Estes días de confinamento forzoso relía un artigo titulado “La ciudad y As Burgas: las fuentes termales en la historia del urbanismo”, autoría da arquitecta Elvira Carregado Pazos. Forma parte do libro “Aqva, Divi, Vrbs: Agua, Dioses y Ciudad”, que editou a Deputación de Ourense en 2016 e coordinamos eu mesmo e o tamén arqueólogo Celso Rodríguez Cao. No artigo, Carregado trata o significado e atención patrimonial deste importante espazo da cidade na historia do planeamento urbanístico. Noutras palabras, ofrece a súa interpretación sobre como os ourensáns tratamos este lugar tan emblemático nos variados plans de ordenación urbana. Pero esta non é agora a cuestión que queremos tratar. O caso é que o citado artigo recolle os detalles da remodelación da explanada das Burgas realizada nos inicios da década de 1990 polo arquitecto Xosé Manuel Casabella, a que agora vostedes coñecen e antes da construción da piscina termal de César Portela.
O proxecto de reforma deste importante entorno foi adxudicado por unanimidade ao Dr. Arquitecto Casabella o ano 1986, por un xurado presidido polo alcalde de Ourense, que entón era Antonio Caride-Tabarés Castro, xunto con varias persoas de recoñecido prestixio, como Olga Gallego Domínguez, Xoaquín Lorenzo Fernández -Xocas-, Anselmo López Morais e Segundo Alvarado Blanco, que daquela tamén era enxeñeiro municipal. Os membros do tribunal propoñían engadir algúns elementos para embelecer o entorno, entre eles, unha reprodución da famosa ara de Calpurnia Abana Aeboso, descuberta nunhas demolicións moi próximas das fontes o ano 1802, un mural de Antonio Failde creado para o Pavillón de Ourense do Recinto Ferial da Casa de Campo de Madrid -hoxe situado nos xardíns dos Remedios- e resituar a imaxe da Virxen do Posío, agora baixo á advocación da Virxe do Carmo, nunha furna do muro do colexio San José, as “Josefinas”. Finalmente a escultura de Faílde non se trasladou para As Burgas, e o autor do proxecto da reforma, Casabella, lle encarga unha nova escultura a Acisclo Manzano.
Acisclo naceu, como el mesmo nos describe, na “esquina das catro rúas” -Barreira, Bailén, Cervantes e das Burgas-, nun edificio proxectado por Daniel Vázquez-Gulías. Ata alí case chegaban os quentes vapores da súa querida Burga de Arriba, onde non poucas veces xogaba cando era neno. Tiña coa fonte e co entorno termal un fondo vínculo sentimental. Sen dúbida por iso non podía crear para o sitio un motivo escultórico no que faltase Calpurnia Abana e, como non, as Ninfas. Alí están todas representadas, a muller galaicorromana e as deusas, no mural de ferro que agora adorna o lugar e que se mimetiza simbolicamente coas nosas fontes máis célebres. Nas propias palabras do xenial escultor, o rostro de Calpurnia emerxe do fondo da escena, pero non soa. Acompáñanna as Ninfas da “Burga” -en singular, como insiste Acisclo-, no preciso momento en que acudiron á chamada desta muller doente que buscou a curación nas augas consagradas polas deusas, que habitan nelas e lle transfiren os seus poderes benfeitores. Porque iso son para el, o creador da escultura, tanto esta que lembra as cualidades sanadoras das fontes da Burga, como a que situou o ano 2005 xunto ás termas das Chavasqueira. A Ninfa do Miño, como el mesmo a chama, co reverente respecto que emana unha figura divina.
