Cos dezaoito anos recentemente estreados, o rapaz fixera a súa equipaxe e emprendera o camiño cara un alén, para el, incerto. Inconsciente de que collía un camiño case sen retorno, marchara na procura dun futuro que habería de labrar a cicel na pedra granítica do seu porvir. Decidira dedicarse a aquilo contra o criterio do seu pai quen pensara para el naqueloutra profesión que concibía como máis segura, máis caudalosa, con máis éxitos en termos materiais e, sobre todo, cun meirande prestixio social. O primeiro resultado daquel número desenvolvido a contrafío por Solovio fora a ledicia de non ter que facer súas, anos despois, aquelas verbas postas nos beizos de Castelao e que lera nun escrito político dos vellos galeguistas: “fíxenme médico por amor ó meu pai; non exercín por amor á humanidade”. Tampouco Cuevillas exercera de farmacéutico e seica fora moi feliz. Destes exemplos derivou a miña convicción persoal de que, de ter seguido aqueloutro vieiro, houbese camiñado sen remedio cara ó precipicio do meu fracaso persoal e profesional, pensou con moito alivio.
Hoxe, cando lembra aqueles anos, Solovio atópase diante dunha segunda encrucillada para a reflexión: a do “prestixio social”. Sempre entendera esa expresión coma o síntoma definitivo dunha enfermidade crónica típica das sociedades que non dan para máis; unha sorte de alquimia perversa que transforma os carácteres e que tantos danos causara na vida de moitas persoas que el coñecera, sinaladamente de mulleres, ó condena-las a vivir unha existencia interior truculenta mais conforme ós ditados do que chamaban “a boa sociedade”. Un modelo social rexido polas reminiscencias clasistas dun pasado, daquelas aínda sen superar totalmente, e que se traducía, na meirande parte dos casos, no anhelo da parentela de que a filla casase cun rapaz “de boa familia”. A “boa sociedade” alicerzábase na “xente de orde”, nos “homes de proveito” e mais na “boa familia”. Mal sabían aqueles pais que a noite era xa abondo democrática e que, á calor da diversión, endexamais preguntabamos polo pedigree. Cuestión ben diferente era cando amencía...
O imperio da “boa sociedade” e o seu corolario do prestixio social, un cancro metastático que adoitaban sufrir con certa frecuencia os colectivos, sobre todo de pequenas cidades; un verdadeiro formigueiro endogámico no que as obreiras eran coñecidas, onde todo era sabido e seica calquera cousa elevábase a pública no xornal do díxome-díxome lido, sen ningún pudor nin reparo, na terraza dunha cafetería en plena rúa do Paseo. E mentres isto se ventilaba, a rapaza quedaba pechada na casa coa perna crebada e na rúa, de se-lo caso, víase obrigada a manter un sorriso doce e correcto polo que se puidese comentar. Solovio lembrou algúns casos de amigas cos brazos e as pernas tatuadas cunha man chea de marcas que ben poderían sinalar, de xeito perfecto, o itinerario dos golpes que levaran. Velaí o amor concibido coma unha cuestión secundaria verbo do mantemento dun suposto rango social e as aparencias que este trae canda si.
Con moita mágoa, Solovio caeu na conta de que coñecía a algúns antigos pretendentes de parellas estragadas pola falla de oportunidades que, aínda hoxe, coas súas vidas presuntamente endereitadas ó abeiro desa norma social non escrita, mirábanse de esguello ó cruzárense polas rúas de Ourense mentres, de seguro, deixaban voar no ceo do seu maxín unha pregunta, unha dúbida razoable, unha ecuación coa incógnita sen despexar: de seguirmos xuntos, que houbese sido de nós? Hoxe en día algúns son felices; os máis, non.
