivos, que sen dubidar haberían dar conta deles é moito máis notable que bombardear unha poboación civil dende dúas fragatas.
Isto da glorias patrias sempre me colleu un tanto a contramán. Non é que sempre renegase delas, pero procuraba evitalas. Sucedeu antes de visitar algúns dos lugares dos feitos nos que puiden chegar establecer as miñas propias conclusións. A cousa comezou en Texas, estando en San Antonio, o lugar dos feitos millor ou peor narrados na película aquela protagonizada por John Wayne. Sucedeu ó visitar as misións dos franciscanos e comprobar que estes levaran a revolución tecnolóxica do momento a uns indios que nunca tiveron conflitos cos españois coma os que os dezmaron grazas ós ianquis; xa saben, eles sonlle os pioneers, nós sómoslles os conquistadores. A Historia tamén ten as súas ironías e cada un fala da feira según lle vai nela.
A descuberta continuou en México, en Tlaxcala, cando souben do pacto dos tlaxcaltecas con Hernán Cortés e souben que, ós dous anos de aparecer este por alí, acompañado que foi polos frades franciscanos, cinco centos de rapaces tlaxcaltecas falaban, lían e escribían correctamente en latín, en castilla, ou sexa en castelán, e en nahualt e que os xuízos se podían celebrar no idioma nativo, algo que xa non sucede hoxe. Mentres tanto Hernán Cortés fundaba universidades, casaba coa Malinche e ó froito dese matrimonio herdaba a condición de marqués do pai que tan pronto dera en facelo. Logo escribín “O beato” a novela que ficciona a vida de Sebastián de Aparicio, un home d’A Gudiña que abriu estradas, aprendeulle ós chichimecas as aplicacións da roda e a facer carros, domar vacas e cabalos. O beato Aparicio é hoxe o patrón, o San Cristobal, dos transportistas mexicanos.
Escribín a novela e mandeilla a algúns coñecidos mexicanos. Non lles gustou nada. Non coincide coas proclamas de López Obrador, que eles veneran, malia que si o faga coa realidade. Fe é crer no que non vimos e, os seguidores do político que segue coa vaina esa dos gachupines, non reflexionan moito no feito de que trescentos homes, por moi ben armados que estean, non se impoñen a miles e miles de aborixenes senón é coa axuda doutros tantos miles deles sometidos que estaban polos mexicas. Os mexicas, chamados agora aztecas dende que os ianquis así os bautizaron. Os franceses fixeron o mesmo con Sudamérica, coñecida agora con Latino América... todo con tal de evitar Hispano América ou Ibero América.
En resume, a miña novela é a obra dun escritor, redactada nuns tempos nos que aínda algunha xente lía as obras dos escritores, non nestes nos que, según xa advertíu Wilde, e á xente a que escribe libros que xa non le nin deus. E así andamos. Os tempos cambian.
Hai anos, os estudantes composteláns de Económicas, escolleron a Mario Conde como padriño dunha das súas promocións. Non o sabían pero constituíronse así en adiantados, en heraldos, dos tempos que vivimos hoxe. Este ano unha promoción da tamén facultade compostelán de xornalismo acordaron ser amadriñados por María Patiño. Que nos indica o feito respecto dos tempos que se aveciñan? Os estudantes de xornalismo son os de cualificacións máis altas no seu recente bacharelato, constitúen a elite do ensino medio, precisan das millores notas de todas as esixidas pra cursar estudos universitarios e van e escollen como modelo a unha xornalista inserta na que Camilo José Cela se negaba a chamar prensa do corazón, preferindo cualificala da vaxina pola súa ocupación referencial e a súa tendencia a considerar as vicisitudes derivadas do fornicio alternativo en tódalas súas variedades e vertentes.
Que tempos nos están a anunciar estes madrinazgos actuais é cousa que non debera preocuparme. Xa non vivirei pra contemplalos. Pero si podo ir facéndome unha idea. Se estes do neoliberalismo capitalista a verdade é que non me gorentan moito non sei que me sucedería de ter que vivir, facéndoo logo destes que os presaxian e que xa non me agradan moito. Entón xa nin auriculares levará a xente colgando das orellas. Disporán dun chip enxertado no cerebro que lles irá pautando o comportamento individual e o colectivo. Xa non farán falta os libros. E aí millor que a min xa non me pillen. Wilde foi un profeta.
