A muller xogaba nerviosa a repañar coa pequena culler prateada os refugallos do café e o azucre aínda pegados ás paredes da cunca branca. Tentaba que el non caese na conta do que lle estaba a pasar e por iso desviaba a mirada cara á xanela ornamentada con dous corazóns de ferro que, dispostos en sentido vertical, a modo de imaxes especulares, tocábanse agarimosos coas aurículas. A pesar dos esforzos dela, Solovio foi quen de detectar no seu rostro unha preocupación moi evidente, ata o punto de reflectir a sospeita de que algunha situación grave se estaba a dirimir no interior daquela cabeza de persoa abondo reflexiva. A realidade era que a muller vivía mergullada no peor debate ao que unha persoa se pode enfrontar, isto é, a dialéctica intensa e dura establecida entre o ser e o non ser, o conflito interno que procura decantar, nalgún dos dous sentidos posibles, o cleavage chantado a medio camiño entre a necesidade vital de manifestarse consonte a súa esencia e o esforzo inmoral de amosar soamente as aparencias que agardan os demais.
Mentres a fitaba, quizabes coa esperanza de que se producise algún tipo de reacción pola súa banda, Solovio lembrou o “Poema do ser” de Parménides que relía de cando en vez; máis polo miúdo recordou aquela expresión que sempre lle agradou: “O que é, é, e non pode endexamais non ser”; ou es ti ou non es, interpretaba Solovio o dito polo de Elea. Era unha afirmación que, había xa moitos anos, erguera de xeito unilateral ata a categoría de máxima e que aínda hoxe enarbora como unha das súas bandeiras de vida a través dunha síntese máis simple e, sobre todo, moito máis galega: as cousas adoitan seren o que son e poucas veces aquilo que semellan. Despois duns segundos de silencio cortés, amable e comprensivo, Solovio principiou a falarlle.
Malia que algúns me chaman “rarito”, aqueles cuxos principios morais non son quen de traspasar o limiar dos seus petos, eu síntome diferente e libre, e non penso renunciar endexamais a iso por que estaría a traizoar a miña natureza e violentar os meus principios de vida; quizabes aí radica a miña rareza para eles. Non me teño por persoa dócil senón ao contrario, afirmoulle; adoro a miña liberdade por que é o motor que me permite ser forte, dicir o que penso, vivir coma me peta e sobrepoñerme ás grandes adversidades. Concibo a liberdade coma un estado mental, unha elección e un equilibrio; todas tres a un tempo constitúen unha ferramenta que me asegura o pleno desenvolvemento como persoa nun traxecto con parada final na felicidade. Por tal motivo para min unha persoa feliz é unha persoa plena e dona do seu propio destino e isto só pode conseguilo se é e actúa sempre libremente.
A miña forza vital, díxolle Solovio mentres buscaba as mans que nese intre a muller agochaba fuxidías por baixo da mesa, xérase a partir das miñas conviccións, do meu sentido da diferenza, da miña paixón e da miña liberdade; de non sentirme escravo do material, de ter unha rica vida interior e exteriorizala cando quero asolagar de paixón a realidade oficial que me ofusca. Ao tempo que lle colocaba o cabelo louro e crecho por detrás da orella co gallo de deixala á vista, Solovio díxolle, entre paternal e cariñoso: con independencia do que for, sé sempre ti mesma e triunfarás, amiga; porén guíate polo que pensen os demais e o fracaso materializará unha triste realidade para ti. Lembra que no Ribeiro malia que o sol semella morrer cada día no solpor de Castrelo de Miño, non é menos certo que sempre rexorde fresco, vigoroso e lanzal con cada novo amencer en Puga.
